Η πρώτη μήνυση κατά της Frontex για επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο

Μήνυση στο Δικαστήριο της Ε.Ε. κατά της Frontex, για παραβίαση των δικαιωμάτων όσων ζητούν άσυλο και για άλλες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, κατέθεσε η οργάνωση νομικής βοήθειας Front-Lex, που δραστηριοποιείται σε ζητήματα διεθνούς προσφυγικού δικαίου.

Η μήνυση αφορά την περίπτωση μιας γυναίκας από το Μπουρούντι και ενός έφηβου από το Κονγκό, οι οποίοι είχαν προσπαθήσει να υποβάλουν αίτηση ασύλου το 2020 στη Λέσβο. Σύμφωνα με την οργάνωση, «συνελήφθησαν με τη βία, τους λήστεψαν, τους απήγαγαν, τους κράτησαν παράνομα και με τη χρήση βίας τους οδήγησαν στη θάλασσα, όπου εγκαταλείφθηκαν μαζί με άλλους χωρίς μέσα ναυσιπλοΐας, νερό και φαγητό».

Σύμφωνα με τη Front-Lex, είναι η πρώτη φορά που κατατίθεται προσφυγή κατά της Frontex στο Δικαστήριο της Ε.Ε. στα 17 χρόνια λειτουργία της υπηρεσίας. Η οργάνωση δηλώνει ότι στόχος είναι να υποχρεώσει την υπηρεσία να λογοδοτήσει και να «επανεγκαθιδρύσει το κράτος δικαίου στα σύνορα της Ε.Ε.».

«Έχουμε πίστη ότι το Δικαστήριο θα ακούσει τα θύματα, θα δει αυτό που βλέπουν όλοι, θα υποχρεώσει τη Frontex να λογοδοτήσει και θα αποκαταστήσει το κράτος δικαίου στα εδάφη και τις θάλασσες της Ε.Ε.», δήλωσαν εκ μέρους της οργάνωσης οι δικηγόροι Ομέρ Σατζ και Ιφτάχ Κοέν.

Είχε προηγηθεί τον Φεβρουάριο εξώδικο των οργανώσεων νομικής βοήθειας Front-Lex και Legal Center Lesvos προς τον επικεφαλής της Frontex Φαμπρίς Λετζέρι, με το οποίο τον καλούσαν να αναστείλει ή να τερματίσει τη δραστηριότητά της στην Ελλάδα, λόγω των συστηματικών επιχειρήσεων επαναπροώθησης στο Αιγαίο.

Το εξώδικο βασιζόταν στο άρθρο 256 της Σύμβασης για τη Λειτουργία της Ε.Ε. και του άρθρου 46 του Κανονισμού της Frontex, που την υποχρεώνει να αποσύρει τη «χρηματοδότηση κάθε δραστηριότητας της υπηρεσίας, ή να αναστείλει και να τερματίσει κάθε δραστηριότητα της υπηρεσίας, συνολικά ή εν μέρει, αν θεωρεί ότι συμβαίνουν σοβαρές ή πιθανόν συνεχιζόμενες παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων ή υποχρεώσεων διεθνούς προστασίας που σχετίζονται με την εν λόγω δραστηριότητα».

Η Frontex είχε περιθώριο δύο μηνών να απαντήσει στο εξώδικο και, αν δεν κρίνονταν ικανοποιητικές οι απαντήσεις, οι οργανώσεις προειδοποιούσαν ότι θα προσφύγουν στο Δικαστήριο της Ε.Ε.

Από την πλευρά της η Frontex αρνείται κατ’ επανάληψη της καταγγελίες για παράνομες επαναπροωθήσεις και για κακομεταχείριση προσφύγων και μεταναστών, με τον εκπρόσωπό της, Κρις Μπορόφσκι να μιλά για «μασκαράτα»: «Δεν πρόκειται για νομική υπόθεση. Είναι μέρος της ατζέντας των ακτιβιστών, που προσπαθούν να πείσουν ότι πρόκειται για νομική υπόθεση, ώστε να υποβαθμίσουν την αποφασιστικότητα της Ε.Ε. να προστατέψει τα σύνορά της».

Πόρισμα του Διοικητικού Συμβουλίου της Frontex είχε καταλήξει σε αδυναμία να βγάλει συμπέρασμα σχετικά με παραβιάσεις του προσφυγικού δικαίου και του κανονισμού της Frontex σε έξι περιπτώσεις, αν και επισήμαινε ρητά ότι το Ελληνικό Λιμενικό παρείχε ανακόλουθες ή αντιφατικές εξηγήσεις. Ωστόσο, το ΔΣ της Frontex αναγνωρίζει ότι υπήρξαν κωλυσιεργείες και ελλείψεις στο μηχανισμό αναφοράς και αξιολόγησης σοβαρών περιστατικών, όπως και στη διαδικασία λογοδοσίας της υπηρεσίας.

Η ενδεχόμενη εμπλοκή της FRONTEX σε παράνομες επιχειρησεις επαναπροώθησης του Ελληνικού Λιμενικού στο Αιγαίο ερευνάται από ειδική ομάδα εργασίας του Ευρωκοινοβουλίου, που αναμένεται να καταθέσει σχετικό πόρισμα το επόμενο διάστημα.

Η Frontex βρίσκεται επίσης στο μικροσκόπιο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης, της γνωστής OLAF, για επαναπροωθήσεις, κακοδιαχείριση και εργασιακή παρενόχληση.