EXO-CD24: Το νέο φάρμακο από το Ισραήλ που γεννά ελπίδες. Μιλούν στο libre Μαγιορκίνης, Κούβελας, Βασιλακόπουλος

Φαίνεται πως η αγωνία όλων μας, για τερματισμό της πανδημίας και της κρίσης που έχει προκαλέσει σε όλους τους τομείς, μας οδηγεί να βλέπουμε «έξοδο από το τούνελ» ακόμα και στα πιο προκαταρκτικά αποτελέσματα μίας μελέτης Φάσης Ι για ένα «θαυματουργό», όπως πολύ πιθανόν να αποδειχτεί φάρμακο.

Της Ρούλας Σκουρογιάννη

Τα τελευταία 24ωρα, το ενδιαφέρον έχει προσελκύσει το πειραματικό φάρμακο «EXO-C24» το οποίο φαίνεται να έχει δείξει πολύ θετικά αποτελέσματα σε άτομα με μέτρια νόσο Covid-19.

Σε χτεσινή τηλεφωνική επικοινωνία του καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα με τον Ισραηλινό καθηγητή Ναντίρ Αρμπέρ, ο οποίος ανέπτυξε το πρωτοποριακό πειραματικό φάρμακο «EXO-CD24», συμφωνήθηκε (σύμφωνα με πληροφορίες) συνεργασία Ελλάδας-Ισραήλ για τη διεξαγωγή κλινικής έρευνας και σε νοσοκομείο της χώρας μας.

Πρόκειται για εισπνεόμενο σκεύασμα, το οποίο το οποίο έχει δοκιμαστεί σε ασθενείς στο Ισραήλ, ενώ η νέα θεραπεία αναπτύσσεται στο Ιατρικό Κέντρο Ichilov του Τελ Αβίβ με βάση την ουσία EXO-CD24.

Επιτροπή λοιμωξιολόγων: Μια ηθική δέσμευση για το “μετά”…

Το ισραηλινό νοσοκομείο έκανε λόγο για «τεράστια ανακάλυψη» και ότι η ουσία EXO-CD24 του καθηγητή Ναντίρ Αρμπέρ θεράπευσε 29 στους 30 ασθενείς που χορηγήθηκε εντός 3-5 ημερών.

Μάλιστα, την Πέμπτη, 11 Φεβρουαρίου, ο Καθηγητής Αρμπέρ μίλησε στην τηλεόραση του Alpha, δεσμευόμενος ότι «θα προσπαθήσουμε να συμπεριλάβουμε όσο το δυνατόν περισσότερους Έλληνες (σ.σ. στις κλινικές δοκιμές) καθώς πάντα τρέφουμε θετικά συναισθήματα προς την Ελλάδα.

Οι επαφές των δύο χωρών για το φάρμακο ξεκίνησαν μετά τη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου.

Τι αναφέρει η επιτροπή εμπειρογνωμόνων

Όπως ήταν φυσικό, στο θέμα αναφέρθηκε –αν και πολύ τηλεγραφικά– η Καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Βάνα Παπαευαγγέλου, κατά την ενημέρωση της Παρασκευής από το υπουργείο Υγείας.

«Να σχολιάσω ότι το φάρμακο αυτό που πρώτα δοκιμάστηκε στο Ισραήλ, είναι ένα φάρμακο το οποίο στοχεύει σε ένα μόριο που ονομάζεται CD24. Είναι ένα φάρμακο το οποίο στοχεύει να μειώσει τη φλεγμονή, να μειώσει, δηλαδή, τον καταρράκτη των κυτταροκινών που εκλύονται κατά τη διάρκεια της νόσου.
Τα δεδομένα είναι αρκετά ελπιδοφόρα και, εξ’ όσων γνωρίζουμε, ο Καθηγητής κύριος Τσιόδρας ήρθε σε επαφή με τον ομόλογό του, του Ισραήλ, και δήλωσε την πρόθεση να συμμετάσχει η Ελλάδα στις κλινικές μελέτες. Περισσότερες πληροφορίες δεν έχουμε προς το παρόν».

Το Libre μίλησε σχετικά με τις ιδιότητες του φαρμάκου και με τον Επίκουρο Καθηγητή Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Γκίκα Μαγιορκίνη, ο οποίος πρόσθεσε: «Στην ουσία, λειτουργεί ως αντιφλεγμονώδες, όπως είπε και η κυρία Παπαευαγγέλου. Δεν έχουμε δει τα αναλυτικά στοιχεία, ακόμα. Δεν είναι νέο φάρμακο. Αναπτύσσονταν από τον Καθηγητή, αλλά δεν ξέρουμε για ποια νόσο. Τώρα δοκιμάζεται για το κορονοϊό, όπως έχει συμβεί και με άλλα φάρμακα. Γνωρίζουμε μόνο ότι ο μηχανισμός του λειτουργεί μέσω της ομαλοποίησης της ανοσολογικής απόκρισης. Επηρεάζει, δηλαδή, τον κύκλο της απόπτωσης των λευκών κύτταρων, μειώνοντας τη φλεγμονή».  

Δημήτρης Κούβελας: Το θετικό είναι ότι συμμετέχουμε σε μία κλινική μελέτη

Τις ρεαλιστικές διαστάσεις της είδησης, με βάση και τη μεγάλη του εμπειρία στον τομέα έδωσε στο Libre, ο Καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας του ΑΠΘ, Δημήτρης Κούβελας:
«Δεν δοθεί ακόμα πολλές πληροφορίες για το φάρμακο. Το πόσο υποσχόμενο είναι από το δεδομένο ότι στους 30 ασθενείς, οι 29 βγήκαν στις 5 ημέρες από το νοσοκομείο, δεν μπορεί να μας ενθουσιάσει από μόνο του, καθώς και οι υπάρχουσες θεραπείες για την Covid-19 με τα μονοκλωνικά αντισώματα δίνουν παρόμοια αποτελέσματα. Το να περιμένουμε να αναπτυχθεί στο τελικό του στάδιο, να πάρει άδεια και να υπάρξουν οι κατάλληλες μονάδες για να το παράξουν θα περάσει πολύς και πολύτιμος χρόνος. Έχουμε ανάλογες θεραπείες ήδη. Προς το παρόν, για το συγκεκριμένο φάρμακο πρέπει να έχουμε υπόψη ότι πρόκειται για μία ακόμα κλινική μελέτη. Αυτό δεν είναι ούτε καλό ούτε κακό, καθώς στις κλινικές μελέτες δεν επιτυγχάνουν στη δοκιμασία όλα τα φάρμακα. Η κλινική μελέτη στο Ισραήλ είναι με επιλεγμένους ασθενείς, οπότε είναι πολύ πρώιμο να βγάλουμε οποιοδήποτε συμπέρασμα. Το θετικό είναι ότι εμπλεκόμαστε σε μία κλινική μελέτη, που από μόνο του για τη χώρα μας σημαίνει πόρους και τεχνογνωσία.

Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: Η έρευνα βρίσκεται σε πολύ προκαταρκτικό στάδιο για τόσο ενθουσιασμό

Μιλήσαμε, επίσης, για το θέμα και με τον Καθηγητή Πνευμονολογίας –
Εντατικής Θεραπείας, τηςΙατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Θεόδωρο Βασιλακόπουλο, ο οποίος, αφού τόνισε όπως όλοι οι ειδικοί ότι το φάρμακο βρίσκεται σε πολύ αρχικό στάδιο ανάπτυξης, μας έδωσε περισσότερες πληροφορίες για το μηχανισμό του: «Στηρίζεται στο ότι χρησιμοποιεί τα εξωσώματα (είναι μικροκυστίδια, με διάμετρο 50 έως 100 νανόμετρα –είναι εξαιρετικά μικρά), τα οποία βγαίνουν από το ενδοπλασματικό δίκτυο των κυττάρων στον εξωκυττάριο χώρο (δηλαδή έξω από τα κύτταρα) και χρησιμεύουν για την επικοινωνία ανάμεσα σε δύο κύτταρα. Με αυτόν τον τρόπο τα κύτταρα συνήθως στέλνουν κάποια μηνύματα, μπορεί να στείλουν mRNA μπορεί να στείλουν οποιοδήποτε άλλο μήνυμα.
Στο πειραματικό φάρμακο του Ισραήλ, έχουν πάρει τα πολύ μικρά αυτά εξωσώματα και τα έχουν εμπλουτίσει με μία πρωτεΐνη που λέγεται CD-24. Αυτή η πρωτεΐνη θεωρητικά όταν συνδεθεί στα ουδετερόφιλα –στην εξωτερική τους πλευρά– οδηγεί στον προγραμματισμένο κυτταρικό τους θάνατο, δηλαδή την απόπτωση. Η θεωρία είναι λοιπόν ότι οι ασθενείς με Covid-19 θα λάβουν το εισπνεόμενο φάρμακο, θα πάει στους πνεύμονες που φλεγμαίνουν και θα δώσει την πρωτεΐνη στα ουδετερόφιλα που βρίσκονται εκεί, ώστε τα τελευταία να μην κάνουν πολύ έντονη φλεγμονή και να μειωθεί το υπερφλεγμονώδες σύνδρομο.  Αυτή είναι η λογική του μηχανισμού του φαρμάκου.
Ωστόσο, η μελέτη είναι προς το παρόν, απλώς φάσης Ι. Οι 30 ασθενείς που έλαβαν το φάρμακο δε συγκρίθηκαν με άλλους ασθενείς που έλαβαν εικονικό φάρμακο ή άλλη θεραπεία. Δε σημαίνει κάτι ότι ανάρρωσαν αυτοί οι ασθενείς. Δεν ήταν βαριά νοσούντες. Ήταν ασθενείς που είχαν από 90-94% κορεσμό οξυγόνου. Δηλαδή, επρόκειτο για ασθενείς που πιθανόν θα έκαναν εισαγωγή στο νοσοκομείο και ίσως χρειάζονταν μικρή υποστήριξη με οξυγόνο (και όχι απαραίτητα). Είναι ασθενείς που με βάση τη μελέτη Recovery έχουν ένδειξη να λάβουν κορτιζόνη (Δεξαμεθαζόνη) και έχουν και κάποιες άλλες ενδείξεις που δείχνουν αυξημένη φλεγμονή.  Σε ασθενείς με τέτοια δεδομένα δοκιμάστηκε το φάρμακο. Από τους 30, οι 29 έγιναν γρήγορα καλά. Δεν έγινε κάποια μελέτη που να δείχνει ότι το φάρμακο είναι όντως αποτελεσματικό. Τώρα, θα πάνε σε επόμενη φάση δοκιμής του φαρμάκου. Από τα 100 φάρμακα στη φάση Ι μίας μελέτης είναι ζήτημα εάν ένα θα αποδειχτεί έως το τέλος αποτελεσματικό. Ο καθηγητής που ηγείται της μελέτης είναι Παθολόγος-Γαστρεντερολόγος-Ογκολόγος. Δεν έχει σχέση με τα προβλήματα του αναπνευστικού ούτε με τις λοιμώξεις. Ο ίδιος ερευνούσε αυτό το μόριο, το CD-24, για την ανάπτυξη μονοκλνωνικού αντισώματος εναντίον του καρκίνου. Μπορεί, ωστόσο, να αποδειχτεί σημαντική η χρήση του για ασθενείς με Covid-19.
Απλώς, η συζήτηση έχει πάρει πολύ μεγάλες διαστάσεις για τόσο προκαταρκτικό στάδιο που βρίσκεται η έρευνα».