Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο: Ανεπαρκής και αναποτελεσματική η Frontex

Ανεπαρκή βρίσκει τη Frontex το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο την καταγγέλλει για έλλειψη αποτελεσματικότητας στην καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος και της παράνομης μετανάστευσης. Σύμφωνα με την έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνέδριο, η Frontex, για την οποία αυξάνονται διαρκώς οι καταγγελίες για παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων και μεταναστών στο Αιγαίο, δεν έχει βοηθήσει αποτελεσματικά τα κράτη μέλη και τις συνδεδεμένες χώρες Σένγκεν στη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.

«Η άποψή μας, βάσει γεγονότων, είναι ότι η Frontex δεν εκτελεί αυτή την εργασία αποτελεσματικά προς το παρόν. Αυτό είναι ακόμη πιο ανησυχητικό, σε μια στιγμή που της έχουν ανατεθεί αυξημένες ευθύνες», δήλωσε ο επικεφαλής του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

• Οι Ευρωπαίοι ελεγκτές κρίνουν ανεπαρκή τη στήριξη που παρέχει για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και του διασυνοριακού εγκλήματος, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι δεν έχει εκτελέσει πλήρως την εντολή που έλαβε το 2016. Αμφισβητούν επίσης την ικανότητά της να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στον νέο επιχειρησιακό της ρόλο.

Ο ευρωπαϊκός οργανισμός, που δημιουργήθηκε το 2004, επεκτάθηκε στην εντολή του το 2016, για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να καταπολεμήσουν την παράνομη μετανάστευση και το διασυνοριακό έγκλημα, όπως η τρομοκρατία και η εμπορία ανθρώπων.

Αυτή η εντολή ενισχύθηκε περαιτέρω το 2019, προβλέποντας τη δημιουργία μόνιμου σώματος 10.000 μελών έως το 2027 – ενώ η συμμετοχή του ήταν μόλις 750 μέλη το 2019 – και ο μέσος προϋπολογισμός των 900 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, για την περίοδο 2021-2027. Σημειώνεται ότι το 2006 ο προϋπολογισμός της ήταν 19 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το 2020 έφθασε τα 460 εκατομμύρια ευρώ.

Οι ελεγκτές επισημαίνουν «κενά και ασυνέπειες» στα συστήματα ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ του Frontex και των κρατών μελών.

• Ο προϋπολογισμός του οργανισμού πρόκειται να διπλασιαστεί σε περίπου 900 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. «Η απόφαση για την μεγάλη αυτή αύξηση ελήφθη χωρίς να προηγηθούν προσπάθειες προσδιορισμού των αναγκών του, ενόψει της νέας εντολής του ή αξιολόγησης του αντικτύπου της στα κράτη μέλη», επισημαίνει ωστόσο το ΕΕΣ.

Οι ελεγκτές επισημαίνουν επίσης τη μη αναφορά στοιχείων σχετικά με την αποδοτικότητα και το κόστος των δραστηριοτήτων του. Μολονότι ο οργανισμός παρουσιάζει εκτενή στοιχεία σχετικά με τις δραστηριότητές του, σπανίως αναλύει τις επιδόσεις ή τον αντίκτυπο των δραστηριοτήτων του, όπως δεν παρέχει πληροφορίες σχετικά με το πραγματικό κόστος των κοινών επιχειρήσεών του.

• Οι ελεγκτές διαπίστωσαν ότι η τελευταία εξωτερική αξιολόγηση του οργανισμού δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2015. Επιπλέον, η έγκριση του νέου κανονισμού που διέπει το έργο της Frontex δεν βασίστηκε στα συμπεράσματα προηγούμενης αξιολόγησης. Ωστόσο, ο εν λόγω κανονισμός τροποποίησε θεμελιωδώς τη δραστηριότητά του, αναβαθμίζοντας τον ρόλο του από επικουρικό και συντονιστικό σε επιχειρησιακό.

Το 2019, οι ελεγκτές της ΕΕ εξέτασαν τις επιχειρήσεις της Frontex σε ειδική έκθεση, σχετικά με τη διαχείριση της μετανάστευσης στην Ελλάδα και την Ιταλία. Στο πλαίσιο του ελέγχου επιδόσεων που αφορά η έκθεση που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα, εστιάσαμε στις τέσσερις άλλες κύριες δραστηριότητες του οργανισμού, ήτοι την παρακολούθηση της κατάστασης, την ανάλυση κινδύνων, την αξιολόγηση τρωτότητας και την επιχειρησιακή απόκριση. Οι δραστηριότητες αυτές αντιπροσώπευαν το 2019 τα δύο τρίτα σχεδόν των επιχειρησιακών δαπανών του.

Σύμφωνα με το πόρισμα της έκθεσης η Frontex δεν έχει ακόμη προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της εντολής που της ανατέθηκε το 2016 και δεν είναι ακόμη έτοιμη να εκτελέσει αποτελεσματικά την εντολή του 2019.