Ανησυχία για την μετάλλαξη του ιού: Πώς θα λειτουργήσει στην χώρα μας το Πανελλαδικό Δίκτυο Επιτήρησης – Μιλάει στο libre o Γκίκας Μαγιορκίνης

Σύσκεψη με αντικείμενο το συντονισμό και την ενίσχυση της γονιδιωματικής επιτήρησης με τη λειτουργία πανελλαδικού Δικτύου που παρακολουθεί και αναλύει τις μεταλλάξεις και παραλλαγές του ιού SARS-CoV-2, πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 22 Ιανουαρίου στο υπουργείο Υγείας,υπό τον υπουργό Υγείας, Βασίλη Κικίλια

Της Ρούλας Σκουρογιάννη

H σύσκεψη έγινε με τη συμμετοχή του προέδρου του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ) Δημήτρη Θάνου, του προέδρου του ΕΟΔΥ Παναγιώτη Αρκουμανέα, των Καθηγητών Σωτήρη Τσιόδρα, Γιώργου Σουρβίνου, Δημήτρη Παρασκευή και Γκίκα Μαγιορκίνη και της Καθηγήτριας Άννας Παππά.

Σχετικά με τη λειτουργία του Δικτύου και τα κριτήρια με τα οποία θα επιλέγονται τα δείγματα προς επιτήρηση, μίλησε στο Libre, (στο περιθώριο της ενημέρωσης από το υπουργείο Υγείας) ο επίκουρος καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας, μέλος της επιτροπής εμπειρογνώμων του υπουργείου Υγείας και επιστημονικός συντονιστής του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Ρετροϊών του ΕΚΠΑ, Γκίκας Μαγιορκίνης.

Μεταλλάξεις: Σύσταση για τις υφασμάτινες μάσκες – Ποιες είναι οι πιο κατάλληλες

Στην ερώτηση πώς θα λειτουργήσει το Δίκτυο και ποια εργαστήρια θα το αποτελούν, ο κ. Μαγιορκίνης μας είπε:

«Θα ενταχθούν στο Δίκτυο εργαστήρια εντός δημόσιων νοσοκομείων σε όλη την ελληνική επικράτεια που θα διενεργούν πιο συστηματική και λεπτομερή εργαστηριακή επιτήρηση».

Με βάση ποια στοιχεία θα γίνεται η εργαστηριακή επιτήρηση;

«Η επιτήρηση θα γίνεται με βάση επιδημιολογικά και κλινικά κριτήρια, κυρίως. Υπάρχουν πολλά κριτήρια, τα οποία εμείς οι επιδημιολόγοι μελετάμε και με αυτό τον τρόπο θα επιλέγονται τα στελέχη, με στόχο να μπορούμε να επιτηρήσουμε, μοριακά πια, την επιδημία σε βάθος χρόνου.

Θα εξετάζονται κάποια περιστατικά ή τα πιο ύποπτα θετικά κρούσματα σε ορισμένες περιοχές. Για παράδειγμα, στη δυτική Αττική, καταγράφονταν κρούσματα που δε μειώνονταν, παρόλο το lockdown. Εκεί, χρειάζεται λεπτομερέστερη εργαστηριακή επιτήρηση και ανάλυση για να διαπιστωθεί μήπως πρόκειται για κάποιο μεταλλαγμένο ή νέο στέλεχος. Ή έχουμε κρούσματα εισαγόμενα από το εξωτερικό: θα τα αναλύσουμε για να δούμε εάν υπάρχει κάποιο μεταλλαγμένο στέλεχος.  Ή στην περίπτωση που σε κάποιον ασθενή με ανοσοκαταστολή –για παράδειγμα– δε μειώνεται το ιικό του φορτίο για 30 ημέρες: θα εξετάσουμε ποιο στέλεχος έχει. Με βάση τέτοιου είδους επιδημιολογικά και κλινικά κριτήρια θα γίνονται οι πιο στοχευμένες αναλύσεις στα εργαστήρια του Δικτύου».

Επίσης, ο κ. Μαγιορκίνης επεσήμανε ότι η μοριακή επιτήρηση και δε θα αφορά μόνο το μεταλλαγμένο στέλεχος, αλλά οποιοδήποτε μεταλλαγμένο στέλεχος μπορεί να μπει στην Ελλάδα. Και αυτό σε βάθος χρόνου θα έχει σημασία να δούμε τι γίνεται σε σχέση με τον εμβολιασμό και σε σχέση και με τα άλλα μεταλλαγμένα στελέχη, όπως είναι το αφρικανικό και το βραζιλιάνικο.

Στη χώρα μας, έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα μόνο το μεταλλαγμένο στέλεχος της Μ. Βρετανίας, σωστά;

«Από τα 26 (έως χτες Παρασκευή) κρούσματα μετάλλαξης του ιού στη χώρα μας, εντοπίστηκε μόνο η μετάλλαξη της Μ. Βρετανίας (B.1.1.7). Έχουν βρεθεί και άλλα στελέχη, απλώς δεν έχουν επισημανθεί με τη μετάλλαξη στη θέση 501 του γονιδίου της Spike, που πρόσφατα στην επιστημονική κοινότητα της αποδόθηκε η ονομασία “Nelly”, N501Y. Η μετάλλαξη της Ν. Αφρικής (501Y.V2) και της Βραζιλίας (P.1) είναι πιθανότατα πιο ανησυχητικές».

«Δεν αποκλείεται να υπάρχουν και άλλα μεταλλαγμένα στελέχη του ιού. Το να εντοπιστούν εξαρτάται από την επιτήρηση. Για αυτό το Δίκτυο επιτήρησης που φτιάχνουμε αυτή τη στιγμή, δεν έχει στόχο μόνο να εντοπίζει μόνο τις γνωστές (3) μέχρι τώρα μεταλλάξεις του ιού, αλλά και τυχόν νέες μεταλλάξεις που μπορεί να υπάρξουν στη χώρα μας και να τις μελετά».

Ενδιαφέροντα στοιχεία μας έδωσε ο Καθηγητής και τους επικεφαλής των ερευνητικών ομάδων που ασχολούνται με τα 3 αυτά διαφορετικά μεταλλαγμένα στελέχη του κοροναϊού.

«Η έρευνα πάνω σε αυτά τα 3 στελέχη έχει μία σύνδεση με την ίδια ερευνητική ομάδα: πρόκειται για μέλη ενός δικτύου μοριακής επιτήρησης, το οποίο είχε σαν επίκεντρο το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Όλα τα μέλη της ομάδας –οι κύριοι ερευνητές– έχουν περάσει από το ίδιο εργαστήριο: Ο Nuno Faria που εξετάζει το βραζιλιάνικο στέλεχος, ο Τούλιο ντε Ολιβέιρα που εξετάζει την παραλλαγή που αρχικά εντοπίστηκε στη Ν. Αφρική και ο Άντι Ράμπο που ασχολείται με τη μετάλλαξη του ιού που εντοπίστηκε στη Μ. Βρετανία. Υπάρχει επικοινωνία μεταξύ τους για τα νεότερα δεδομένα που εντοπίζονται».

Οι μεταλλάξεις προκαλούν ανησυχία επειδή κάνουν πιο μεταδοτικό τον ιό; Μήπως ανησυχεί και το ενδεχόμενο μεγαλύτερης θνητότητας;

«Δεν έχει αποδειχτεί πλήρως ότι η μετάλλαξη του ιού τον κάνει πιο μεταδοτικό. Συνέπεσε χρονικά, ο εντοπισμός του μεταλλαγμένου στελέχους της Μ. Βρετανίας με την έξαρση του 2^ου κύματος στη χώρα και θεωρήθηκε ότι υπάρχουν ενδείξεις αυξημένης μεταδοτικότητας, κάτι που ίσως θα μπορούσε να αφορά και στην αυξημένη κινητικότητα της κοινότητας το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Υπάρχουν, βέβαια, κάποια στοιχεία που δείχνουν ότι είναι πιο μεταδοτικός ο μεταλλαγμένος ιός, αλλά το πόσο ακόμα δεν το γνωρίζουμε. Στοιχεία για αυξημένη θνητότητα δεν έχουμε. Από τις 3 έως τώρα μεταλλάξεις, η πιο επικίνδυνη φαίνεται να είναι η μετάλλαξη της Βραζιλίας, έπεται η μετάλλαξη της Ν. Αφρικής».

Ο Γ.Γεραπετρίτης

«Έχουμε φροντίσει από τις πρώτες μέρες που εμφανιστήκαν τα νέα στελέχη του ιού να περιχαρακώσουμε την είσοδο στην Ελλάδα» διαβεβαίωσε ο κ. Γεραπετρίτης στον ΣΚΑΪ. Πρόσθεσε ότι υπάρχει αυστηρό σύστημα εισόδου από το εξωτερικό και επιτρέπονται λίγες χώρες έκτος ΕΕ.

Ο υπουργός τόνισε παράλληλα ότι πολύ λίγα μεταλλαγμένα κρούσματα έχουν εμφανιστεί στην Ελλάδα, και όσα έχουν εμφανιστεί είναι στεγανοποιημένα.

Σε ό,τι άφορα το άνοιγμα δραστηριοτήτων, και στον απόηχο της επαναλειτουργίας της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ξεκαθάρισε ότι η ελληνική κυβέρνηση θα παίρνει πάντοτε λελογισμένο ρίσκο. «Με μεγάλη φειδώ θα ανοίγουμε σταδιακά,  θα μετράμε και θα αξιολογούμε τα δεδομένα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γεραπετρίτης. 

Εμβολιασμός – Εμβόλια

Για τους εμβολιασμούς ανέφερε ότι πρόκειται για το μεγαλύτερο εγχείρημα της μεταπολίτευσης. «Το 95% των πολιτών εμφανίζονται και κάνουν το εμβόλιο» σημείωσε. «Αναμένουμε τέλος του μήνα την έγκριση του ευρωπαϊκού εμβολίου AstraZeneca και του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, εφόσον υπάρχει κανονική ροη παραγωγής έως τον Απρίλιο θα έχουμε λάβει ένα μεγάλο αριθμό δόσεων. Θα κάνουμε τα εμβόλια αναλόγως των παρτίδων που παίρνουμε, διασφαλίζοντας τις δεύτερες δόσεις… Ήδη σήμερα ανοίγει η πλατφόρμα 80 έως 85 ετών, νομίζω το σύστημα λειτούργει πολύ ομαλά, και θα έχουμε τα αποτελέσματα που αναμένουμε» επισήμανε. «Έχουμε ξεπεράσει τα 400.000 εμβόλια» πρόσθεσε ο Γιώργος Γεραπετρίτης. 

Επιχειρήσεις – Εργαζόμενοι 

Παράλληλα, υπογράμμισε ότι κυβερνητική πρόθεση είναι η στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων για όσο απαιτηθεί στο πλαίσιο των δημοσιονομικών αντοχών. «Έχουμε πλέγμα προστασίας που όμοιο του δεν έχει γνωρίσει η μεταπολίτευση. Εμείς δεν επιλέξαμε αναπληρώσεις μισθών σε ποσοστό του μισθού, αλλά οριζόντια στήριξη με συγκεκριμένο ποσό ανεξαρτήτως μισθού, ώστε να ενισχυθούν εκείνοι με τους χαμηλότερους μισθούς. Έτσι η Ελλάδα είχε θετικό ισοζύγιο εργασίας εν μέσω πανδημίας» τόνισε. «Οι αναστολές δίνονται επί τη βάσει της διατήρησης θέσης» δήλωσε.  

«Έχουμε ευαισθησία για τη στήριξη των ΑμεΑ και θα το αποδεικνύουμε καθημερινά» σημείωσε παράλληλα.