Τράπεζες: Τηλεργασία και μετά την πανδημία

Yπέρ της μονιμοποίησης της τηλεργασίας και μετά το τέλος της πανδημίας τάσσονται στη συντριπτική τους πλειονότητα οι διοικήσεις των ευρωπαϊκών τραπεζών, όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή, μια τάση που αναμένεται να ακολουθήσουν και οι ελληνικές τράπεζες, οι οποίες πιέζουν την κυβέρνηση να αλλάξει τη σχετική νομοθεσία, ώστε το καθεστώς τηλεργασίας να επιβάλλεται με απόφαση της διοίκησης και χωρίς να απαιτείται συναίνεση του εργαζόμενου.

Όπως προκύπτει από τις απαντήσεις που έδωσαν οι διοικήσεις των ευρωπαϊκών τραπεζών, μεταξύ των οποίων και οι τέσσερις συστημικές ελληνικές τράπεζες, στο τριμηνιαίο ερωτηματολόγιο της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (EBA), οι τράπεζες υποδεικνύουν πως η επέκταση της εξ αποστάσεως εργασίας, με την ενίσχυση των σχετικών υποδομών, περιλαμβανομένων και βελτιώσεων στην κυβερνοασφάλεια, ήταν οι βασικές τους αντιδράσεις στις νέες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία.

«Οι τράπεζες δηλώνουν», όπως αναφέρει η EBA, «ότι οι διευρυμένες διευθετήσεις για την τηλεργασία είναι πιθανόν να διατηρηθούν και μακροπρόθεσμα». Μάλιστα, η EBA σημειώνει ότι περίπου 80% των τραπεζών δήλωσαν πως σκοπεύουν να παρατείνουν την τηλεργασία και μετά τη λήξη της πανδημίας, ενώ το 60% ανέφεραν ότι σχεδιάζουν να αυξήσουν, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, τις επενδύσεις τους για την αναβάθμιση των τεχνολογικών υποδομών τους και την εφαρμογή καινοτομικών πρακτικών και νέων τεχνολογιών, με στόχο να αυξήσουν τις ψηφιακές εργασίες τους.

Χωρίς τη συναίνεση των εργαζομένων

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν αξιοποιήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό το έκτακτο καθεστώς που διαμορφώθηκε για την πανδημία, καθιερώνοντας τηλεργασία για το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού των κεντρικών υπηρεσιών (περίπου 70%) και των τραπεζικών καταστημάτων (γύρω στο 60%).

Σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν κάνει ήδη προεργασία, σε συνεννόηση με την κυβέρνηση και για το καθεστώς που θα ισχύσει μετά τη λήξη των έκτακτων μέτρων, ζητώντας να καταργηθεί η διάταξη που ορίζει ότι απαιτείται συναίνεση του εργαζόμενου για να υπαχθεί σε καθεστώς τηλεργασίας, ώστε με διευθυντικές αποφάσεις να μονιμοποιηθεί η τηλεργασία αν όχι για το σύνολο το προσωπικού που βρίσκεται σήμερα σε αυτό το καθεστώς, πάντως για μεγάλο μέρος του.

Η καθιέρωση της τηλεργασίας συνδέεται στενά και με το πέρασμα του μεγαλύτερου μέρους των τραπεζικών συναλλαγών (πάνω από 90%) στα ψηφιακά κανάλια. Όπως τόνιζε σε πρόσφατη ανάλυση η S&P Global, η πανδημία οδηγεί σε μια αλλαγή υποδείγματος στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, καθώς η μεγάλη αύξηση των ψηφιακών συναλλαγών θα μετατραπεί σε μια μόνιμη αλλαγή συνηθειών και συμπεριφοράς των πελατών των τραπεζών, επιτρέποντας στις τράπεζες να περικόψουν ακόμη περισσότερο τα κόστη από τη λειτουργία δικτύων και ATM, αν και βραχυπρόθεσμα θα χρειασθεί να δαπανήσουν αρκετά για επενδύσεις στις τεχνολογικές τους υποδομές.

Διευκολύνεται η μείωση προσωπικού

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε η JP Morgan, αμέσως μετά το πρώτο lockdown διπλασιάστηκαν το κατέβασμα εφαρμογών των τραπεζών από τους καταναλωτές και έχει παραμείνει σε πολύ υψηλά επίπεδα έκτοτε. Οι συναλλαγές στα καταστήματα έχουν μειωθεί δραστικά: για παράδειγμα, στην Εθνική οι μηνιαίες συναλλαγές μειώθηκαν από 2,7 εκατ. τον Φεβρουάριο σε 900.000 τον Απρίλιο και τον Ιούλιο ανήλθαν σε 1,1 εκατ. Οι διαδικτυακές συναλλαγές αυξήθηκαν από 3,8 εκατ. τον Φεβρουάριο σε 6,5 εκατ. τον Οκτώβριο.

Στις νέες συνθήκες, διευκολύνονται οι τραπεζικές διοικήσεις να προχωρήσουν τα σχέδια που υπήρχαν και πριν την πανδημία για τη μείωση καταστημάτων και προσωπικού. Όπως σημειώνει η S&P Global οι περικοπές θα συνεχισθούν το 2021. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής, Παύλλος Μυλωνάς, δήλωσε στους αναλυτές κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων τρίτου τριμήνου, ότι το κλείσιμο καταστημάτων αποτελεί προτεραιότητα της διοίκησης.