Η διπλωματική ήττα και: «ἢ περὶ Ρητορικῆς, ἀνατρεπτικός»
Η πρόσφατη «στάση» σε επίπεδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) απέναντι στην Τουρκία, «ειδικότερα για το θέμα των προκλήσεων της Τουρκίας», χαρακτηρίζεται από την επιμονή κρατών-μελών της ΕΕ να αποφύγουν με κάθε τρόπο ευθεία αναφορά σε κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Η «στάση» αυτή χαρακτηρίζεται και από την αντίστοιχη υποχώρηση της Ελλάδας. Η υποχώρηση δε της Ελλάδας προδήλως είναι δεδομένη, όσο και αν επικοινωνιακά επιχειρείται το αντίθετο…
του Πέτρου Μηλιαράκη*
Με τούτο δε ως δεδομένο θα πρέπει να επισημειωθούν τα εξής:
με προσφυγή στη Συνθήκη της Λισαβόνας
1) Η τοποθέτηση της ΕΕ στο ανώτατο επίπεδο κορυφής αναφορικώς με την Τουρκία αφορά γενικόλογη υπεκφυγή που βρίσκεται πέραν των θεσμοθετημένων,στο πλαίσιο της Συνθήκης της Λισαβόνας (ΣΥΝΘΗΚΗ για την ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ:ΣΕΕ), καθόσον ισχύουν τα εξής:
2) Με βάση το άρθρο 29 ΣΕΕ, η ενωσιακή έννομη τάξη ιδρύει κοινές διατάξεις για την «Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας». Οι διατάξεις δε αυτές, πέραν των γενικών Αρχών και Αξιών της ΕΕ: «καθορίζουν τη στάση της Ένωσης επί συγκεκριμένου ζητήματος γεωγραφικής ή θεματικής φύσης και τα κράτη-μέλη μεριμνούν ώστε οι εθνικές τους πολιτικές να συνάδουν προς τις θέσεις της Ένωσης»… Ωστόσο οι εθνικές πολιτικές συνάδουν με τα αμιγώς στενά οικονομικά τους συμφέροντα.
Έτσι, σε επίπεδο κορυφής η ενωσιακή τάξη πραγμάτων απέφυγε να προσφύγει στις ειδικότερες διατάξεις που αφορούν στην «Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας», που κατά τα λοιπά αποτελούν «αναπόσπαστο στοιχείο» των ενωσιακών πολιτικών…
3) Ειδικότερα και με δεδομένο ότι από την πλευρά της Άγκυρας λαμβάνουν χώρα ιταμές προκλήσεις που απειλούν με τρόπο άμεσο όχι μόνο την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και της Μεσογείου εν γένει, με κύρια αναφορά στην εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας, οι ηγέτες της ΕΕ απέφυγαν να προσφύγουν στην παράγραφο 7 του άρθρου 42 ΣΕΕ, σύμφωνα με την οποία: «Σε περίπτωση κατά την οποία κράτος-μέλος δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφός του, τα άλλα κράτη μέλη οφείλουν να του παράσχουν βοήθεια και συνδρομή με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».
Η διάταξη αυτή αφορά πράγματι Συμπολιτεία και όχι χαλαρή Συνομοσπονδία… όπως καταντά την ΕΕ η «ελίτ των Βρυξελλών-Βερολίνου» με την ανοχή δυστυχώς των Παρισίων…Η διάταξη δε αυτή ακόμη και ως ρητή δήλωση είναι η μόνη δήλωση που θα υπολόγιζε σοβαρά η Τουρκία.
4) Αντί, λοιπόν, οι ηγέτες της ΕΕ να διατυπώσουν ευθεία αλληλεγγύη σε Ελλάδα και Κύπρο αναλαμβάνοντας τις ευθύνες τους σύμφωνα με τις πρόνοιες της παραγράφου 7 του άρθρου 42 ΣΕΕ, περί άλλα τυρβάζουν. Επίσης, από πλευράς Ελλάδας, πέραν των «προπαρασκευστικών διαδικασιών» για δηλώσεις ή αποφάσεις «περί κυρώσεων» , θα έπρεπε να τεθεί υπόψιν ως αντικείμενο ατζέντας η προαναφερόμενη διάταξη της παραγράφου 7 του άρθρου 42 ΣΕΕ.
Και τούτο διότι:
Πράγματι η Ελλάδα αντιμετωπίζει ιταμή πρόκληση, και πράγματι οι ένοπλες δυνάμεις της Ελλάδας έχουν έρθει σε οιονεί πολεμική αντιπαράθεση με τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις!Οι εταίροι δε και σύμμαχοι, πολύ καλά γνωρίζουν ότι η Τουρκία αποτελεί άμεσο κίνδυνο αποσταθεροποίησης στην περιοχή! Επίσης πολύ καλά γνωρίζουν «εξ ιδίων-εκ των Υπηρεσιών τους » και όχι μόνο από τις ιταμές δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων, ότι ευθέως απειλείται η ακεραιότητα και η επικράτεια της Ελλάδας, κράτους-μέλους της ΕΕ. Από την άλλη όμως και η Ελλάδα δεν έθεσε το ζήτημα αλληλεγγύης, που να απορρέει ευθέως από το πρωτογενές ενωσιακό δίκαιο, ούτε και ζήτημα αρνησικυρίας (veto) σε ένα κοινό ανακοινωθέν το οποίο «θα είναι» ή πράγματι «είναι» προδήλως κατώτερο των προσδοκιών της! Επίσης, δεν επισημάνθηκε εκ μέρους της Ελλάδας ,ότι δεν προσιδιάζει στο κύρος της ΕΕ, να συναρτά την πολιτική της με τις αποφάσεις που θα που λαμβάνονται απο την Ουάσιγκτον, με θέμα: «τις προκλήσεις της Τουρκίας». Το μόνο που επιχειρήθηκε από πλευράς ελληνικής κυβέρνησης ήταν να επικοινωνηθεί, πως: «μπορεί μεν να μην πήραμε αυτό που προσδοκούσαμε, αλλά ήταν θετική η κατάληξη των όσων έλαβαν χώρα και αποφασίστηκαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο»... Η ήττα όμως αυτή είναι συγκεκριμένη,και καμιά προσπάθεια να επικοινωνηθεί το αντίθετο αποφέρει καρπούς, ενώ αντιθέτως συνεπάγεται γενικότερη υποχώρηση στα κρίσιμα εθνικά μας θέματα.
· «ποίαν φροντίδα με παρακινείς;»
Με βάση τα προαναφερόμενα, και την πρόσφατη τοποθέτηση των ηγετών της ΕΕ σε επίπεδο κορυφής για τις τουρκικές παραβιάσεις και προκλήσεις εναντίον της Ελλάδος, και κατά το μέρος που αφορά στους Έλληνες πολίτες, καλό είναι να επαναβεβαιώσουμε τον μοναδικό ελληνικό πολιτισμό, και να προσφύγουμε στα «ελληνικά γράμματα», στο: Πλάτωνος Γοργίας:
«ἢ περὶ Ρητορικῆς, ἀνατρεπτικός», όπου:
«ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Ειπέ μου λοιπόν –ως εν συμπεράσματι- ποίαν από τας δύο αυτάς φροντίδας με παρακινείς να λάβω περί των Αθηναίων. Εξήγησέ μου: να καταπολεμώ τας κακάς έξεις των, προς τον σκοπόν να γίνουν καλύτεροι….ή τουναντίον να γίνω ένας καλός υπηρέτης των … ως κόλαξ; Διότι ορθόν είναι, καθώς ήρχισες να ομιλής «με παρρησίαν», μέχρι τέλους να λέγης όσα σκέπτεσαι. Μίλησε λοιπόν θαρραλέα και χωρίς φόβον».
· η ρεαλιστική ανυπακοή και το «veto»
Τούτων δοθέντων, οι Έλληνες πολίτες δεν θα αργήσουν να βρεθούν ενώπιον του εκκρεμούς που θα αφορά δύο αντίθετες κατευθύνσεις: α) στο να καταπολεμήσουν «τας κακάς έξεις…», ή β) στο να καταντήσουν «καλοί υπηρέτες ως κόλακες», χωρίς θάρρος, αλλά με φόβον!.. Όμως το «δικαίωμα veto» που μεθερμηνευόμενο αφορά ρεαλιστική ανυπακοή, αποτελεί έννομο δικαίωμα της ευρωπαϊκής έννομης τάξης. Αρκεί, βεβαίως, οι εκάστοτε πρωθυπουργοί μας όταν εξέρχονται των ορίων της ελληνικής επικράτειας να μην το λησμονούν στα συρτάρια του Μαξίμου ή ως αντιπολιτευόμενοι να το επικαλούνται από το βήμα της Βουλής για ψηφοθηρία και εσωτερική κατανάλωση…
* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).