Υπόθεση Σκουριές: Πώς από την ένταση φθάσαμε στην τελική συμφωνία

Η υπόθεση της τροποποίησης της σύμβασης μεταβίβασης των μεταλλείων της Κασσάνδρας στη Χαλκιδική θα μπορούσε να αποτελέσει ένα παγκόσμιο παράδειγμα για το πώς μπορεί μία επένδυση, να διχάσει μία τοπική κοινωνία, να δημιουργήσει πληγές ανάμεσα σε ανθρώπους, που μέχρι πρότινος ήταν φίλοι και ν’ αναδείξει νέα πολιτικά πρόσωπα, με αίτημα για καθαρό φυσικό περιβάλλον, χωρίς σκόνη μεταλλείων και φόβο εξορύξεων. 

Της Άννας Φραγκάκη

Από την άλλη πλευρά, να υπερασπιστεί το δικαίωμα για επενδύσεις, δουλειά κι έσοδα σε ένα κράτος , που διώχνει μακριά τα παιδιά του.

Κι εκεί κάπου στη μέση, μερικοί, να μιλούν για αναγκαίο κακό,  να λένε, πως χάθηκε πολύτιμος χρόνος γιατί και το κοίτασμα είναι μεγάλο και μπορεί να δώσει υπό προϋποθέσεις κάποιες λύσεις στη δύσμοιρη ελληνική οικονομία συνολικά.

Η ουσία είναι πως το τρισέλιδο πανηγυρικό ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου Περιβάλλοντος, που κατατέθηκε την περασμένη Παρασκευή 4/2/2021 απέχει από την πραγματικότητα, που βιώνουν οι κάτοικοι της Κασσάνδρας Χαλκιδικής, οι οποίοι έζησαν αλλεπάλληλες επιδρομές των ΜΑΤ, είδαν εαυτούς να σέρνονται στα δικαστήρια και μερικοί ακόμη και στις φυλακές ζητώντας να μην καταστραφεί το φυσικό περιβάλλον της περιοχής. 

Την ίδια στιγμή αποτυπώνει και την πραγματικότητα, ό, τι κάποιοι έχουν ανάγκη το μεροκάματο και θέλουν να προχωρήσει η επένδυση της «Ελληνικός Χρυσός ΑΕ», τονίζοντας πως τα μεταλλεία δίνουν θέσεις εργασίας από την αρχαιότητα. Επισημαίνουν ότι η Ελλάδα όφειλε να διαμορφώσει φιλοεπενδυτικό κλίμα, αντί να σέρνονται υποψήφιες εγχώριες επενδύσεις στο διηνεκές, ώστε να σταματήσει ο φαύλος κύκλος του brain drain.

Θριαμβολογία κι επιφυλάξεις

Τα μεταλλεία της Κασσάνδρας σε ανακοίνωση, που εξέδωσαν στις 9/2/2021 σημείωσαν ότι:

• «Ελπίζουμε επιτέλους η κύρωση της νέας συμφωνίας για τα Μεταλλεία Κασσάνδρας να σηματοδοτήσει μια νέα εποχή για την ΒΑ Χαλκιδική, μια εποχή βιώσιμης ανάπτυξης, προόδου και κοινωνικής σύμπνοιας. Η αναμονή δεν ήταν μόνο πολύχρονη, αλλά και βασανιστική (…).Η ανακοίνωση της συναινετικής συμφωνίας που κατέληξαν κυβέρνηση και Eldorado Gold πραγματικά ήχησε σαν αναστάσιμη καμπάνα στα Μαντεμοχώρια. Επιτέλους μπαίνουν οι βάσεις να τελειώσει όλο αυτό το διχαστικό και ψυχοφθόρο παιχνίδι μικροσυμφερόντων, που παιζόταν στις πλάτες κατοίκων και εργαζομένων τόσο καιρό».

“Ως πρόεδρος του συνεταιρισμού «Σίθων», έχω επιφυλάξεις για τη λειτουργία των μεταλλείων», μας αναφέρει ο Αχιλλέας Παπαστεργίου από τον μελισσοκομικό συνεταιρισμό Νικήτης Χαλκιδικής.

• «Η μέλισσα επηρεάζεται πάρα πολύ και φοβόμαστε ότι θα δημιουργηθούν προβλήματα. Από την άλλη πλευρά αντιλαμβάνομαι ότι άλλοι 5.000 άνθρωποι θέλουν να ζήσουν. Πρέπει να ενημερωθούμε για τις νέες περιβαλλοντικές μελέτες και τι επιπτώσεις θα έχουν στη μελισσοκομία», επισημαίνει.

Το γεγονός σχολίασε αρνητικά η πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, κι άλλοτε πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, Κατερίνα Ιγγλέζη, αρθρογραφώντας στην «Εφ.Συν.».

Χαρακτηριστική είναι κι η ανακοίνωση του ΜέΡΑ25.

• «Η κυβέρνηση προχώρησε σε νέα σύμβαση με την Eldorado Gold για τις Σκουριές, παρά την αποτυχία της εταιρείας να τηρήσει τις δεσμεύσεις της προηγούμενης σύμβασης, όπως αποφάσισε και το Συμβούλιο της Επικρατείας πέρυσι. Έδωσε μήπως η εταιρεία παραπάνω δεσμεύσεις για την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων;».

Μια κοινωνία διχασμένη

Η υπόθεση έχει μακριά ουρά και ξεκινά ήδη από την εποχή της υπουργού Περιβάλλοντος, Τίνας Μπιρμπίλη, την οποία πίεζαν πανταχόθεν για να υπογράψει για την Ελληνικός Χρυσός ΑΕ, κάτι που δεν έκανε. Αντίθετα, ο διάδοχός της στο υπουργείο, Γιώργος Παπακωνσταντίνου φέρεται να υπέγραψε άρον, άρον με αποτέλεσμα να έρθουν σχεδόν στα χέρια με τον τότε βουλευτή Χαλκιδικής, Γιάννη Δριβελέγκα, ο οποίος απειλούσε ότι θα παραιτηθεί.

Προς συμβιβασμό όλων αυτών, τελικά ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου κλήθηκε από τον Γιώργο Παπανδρέου να ενισχύσει τους περιβαλλοντικούς όρους.

Η υπόθεση θα συνεχιστεί με άλλα ιδιαίτερα δραματικά επεισόδια. Ο πόλεμος με τα ΜΑΤ στη Χαλκιδική  σχεδόν καθημερινή υπόθεση.

Τον Μάρτη του 2013 στην είσοδο της Ιερισσού γέμισε χημικά  από τα ΜΑΤ. Κάτοικοι να τρέχουν, άλλοι να ρίχνουν στα τυφλά πέτρες.

«Είμαστε απλοί άνθρωποι, που αγωνιζόμαστε για τον τόπο μας», να λένε. Παιδιά να ουρλιάζουν από τα γεγονότα, που συμβαίνουν, κοντά στο σχολείο, με αποτέλεσμα ένα να πάθει κρίση πανικού.

Ο τότε πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς στις 13/6/2013 ευρισκόμενος στη Θεσσαλονίκη για το προσυνέδριο της ΝΔ συναντιέται με τους εκπροσώπους των εργαζομένων στα μεταλλεία, που είναι έξω από το Μακεδονία Παλλάς και τους διαμηνύει πως «η επένδυση στη Χαλκιδική θα γίνει», παρόντος του περιφερειάρχη, Απόστολου Τζιτζικώστα.  

Οι πιέσεις όλα αυτά τα χρόνια συνεχείς. Πρέσβεις πάνε κι έρχονται από τη βόρεια Αμερική ξανά και ξανά στο γραφείο του εκάστοτε, υπουργού Περιβάλλοντος. Η υπόθεση αφορά από κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ επί Γιώργου Παπανδρέου, Λάμπρου Παπαδήμου, της ΝΔ – ΠΑΣΟΚ με Σαμαρά – Βενιζέλο  των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, του ΣΥΡΙΖΑ και τώρα της Νέας Δημοκρατίας.

Όλο αυτό το διάστημα, θα υπάρξει μία ολόκληρη κοινωνία, που αναρωτιέται γιατί την έβαλαν στο στόχαστρο. Τραυματισμοί, φυλακές, κόσμος στα δικαστήρια, διχασμός στην τοπική κοινωνία, αφού άλλοι ήθελαν να προχωρήσει η επένδυση κι άλλοι όχι .

Σ’ αυτά τα χρόνια χτίστηκαν και γκρεμίστηκαν πολιτικές καριέρες, ήρθαν σε αντιπαράθεση βουλευτές ή υποψήφιοι βουλευτές με τα κόμματά τους και παρά λίγο να παίξουν ξύλο, ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, με τον πρώην βουλευτή Χαλκιδικής, Γιάννη Δριβελέγκα, αν δεν έμπαινε στη μέση ο τότε υφυπουργός και μετέπειτα υπουργός Περιβάλλοντος, Γιάννης Μανιάτης.

• 

• 

Η υπόθεση αυτή, δε, ήταν η αρχή για ν’ αποκτήσει βουλευτή στη Χαλκιδική ο ΣΥΡΙΖΑ την Κατερίνα Ιγγλέζη και τώρα πια την Κυριακή Μάλαμα. Ακόμη κι ορισμένοι γαλάζιοι θα διαφωνήσουν με το θέμα της επένδυσης, γιατί θεωρούν πως έτσι καταστρέφεται ο τουρισμός ενώ και παραγωγοί, ειδικά οι μελισσοκόμοι, οι κτηνοτρόφοι, οι ελαιοπαραγωγοί φοβούνται ότι αυτή η επένδυση θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα.

Το ζήτημα της Ελληνικός Χρυσός ΑΕ, θα γίνει διελκυστίνδα μεταξύ ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ, με τους πρώτους να κατηγορούν τον δεύτερο ότι δεν θέλει τις επενδύσεις και δίνει λάθος μηνύματα και τον ΣΥΡΙΖΑ να κατηγορεί τη Νέα Δημοκρατία πως οι επενδύσεις, δεν μπορεί να διαλύσουν τη ζωή όλων των κατοίκων της περιοχής, που ασχολούνται με την αγροτική ανάπτυξη, στον τουρισμό. Κυρίως, όμως με την τυχόν κατάρρευση ενός ολόκληρου χωριού, όπως είναι η Στρατονίκη, τις ανυπολόγιστες συνέπειες στον υδροφόρο ορίζοντα με τη μέθοδο, που λογαριάζεται να χρησιμοποιηθεί.

Διαμαρτυρίες θα γίνουν από πλευράς των εργαζομένων στα μεταλλεία επί ΣΥΡΙΖΑ ζητώντας από την τότε ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, να σταθεί στο πλευρό τους.

Η ανακοίνωση της κυβέρνησης δια του νέου υπουργού Περιβάλλοντος, Κώστα Σκρέκα φαίνεται να τερματίζει μία μακρά διαδικασία.

Υποστηρίζει πως:

• το κράτος θα έχει σταθερά έσοδα 2 δις ευρώ τα επόμενα 25 χρόνια,
• θα γίνουν επιπλέον επενδύσεις 1,9 δισ. δολάρια (1,6 δισ. ευρώ) για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη των Μεταλλείων Κασσάνδρας,
• θα υπάρξουν επιπλέον έσοδα για το ελληνικό Δημόσιο και τον δήμο Αριστοτέλη
• ενώ 3,5 δις ευρώ αναμένεται να διοχετευθούν στην αγορά σε νέες ελληνικές επιχειρήσεις κι επαγγελματίες, με 1.400 νέες θέσεις εργασίας άμεσες, 5.000 άμεσες  κι έμμεσες, την περίοδο της δημιουργίας της επένδυσης κι αύξηση της ζωής των μεταλλείων.

Υποστηρίζει πως η εταιρεία θ΄ αποκαταστήσει το φυσικό περιβάλλον, θα προχωρήσει σε ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης υδάτων κι αποβλήτων κι εφαρμογή νέας τεχνολογίας, για να μειωθούν οι επιπτώσεις στο περιβάλλον (τεχνολογία ξηρής απόθεσης μεταλλευτικών καταλοίπων κ.ά.), επίβλεψη με παρακολούθηση σε 400 σημεία ελέγχου κ.ά.

Σχολιάζοντας στο “libre” ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ και κοινοβουλευτικός τομεάρχης Περιβάλλοντος, Σωκράτης Φάμελλος υποστηρίζει:

• «Η τροποποιημένη σύμβαση με την Ελληνικός Χρυσός παραπέμπει σε αποικιοκρατικές πρακτικές του παρελθόντος, εφόσον δίνει συγχωροχάρτι στην εταιρεία για μη υλοποίηση υποχρεώσεών της, της εκχωρεί δικαιώματα της ελληνικής πολιτείας και δεσμεύει την ελληνική πολιτεία για το μέλλον, με ρήτρες και πλαίσιο διαιτησίας, που θα απαγορεύουν στη χώρα μας να εφαρμόζει το ελληνικό και ευρωπαϊκό πλαίσιο περιβάλλοντος. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ξεπληρώνει προεκλογικές δεσμεύσεις, αποδεικνύοντας ότι η εταιρία δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της μελέτης μεταλλουργίας αλλά και ότι ορθώς η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν τυπική στον έλεγχο μελετών. Οι υπουργοί της κυβέρνησης Μητσοτάκη ξεπερνούν τα όρια του (μεγάλου) ρουσφετιού και καταπατούν ευθύνες και υποχρεώσεις της θέσης τους. Κι αυτό δεν θα γίνει αποδεκτό».