Γενοκτονία Αρμενίων: Θρυαλλίδα εξελίξεων η αναγνώριση από Μπάιντεν – Διαβαθμισμένες αντιδράσεις σε Άγκυρα, οφέλη της Αθήνας
Μία νέα σελίδα έχει ανοίξει σε διπλωματικό επίπεδο με επίκεντρο την Τουρκία και τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Το απόγευμα του Σαββάτου ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν προχώρησε στην αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από τις Οθωμανικές δυνάμεις, σε μήνυμά του με αφορμή την 106η επέτειο της.
Ο πρόεδρος Μπάιντεν εκπλήρωσε έτσι την προεκλογική του δέσμευση, ενώ είχε ενημερώσει σχετικά κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
- Η απόφαση για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων είναι βαθιά συμβολική: σηματοδοτεί το τέλος της στήριξης της Τουρκίας από ένα βαθύ κατεστημένο στις ΗΠΑ που δεν ήθελε να “χάσει” την Τουρκία, αφού η χώρα αποτελούσε μεταπολεμικά σημαντικό σύμμαχο των ΗΠΑ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
- Το μήνυμα λοιπόν στην Τουρκία είναι ξεκάθαρο: πρέπει να αλλάξει πολιτική, προκειμένου να αποδείξει πως δεν κινείται αυτόνομα και πως μπορεί να αποτελέσει ξανά στο μέλλον, ένα στρατηγικό σύμμαχο των Αμερικανών.
Η σχέση Άγκυρας – Ουάσιγκτον περνάει σε δύσκολους δρόμους και η Ελλάδα μπορεί να κερδίσει πόντους στο γεωπολιτικό παιχνίδι. Η δημιουργία ευρύτερων συμμαχιών, κυρίως με το Ισραήλ και την Αίγυπτο και εσχάτως με χώρες της Μέσης Ανατολής όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία είναι επίσης προς αυτήν την κατεύθυνση.
Ανακοίνωση του τουρκικού Υπ. Εξωτερικών
Σύμφωνα πάντως με μια γραμμή σκέψης σε ΗΠΑ και Ευρώπη, η Τουρκία θα βρει ξανά ένα σημείο ισορροπίας με τη Δύση στην μετά-Ερντογάν περίοδο.
Προς το παρόν της αναγνώρισης Μπάιντεν ακολούθησαν έντονες αντιδράσεις από το Τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών με την οποία δήλωνε κατηγορηματικά ότι η Άγκυρα δεν αποδέχεται την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων από τις ΗΠΑ ενώ σύμφωνα με την τουρκική άποψη, αυτή η αναγνώριση δεν έχει νομική βάση και δεν υποστηρίζεται από στοιχεία
Αναλυτικά:
«Απορρίπτουμε και καταγγέλλουμε με τον ισχυρότερο τρόπο τη δήλωση του Προέδρου των ΗΠΑ σχετικά με τα γεγονότα του 1915 που έγιναν υπό την πίεση ριζοσπαστικών αρμενικών κύκλων και αντι-Τουρκικών ομάδων στις 24 Απριλίου.
Είναι σαφές ότι η εν λόγω δήλωση δεν έχει επιστημονική και νομική βάση, ούτε υποστηρίζεται από στοιχεία. Όσον αφορά τα γεγονότα του 1915, δεν πληρούνται καμία από τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για τη χρήση του όρου «γενοκτονία» που ορίζεται αυστηρά στο διεθνές δίκαιο.
Η φύση των γεγονότων του 1915 δεν αλλάζει ανάλογα με τα τρέχοντα πολιτικά κίνητρα των πολιτικών ή τις εσωτερικές πολιτικές εκτιμήσεις. Μια τέτοια στάση εξυπηρετεί μόνο μια χυδαία παραμόρφωση της ιστορίας», αναφέρει μεταξύ άλλων το τουρκικό ΥΠΕΞ.
Επίσης, η τουρκική πλευρά προειδοποιεί ότι η απόφαση του Μπάιντεν θα ανοίξει μια βαθιά πληγή που υπονομεύει την αμοιβαία εμπιστοσύνη και τη φιλία μας.
«Αυτή η δήλωση των ΗΠΑ, που διαστρεβλώνει τα ιστορικά γεγονότα, δεν θα γίνει ποτέ αποδεκτή στη συνείδηση του τουρκικού λαού και θα ανοίξει μια βαθιά πληγή που υπονομεύει την αμοιβαία εμπιστοσύνη και τη φιλία μας.
Καλούμε τον Πρόεδρο των ΗΠΑ να διορθώσει αυτό το σοβαρό λάθος, το οποίο δεν εξυπηρετεί κανέναν άλλο σκοπό από το να ικανοποιήσει ορισμένους πολιτικούς κύκλους, και να υποστηρίξει τις προσπάθειες που αποσκοπούν στην καθιέρωση μιας πρακτικής ειρηνικής συνύπαρξης στην περιοχή, ειδικά μεταξύ των τουρκικών και των αρμενικών εθνών, αντί να εξυπηρετεί την ατζέντα εκείνων των κύκλων που προσπαθούν να προκαλέσουν εχθρότητα από την ιστορία», καταλήγει η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ.
Η αντίδραση Τσαβούσογλου
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας δε, λίγα λεπτά μετά την επίσημη δήλωση του υπουργείου του, με ανάρτησή του στο twitter σημέιωσε ότι η ιστορία δεν ξαναγράφεται και κατηγόρησε τον Αμερικανό Πρόεδρο για πολιτικό τυχοδιωκτισμό.
Οι χειρισμοί Ερντογάν
Σε σαφώς ήπιότερους τόνους και χωρίς να απαντήσει απευθείας στον Αμερικανό Πρόεδρο, τοποθετήθηκε και ο τούρκος Πρόεδρος ο οποίος απαυθυνόμενος στον προκαθήμενο της Αρμενικής Εκκλησίας στην Κωνσταντινούπολή χαρακτήρισε ως παρεμβάσεις τρίτων την δήλωση Μπάιντεν, χωρίς ωστόσο να την κατονομάζει ευθέως, ενώ σημείωσε ότι αυτές οι ενέργειες έχουν ως στόχο εξωτερικές πιέσεις προς την Άγκυρα.
Το μήνυμα Ερντογάν προς τον 85ο πατριάρχη των Αρμενίων Σαχάκ ΙΙ:
«Κανείς δεν θα έπρεπε να εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι οι συζητήσεις -οι οποίες θα έπρεπε να διεξάγονται από ιστορικούς- πολιτικοποιούνται από τρίτους και γίνονται ένα μέσο παρέμβασης στη χώρα μας» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε μήνυμα που απηύθυνε προς τον Αρμένιο Πατριάρχη στην Κωνσταντινούπολη.
Τέλος, επιστολή προς τον Πρόεδρο των ΗΠΑ απέστειλε και ο Αρμένιο ς Πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν, ο οποίος χαιρέτισε την ιστορική απόφαση του Τζο Μπάιντεν να αναγνωρίσει επίσημα τη γενοκτονία των Αρμενίων.
Ο Πασινιάν, με μία ανάρτησή του στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, ευχαρίστησε τον πρόεδρο των ΗΠΑ για αυτό το “πολύ ισχυρό βήμα προς τη δικαιοσύνη και την ιστορική αλήθεια”, και το οποίο -όπως χαρακτηριστικά έγραψε-, προσφέρει “ανεκτίμητη υποστήριξη στους απογόνους των θυμάτων της Γενοκτονίας των Αρμενίων”.
Και συνέχισε, σημειώνονταας ότι η αναγνώριση της γενοκτονίας αποτελεί “ένα ενθαρρυντικό παράδειγμα για όλους εκείνους που θέλουν να οικοδομήσουν μια δίκαιη και ανεκτική διεθνή κοινωνία”, πρόσθεσε ο επικεφαλής της αρμενικής κυβέρνησης.
Η επιστολή Πασινιάν προς Μπάιντεν:
Ο λαός της Αρμενίας και της παγκόσμιας Αρμενίας καλωσόρισε με μεγάλο ενθουσιασμό το το μήνυμά σας για αναγνώριση και καταδίκη της Γενοκτονίας των Αρμενίων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Εκτιμώ την αρχική σας θέση, η οποία αποτελεί ένα ισχυρό βήμα στο δρόμο της αλήθειας και της ιστορικής δικαιοσύνης και της ανεκτίμητης υποστήριξης στους κληρονόμους των θυμάτων της Γενοκτονίας των Αρμενίων.
Θα ήθελα να σημειώσω επιπλέον για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από δύο συνόδους του Κογκρέσου των ΗΠΑ το 2019 και να καταγράψω ότι η διαδικασία αναγνώρισης της γενοκτονίας της Αρμενίας στις Ηνωμένες Πολιτείες έφτασε στο στόχο της.
Η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων είναι σημαντική όχι μόνο για να αποδοθεί σεβασμός σε 1.5 εκατομμύρια αθώα θύματα, αλλά και για να αποτραπεί η επανάληψη τέτοιων εγκλημάτων.
Η αναγνώριση για την Δημοκρατία της Αρμενίας είναι θέμα αλήθειας και ιστορικής δικαιοσύνης και ασφάλειας ιδιαίτερα υπό το φως των γεγονότων στην περιοχή μας πέρυσι. Συμμερίζομαι απόλυτα την ιδέα σας: ′′ Αν δεν γνωρίζουμε πλήρως, μνημονεύουμε και διδάσκουμε στα παιδιά μας τη γενοκτονία, οι λέξεις ′′ Ποτέ ξανά ′′ είναι ανούσιες
Αξιότιμε κ. Μπάιντεν,
Η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από τις Ηνωμένες Πολιτείες αποτελεί ένα απαιτούμενο μήνυμα προς τη διεθνή κοινότητα που επαναβεβαιώνει την προσήλωσή σας στα ανθρώπινα δικαιώμάτα και αξίες.
Από αυτή την άποψη, αποτελεί ένα ενθαρρυντικό και εμπνευσμένο παράδειγμα για όσους θέλουν να χτίσουν μια δίκαιη και ανεκτική διεθνή κοινωνία μαζί.Παρακαλώ δεχτείτε, Εξοχότατε, τη διαβεβαίωση του βαθύτερου σεβασμού μου.