Βραδυφλεγής “βόμβα” οι 400.000 εκκρεμείς συντάξεις: Σενάριο για διεύρυνση των προσωρινών συντάξεων

Τις αμέσως επόμενες μέρες θα τοποθετηθεί project manager, που θα ασχοληθεί, σε συνεργασία με τη διοίκηση του ΕΦΚΑ, αποκλειστικά με αυτό το θέμα. Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου δεν έχει ανοίξει ακόμη τα χαρτιά της και προς το παρόν δέχεται εισηγήσεις για τους βέλτιστους χειρισμούς που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην λύση των περίπου 400.000 εκκρεμών συντάξεων.

Το θέμα τέθηκε στο επίκεντρο της επίσκεψης του Πρωθυπουργού στο υπουργείο Εργασίας, και στη συνάντηση με τον υπουργό Κωστή Χατζηδάκη.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης παραδέχτηκε τα εξής: «Πρέπει να τρέξουμε πολύ πιο γρήγορα στο ζήτημα της απονομής των εκκρεμών συντάξεων. Δεν θα διστάσουμε να διαθέσουμε πόρους και ανθρώπινο δυναμικό για να υποστηρίξουμε το υπουργείο και τον ΕΦΚΑ σε αυτή τη δύσκολη προσπάθεια».

Στον ενάμιση χρόνο διακυβέρνησης της χώρας από τη Ν.Δ. οι εκκρεμείς αιτήσεις για κύρια σύνταξη εκτοξεύτηκαν από τις 136.000 στις 175.000, ενώ το σύνολο των αιτήσεων (επικουρικές, εφάπαξ, μερίσματα, διαδοχική ασφάλιση) ξεπερνά κατά πολύ πια τις 400.000. Χαρακτηριστική ήταν η αποστροφή του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος τόνισε: «Το θέμα των εκκρεμών συντάξεων είναι ίσως για μένα η νέα ΔΕΗ σε αυτό το υπουργείο».

Πληροφορίες αναφέρουν πως στο τραπέζι έχουν πέσει εισηγήσεις και προτάσεις ώστε να εξεταστούν οι δυνατότητες διεύρυνσης των δικαιούχων προσωρινής σύνταξης, που σήμερα δίνεται σε ελάχιστους εν αναμονή συνταξιούχους, περίπου στο 20%. Είναι χαρακτηριστικό πως προσωρινή σύνταξη λαμβάνουν, περιμένοντας την οριστική κύρια σύνταξη, περίπου 40.000 εν αναμονή συνταξιούχοι, όταν εκκρεμούν περί τις 150.000 με 170.000 κύριες συντάξεις.

Οι περισσότεροι δικαιούχοι σήμερα προσωρινών συντάξεων είναι πρώην δημόσιοι υπάλληλοι, ενώ από τον ιδιωτικό τομέα μόνο 1 στους 3 λαμβάνει προσωρινή.

Για παράδειγμα, προσωρινή σύνταξη δεν λαμβάνουν σήμερα όσοι:

• χρειάζεται να αναγνωρίσουν πλασματικά χρόνια ασφάλισης
• έχουν οφειλές
• έχουν διαδοχική ασφάλιση, έχουν δηλαδή χρόνο σε πάνω από ένα Ταμείο – π.χ. ΙΚΑ και ΟΑΕΕ
• προέρχονται από τον πρ. ΟΓΑ

Όπως αναφέρουν στελέχη των Ταμείων, στις περιπτώσεις – για παράδειγμα – της διαδοχικής ασφάλισης που είναι και η μεγάλη πλειοψηφία των ασφαλισμένων, θα μπορούσε να εξεταστεί το ενδεχόμενο υπολογισμού του ποσού της προσωρινής μόνο με το χρόνο του βασικού φορέα ασφάλισης, εκεί δηλαδή που εντοπίζονται τα περισσότερα χρόνια.

Υπενθυμίζεται πως η αίτηση υποβάλλεται στον τελευταίο φορέα ασφάλισης. Όπως εξηγούν ειδικοί, σήμερα για να γίνει δεκτό το αίτημα της προσωρινής πρέπει κατ’ αρχήν να απαντήσει ο προηγούμενος φορέας, δηλαδή ο προτελευταίος, για τον χρόνο που υπάρχει εκεί και μετά να υποβληθεί η αίτηση για προσωρινή, διαφορετικά θα απορριφθεί.

Στο ίδιο πλαίσιο, μια δεύτερη εισήγηση που έχει πέσει στο τραπέζι είναι να δίνεται εν είδει προσωρινής σύνταξης το ποσό της Εθνικής Σύνταξης που είναι σταθερό και συνιστά τη βάση της οριστικής σύνταξης για όλους. Υπενθυμίζεται πως η Εθνική Σύνταξη είναι 345 ευρώ για 15 έτη ασφάλισης και 384 για 20ετία και άνω.

Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια είναι να πληρούνται στο πρόσωπο του υποψήφιου συνταξιούχου τα δυο βασικά κριτήρια θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος: όριο ηλικίας και απαραίτητος χρόνος ασφάλισης. Κι αυτό επειδή πρέπει να αποφευχθούν φαινόμενα που έχουν παρατηρηθεί στο παρελθόν, της συσσώρευσης αχρεωστήτως καταβληθέντων, τα οποία πρέπει να αναζητεί στη συνέχεια το ασφαλιστικά Ταμείο, εφόσον εκ των υστέρων αποδεικνύεται ότι ο ασφαλισμένος δεν πληρούσε τα κριτήρια για να λάβει σύνταξη. Τέτοια φαινόμενα είχαν παρατηρηθεί, για παράδειγμα, το 2008, όταν δόθηκε η δυνατότητα χορήγησης προσωρινής σύνταξης με μια υπεύθυνη δήλωση.

Παράλληλα η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας επεξεργάζεται νομοθετικές αλλαγές σε τρεις άξονες, στις οποίες αναφέρθηκε εκτενώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης:

1. Για τα εργασιακά, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι «η αγορά της εργασίας άλλαξε κατά τη διάρκεια της πανδημίας και οφείλει και η εργατική νομοθεσία -ο πυρήνας της οποίας θα συμπληρώσει του χρόνου 40 χρόνια ζωής, είναι από το 1982- να προσαρμοστεί σε αυτή τη νέα πραγματικότητα», φωτογραφίζοντας την αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου και την αύξηση των ωρών της υπερωριακής εργασίας χωρίς έξτρα αμοιβή.
2. Χαρακτήρισε «μεγάλη μεταρρύθμιση» τη θέσπιση του νέου κεφαλαιοποιητικού συστήματος για τις επικουρικές, που θα νομοθετηθεί τους επόμενους μήνες και θα ισχύσει από το 2022.
3. Προανήγγειλε τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου για την κατάρτιση, υποστηρίζοντας ότι «πρέπει να γεφυρώσουμε το χάσμα μεταξύ των αναγκών της αγοράς εργασίας και των δεξιοτήτων που διαθέτει σήμερα το εργατικό δυναμικό».