Παρέμβαση Βενιζέλου για τις διερευνητικές: Έχουν πια ιδιαίτερη βαρύτητα, βήμα – βήμα ο μακρύς δρόμος για τη Χάγη

Ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, πρώην υπουργός Εξωτερικών και καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο ΑΠΘ Ευάγγελος Βενιζέλος μιλώντας στο Sputnik για τη σημασία αυτών των διερευνητικών επαφών, επισημαίνει ότι δεν μπορεί να γνωρίζει το αποτέλεσμα, παρατηρεί όμως ότι οι επαφές έχουν λάβει πολύ μεγάλη πολιτική διάσταση και κατά συνέπεια έχουν άλλη βαρύτητα.

«Έχουν πάρει πολύ μεγάλη πολιτική διάσταση οι διερευνητικές μετά τη διακοπή και μετά την ένταση που κρατάει παραπάνω από έναν χρόνο ανάμεσα στις δύο χώρες. Οπότε στην πραγματικότητα είναι άλλη πια η βαρύτητα των διερευνητικών επαφών γιατί τα προηγούμενα χρόνια γίνονταν με έναν ρυθμό, χωρίς πολύ μεγάλη πολιτική έμφαση. Άρα τώρα πρέπει να περιμένουμε να δούμε εάν υπάρχει πραγματική βούληση κι από την άλλη πλευρά (σ.σ την Τουρκία)» ανέφερε ο κ. Βενιζέλος.

Tα “γιατί” της παρέμβασης Σαμαρά- Ποιοι βουλευτές συμφωνούν μαζί του – Αντίδραση ΣΥΡΙΖΑ- Τι λέει το Μαξίμου;

Θεωρεί ότι η διαδικασία είναι πολύ σημαντική, αλλά «είναι και πάρα πολύ εύθραυστη» και προσθέτει ότι μαζί με τις διερευνητικές θα πρέπει να υπάρξουν και άλλες παράλληλες διαδικασίες επαφών, όπως η συλλειτουργία των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ. Ο κ. Βενιζέλος επισημαίνει επίσης και το «βάρος» του Κυπριακού στην όλη διαδικασία.

«Η διαδικασία είναι πολύ σημαντική, αλλά είναι και πάρα πολύ εύθραυστη. Για αυτό έχω πει ότι πρέπει να γίνουν κι άλλες παράλληλες διαδικασίες επαφών για τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, για τη συλλειτουργία μας μέσα στο ΝΑΤΟ και βέβαια όλα αυτά τα επηρεάζει πάρα πολύ και η κατάσταση στην Κύπρο. Το Κυπριακό είναι ένα διεθνές πρόβλημα αλλά δεν παύει να επηρεάζει πάρα πολύ την κατάσταση σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο και φυσικά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις» είπε χαρακτηριστικά.

Η Ελλάδα έχει ξεκαθαρίσει ότι εάν δεν υπάρξει συμφωνία με τη γείτονα Τουρκία, τότε θα προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ.

Όμως όπως εξηγεί ο κ. Βενιζέλος, ο δρόμος για την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο δεν είναι και τόσο σύντομος, καθώς η διαδικασία πριν από την προσφυγή είναι συγκεκριμένη.

• «Η διεθνής σύμβαση για το δίκαιο της θάλασσας προβλέπει μια πολύ συγκεκριμένη διαδικασία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ. Πρέπει να γίνουν διαβουλεύσεις μεταξύ των χωρών που γειτνιάζουν όπως είναι η Ελλάδα και η Τουρκία. Πρέπει μετά να έχουμε διαπραγμάτευση και συμφωνία για την οριοθέτηση με βάση τους κανόνες του διεθνούς δικαίου της θάλασσας. Εάν αποτύχει η σύναψη συμφωνίας, υπάρχει η δυνατότητα συνδιαλλαγής που είναι μία διαδικασία περισσότερο πολιτική και λιγότερο νομική και τελικά υπάρχει η δυνατότητα προσφυγής σε διεθνές δικαστήριο, το οποίο μπορεί να είναι είτε το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης που είναι το παλαιότερο και εγκυρότερο, είτε το Διεθνές Δικαστήριο του Δικαίου της Θάλασσας στο Αμβούργο το οποίο κι αυτό προβαίνει σε οριοθετήσεις, είτε να πάμε σε κάποια μορφή διαιτητικού δικαστηρίου. Η Ελλάδα έχει πει ότι προτιμά σε σχέση με όλα αυτά, το παλιό και έγκυρο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης που είναι βέβαια όργανο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών» ανέφερε.

Οι πόρτες του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης μπορούν να ανοίξουν εφόσον όπως λέει ο κ. Βενιζέλος υπάρχει συνυποσχετικό, δηλαδή να συμφωνήσουν οι δύο χώρες για το αντικείμενο που διαφωνούν και προσφεύγουν στο δικαστήριο.

«Για να φτάσουμε όμως στη Χάγη πρέπει να υπάρχει συνυποσχετικό και για να υπάρχει συνυποσχετικό πρέπει πρώτα να γίνουν οι διερευνητικές επαφές και στην συνέχεια η διαπραγμάτευση με την Τουρκία. Να συμφωνήσουμε στο αντικείμενο που θα τεθεί υπό την κρίση του δικαστηρίου. Αυτό δεν είναι κάτι που θα γίνει αύριο. Δεν είναι τυχαίο ότι είχαμε πολλά χρόνια διερευνητικών επαφών οι οποίες διεκόπησαν το 2016» τόνισε ο κ. Βενιζέλος προσθέτοντας ότι όταν μια χώρα προσφεύγει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης σημαίνει ότι αποδέχεται και την απόφαση που θα εκδώσει την οποία και θα εφαρμόσει.

«Τώρα όταν μια χώρα λέει ότι σέβεται το διεθνές δίκαιο όπως η Ελλάδα και επιλέγει ως λύση την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης -το ίδιο προτείνουμε να γίνει και με την Αλβανία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας παρότι η υπογραφή μιας συμφωνίας το 2009 που δεν κυρώθηκε γιατί αντέδρασε η αλβανική πλευρά στην συνέχεια-, είναι βέβαιο ότι αποδέχεται την απόφαση της Χάγης την οποία και θα εφαρμόσει. Δεν μπορεί να είναι αλά καρτ η προσφυγή στο Διεθνές Δίκαιο ή στο Διεθνές Δικαστήριο» είπε.

Σύμφωνα με τον κ. Βενιζέλο, η νομολογία για οριοθετήσεις υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ είναι πολύ πλούσια παρότι «βεβαίως καμία υπόθεση δεν είναι απολύτως όμοια με την προηγούμενη».

Επιπλέον όμως επισημαίνει και τη μοναδικότητα της Ελλάδας σε σχέση με άλλες χώρες. «Καμία χώρα δεν έχει τη νησιωτικότητα που έχει η Ελλάδα. Τόσο μεγάλο αριθμό νησιών σε συνέχεια που απλώνεται σε όλο το Αιγαίο και σε ένα μέρος σημαντικό της Ανατολικής Μεσογείου, οπότε θα εφαρμοστούν βεβαίως οι κανόνες που έχει διαμορφώσει η νομολογία αλλά θα εφαρμοστούν με βάση τα γεωγραφικά δεδομένα τα οποία υπάρχουν στην περιοχή και τα οποία έχουν αυτή την ιδιαιτερότητα της νησιωτικής Ελλάδας» είπε.

Ποια θα ήταν όμως για την Ελλάδα η χειρότερη απόφαση που θα μπορούσε να εκδώσει το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης; Η διαδικασία όπως εξηγεί ο κ. Βενιζέλος είναι συγκεκριμένη και βασίζεται σε τρία στάδια:

• Τη γεωμετρική καταγραφή με βάση τη μέση απόσταση των χωρών.
• Την εξέταση των περιστάσεων, δηλαδή τα γεωγραφικά δεδομένα της συγκεκριμένης περιοχής και τις όποιες ιδιορρυθμίες και ιδιαιτερότητες.
• Και τέλος το λεγόμενο «portionality test», τον έλεγχο με βάση την αρχή της αναλογικότητας έτσι ώστε να είναι ισορροπημένη η απόφαση σύμφωνα με την κρίση του Δικαστηρίου.

Ιδιαίτερα σημαντικό σημείο, όπως επισημαίνει ο κ. Βενιζέλος είναι ότι το Δικαστήριο «δεν μπορεί να αποστεί», δηλαδή να πάρει απόσταση από τους κανόνες που εφαρμόζει ενώ παράλληλα θεωρεί ότι η Ελλάδα έχει πάρα πολύ ισχυρή θέση.

• «Δεν μπορεί να αποστεί το δικαστήριο κανόνες που εφαρμόζει. Οι κανόνες είναι ότι στην αρχή κάνει μια γεωμετρική καταγραφή με βάση τη μέση απόσταση των χωρών, των αντικείμενων ακτών και βεβαίως την πλήρη επήρεια των νησιών τα οποία έχουν όση υφαλοκρηπίδα και όση ΑΟΖ έχουν και οι ηπειρωτικές ακτές. Στη συνέχεια, στη δεύτερη φάση του συλλογισμού του δικαστηρίου εξετάζονται οι σχετικές όπως λέγεται περιστάσεις. Δηλαδή τα γεωγραφικά δεδομένα της συγκεκριμένης περιοχής η οποία μπορεί να έχει αλλού κάποιες ιδιορρυθμίες, αλλού κάποιες άλλες ιδιαιτερότητες και στην συνέχεια γίνεται το λεγόμενο portionality test, δηλαδή ένας έλεγχος με βάση την αρχή της αναλογικότητας ώστε να είναι ισορροπημένη η απόφαση κατά την κρίση του δικαστηρίου» ανέφερε.

Και πρόσθεσε:

• «Πιστεύω ότι με βάση τα δεδομένα αυτά η Ελλάδα έχει πάρα πολύ ισχυρή θέση. Άρα όταν επιλέγουμε την οδό της Διεθνούς Δικαιοσύνης, πάμε με όλα μας τα επιχειρήματα για να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Αλλά το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα είναι πάντα η εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου και η προστασία της σταθερότητας και της ειρήνης σε όλες τις περιοχές του κόσμου».