Μετάλλαξη: Πώς εντοπίζεται, πόσο μεταδοτική είναι, πώς αντιμετωπίζεται – Μαγιορκίνης στο libre για εμβόλια, μονοκλωνικά, κολχικίνη
- Headlines Health Report
Η Συντακτική ομάδα του Libre- 0
Η αύξηση των κρουσμάτων τις τελευταίες ημέρες στη χώρα μας συνδέεται με το άνοιγμα των καταστημάτων και κάποιων από τις δραστηριότητες ή με τον εντοπισμό των περίπου 65 περιπτώσεων του μεταλλαγμένου στελέχους σε όλη την επικράτεια;
Της Ρούλας Σκουρογιάννη
Είναι σωστό να μιλάμε για μετάβαση σε τρίτο κύμα μόνο και μόνο επειδή εντοπίστηκε το βρετανικό στέλεχος στη χώρα μας; Πόσο χρονοβόρο είναι να διαπιστωθεί από τη διαδικασία του testing ότι κάποια από τα κρούσματα οφείλονται στο μεταλλαγμένο στέλεχος;
Η πανδημία μας έχει κάνει όλους «σχεδόν» ειδικούς ή τουλάχιστον να προσπαθούμε να μπούμε στα χωράφια των ειδικών για να πάρουμε απαντήσεις για το λόγο που αυτός ο ιός ήρθε και δεν εννοεί να φύγει, παρά τις συνεχείς και «αιματηρές» (κοινωνικά, οικονομικά, ψυχολογικά) προσπάθειες όλων.
Το Libre ρώτησε τον Επίκουρο Καθηγητή Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνώμων, Γκίκα Μαγιορκίνη, για να λάβουμε απαντήσεις σε κάποια από τα ερωτήματα που έχουν προκύψει το τελευταίο διάστημα στο θέμα του κοροναϊού.
Πώς διαπιστώνεται η μόλυνση από μεταλλαγμένο στέλεχος
Ένα PCR τεστ εντοπίζει τη λοίμωξη Covid-19, δεν αρκεί για να δείξει αν η μόλυνση προέρχεται από μεταλλαγμένο στέλεχος του ιού και για ποιο από τα τρία που μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί. Ένας τρόπος για να διαπιστωθεί αν πρόκειται για μεταλλαγμένο στέλεχος είναι η ανάγνωση της αλληλουχίας των περίπου 30.000 βάσεων του γονιδιώματος του κορονοϊού –μία διαδικασία που διαρκεί περίπου τρεις ημέρες και γίνεται στα ειδικά μηχανήματα αλληλούχησης DNA στο Ελληνικό Κέντρο Γονιδιωματικής του ΙΙΒΕΑΑ– και έχει και κόστος περίπου στα 200€. Υπάρχει μέθοδος που δείχνει την ίδια ημέρα ότι πρόκειται για μεταλλαγμένο στέλεχος (αυτή γίνεται στη Θεσσαλονίκη και πρόκειται για πρωτόκολλο του ECDC).
Πόσο επηρεάζουν ή αυξάνουν οι μεταλλάξεις τη μεταδοτικότητα και τη θνητότητα
Το θέμα αυτό είναι κρίσιμο αλλά δεν έχει ακόμα διαπιστωθεί. Επίσης, δεν μπορεί να υποστηρίζεται με ασφάλεια ότι όπου εντοπίζεται μεταλλαγμένο στέλεχος του ιού περνάμε σε τρίτο κύμα της πανδημίας.
Στο σημείο αυτό ερωτώμενος ο καθηγητής εάν η χώρα μας έχει φύγει από το δεύτερο κύμα και πιθανόν να βαδίζει προς ένα τρίτο κύμα (με την αύξηση που διαπιστώνεται τις τελευταίες ημέρες), ο κ. Μαγιορκίνης απάντησε ότι αυτό θα διαπιστωθεί σε λίγες ημέρες.
Εξήγησε ότι όταν υπάρχει διαπιστωμένη μείωση στην καμπύλη των κρουσμάτων και στη συνέχεια ακολουθήσει περίοδος ανόδου της καμπύλης, τότε μιλάμε για νέο κύμα. «Εμείς το τελευταίο διάστημα, σημειώσαμε σημαντική μείωση των κρουσμάτων», επεσήμανε.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί σχετική δημοσίευση του κ. Μαγιορκίνη στην οποία τονίζει ότι διατηρεί σημαντικές επιφυλάξεις για το μέγεθος της πιθανά αυξημένης μεταδοτικότητας του βρετανικού στελέχους και μάλιστα παραθέτει και τους λόγους (παραθέτει μάλιστα και τα αντίστοιχα διαγράμματα επιδημιολογικής επιτήρησης της βρετανικής Nelly στο Ηνωμένο Βασίλειο):
1) Στην Ουαλία ενώ υπήρχε το μεταλλαγμένο στέλεχος αυτό που προκάλεσε το τρίτο κύμα ήταν τα άλλα στελέχη.
2) Στην Σκωτία ενώ υπήρχε το μεταλλαγμένο στέλεχος δεν είδαν τρίτο κύμα.
3) Στην Βόρεια Ιρλανδία το τρίτο κύμα ήρθε ως αποτέλεσμα και των 2 «τύπων του ιού»
4) Στο Λονδίνο πέρασε η κορυφή της επιδημίας του μεταλλαγμένου και βλέπουμε πτώση του μεταλλαγμένου αλλά επιμονή των άλλων στελεχών (δηλαδή μείωση ποσοστού του μεταλλαγμένου έναντι μη μεταλλαγμένου)
5) Στην Ανατολική Αγγλία αφού πέρασε η κορυφή του μεταλλαγμένου βλέπουμε πτώση του μεταλλαγμένου αλλά επιμονή των άλλων στελεχών (δηλαδή μείωση ποσοστού μεταλλαγμένου έναντι μη μεταλλαγμένου)
6) Στην Νοτιοανατολική Αγγλία πέρασε η κορυφή του μεταλλαγμένου βλέπουμε πτώση του μεταλλαγμένου αλλά επιμονή των άλλων στελεχών (δηλαδή μείωση ποσοστού μεταλλαγμένου έναντι μη μεταλλαγμένου)
7) Στις υπόλοιπες περιοχές δεν βλέπουμε τρίτα κύματα και τα ποσοστά μεταξύ τους παραμένουν λίγο πολύ σταθερά.
«Μία εναλλακτική υπόθεση που μπορεί να εξηγήσει τη μεγάλη διασπορά του μεταλλαγμένου στελέχους είναι ότι το Λονδίνο όπου επικράτησε η μετάλλαξη έχει μεγάλη διασυνδεσιμότητα με όλο τον κόσμο και σίγουρα με όλες τις περιοχές της Αγγλίας. Η διασπορά ενός στελέχους που δημιουργεί επιδημία στο Λονδίνο είναι πολύ πιθανό να επηρεάσει πολλές περιοχές. Σίγουρα η αυξημένη μετάδοση είναι μία υπόθεση που είναι πιθανό να ισχύει, αλλά ακόμα και έτσι να είναι δεν είδαμε το στέλεχος να προκαλεί τρίτα κύματα σε όλη την Αγγλία παρά μόνο σε 3 περιοχές που είναι η μία δίπλα στην άλλη και προφανώς πρόκειται για τοπική συσχετιζόμενη διασπορά.
Σε κάθε περίπτωση τα γραφήματα δείχνουν ότι είναι κάτι αντιμετωπίσιμο και η παρουσία της μετάλλαξης σε μία περιοχή δε συνεπάγεται αυτόματα και έλευση τρίτου κύματος. Τουναντίον, στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν οδήγησε σε τρίτο κύμα», αναφέρει στην ανάρτησή του ο κ. Μαγιορκίνης.
Εμβόλια και μονοκλωνικά αντισώματα
Μία αποτελεσματική στρατηγική αντιμετώπισης του SARS-COV-2 και της COVID-19, λογικά περιλαμβάνει πολλές θεραπείες για τις διαφορετικές ομάδες ασθενών και προσπάθεια πρόληψης της ασθένειας και θεραπείας όσων έχουν μολυνθεί.
Στο θέμα της πρόληψης, η εμβολιαστική προσπάθεια –παρά τις όποιες δυσκολίες- συνεχίζεται εντατικά.
Στο θέμα των θεραπειών, εφαρμόζονται επίσης πολλές θεραπείες, όσες κατά καιρούς δείχνουν πιθανό κέρδος σε ζωές και ελάττωση νοσηλείας.
Στο σημείο που δείχνουμε διστακτικότητα είναι η εισαγωγή μονοκλωνικών αντισωμάτων, για τα οποία πολλές μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει σημαντικό όφελος στην ήπια και μέτρια νόσο, κάτι που είναι σημαντικό για να μην καταλήξουν αρκετοί ασθενείς στο νοσοκομείο. Σχολιάζοντας την καθυστέρηση της εισαγωγής στη χώρα μας των μονοκλωνικών αντισωμάτων (σχετική κίνηση έγινε μεμονωμένα από το νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» νωρίτερα αυτή την εβδομάδα), ο κ. Μαγιορκίνης είπε στο Libre:
«Σχετικά με την αποτελεσματικότητα των μονοκλωνικών αντισωμάτων, υπάρχουν συμπεράσματα από αρκετές σχετικά μικρές μελέτες. Πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι επειδή πρόκειται για σχετικά ακριβή θεραπεία, είναι δύσκολο να γίνουν (με την ταχύτητα που έγιναν στα εμβόλια) μεγάλες μελέτες χιλιάδων ασθενών.
Για να γίνει, για παράδειγμα, μία μελέτη με 40 χιλ. άτομα με μονοκλωνικά αντισώματα, το κόστος μόνο για τα μονοκλωνικά θα είναι 40 εκατομμύρια, με δεδομένο ότι κάθε θεραπεία κοστίζει 1000€. Για τους ασθενείς με σοβαρή νόσο, δεν αποτελούν κατάλληλη θεραπεία. Αφορούν ασθενείς με ήπια έως μέτρια νόσο. Θα πρέπει λοιπόν να τα λάβει μέρος σε μελέτες μεγάλος αριθμός αυτής της κατηγορίας ασθενών. Αυτή είναι μία σημαντική δυσκολία».
Επιφυλακτικότητα για την κολχικίνη
Ερωτώμενος για τις απόψεις που δηλώνουν επιφυλάξεις σχετικά με τον ενθουσιασμό που ακολούθησε τη δημοσίευση της καναδικής μελέτης για την κολχικίνη, ο κ. Μαγιορκίνης είπε: «Υπάρχουν κάποιες μελέτες που έχουν γίνει για την κολχικίνη. Άλλες έγιναν σε ασθενείς εντός νοσοκομείου και άλλες σε ασθενείς εκτός νοσοκομείου. Η μετανάλυση αυτών έδειξε κάποιο πιθανό κέρδος από τη χρήση της ως θεραπεία στην Covid-19. Δεν έχει γίνει, ωστόσο, μία μεγάλη μελέτη η οποία να έχει ολοκληρωθεί.
Μία τέτοια μελέτη βρίσκεται σε εξέλιξη στη Βρετανία και αναμένεται να δώσει σημαντικά αποτελέσματα. Για να φανεί η αποτελεσματικότητα μίας θεραπείας πρέπει, όπως ήδη είπαμε, να συμπεριλάβει πολλές χιλιάδες άτομα. Επίσης, πρέπει να υπάρχει και συγκεκριμένο ενδιαφέρον για χρηματοδότηση για το φάρμακο (η κολχικίνη είναι ένα γνωστό φάρμακο και φτηνό).
Όταν μία εταιρεία θέλει να βγάλει ένα καινούριο φάρμακο, θα χρηματοδοτήσει μία κλινική μελέτη.
Στην περίπτωση της κολχικίνης, έχουμε ένα φάρμακο που δεν είναι σε πατέντα, οπότε τα χρήματα πρέπει να διατεθούν από άλλη πηγή χρηματοδότησης. Για να υπάρξει χρηματοδότηση που θα στηρίξει το φάρμακο, πρέπει να υπάρχουν προκαταρκτικά δεδομένα, άρα πρέπει να υπάρχουν έστω μικρές μελέτες που θα δείχνουν αποτελεσματικότητα του φαρμάκου σε συγκεκριμένες ομάδες ασθενών, μία χρονοβόρα δηλαδή διαδικασία».
SiteDesign