Ανάλυση: Από τη Μέρκελ στον Μπάϊντεν- “Στροφή” Δένδια με συνέντευξη στη Welt- “Φρένο” στη γερμανική μεσολάβηση προς την Τουρκία

Η ήπια προσέγγιση της Γερμανίας απέναντι στην Τουρκία απέτυχε, επισημαίνει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε συνέντευξή του στην κυριακάτικη έκδοση της γερμανικής εφημερίδας Welt με τον τίτλο «Πρέπει να προστατεύσουμε την ΕΕ». Ο υπουργός Εξωτερικών μιλά για την απειλή πολέμου στη Μεσόγειο, τις προκλήσεις της κυβέρνησης Ερντογάν, αλλά και τον κίνδυνο που διατρέχει η Ελλάδα από τα γερμανικά όπλα.

Η αναφορά του κ. Δένδια σε αποτυχία της διαμεσολαβητικής προσπάθειας της Άγκελα Μέρκελ να φέρει στο τραπέζι του διαλόγου την Τουρκία μετά από αποκλιμάκωση της έντασης και για το μοναδικό θέμα της υφαλοκρηπίδας-ΑΟΖ που αναγνωρίζει η Ελλάδα συνιστά, αν μη τι άλλο, μία έμμεση αλλά σαφή στροφή της ελληνικής διπλωματίας. Όταν δε αυτό γίνεται επί…”γερμανικού εδάφους” -σε γερμανική, δηλαδή, εφημερίδα- πρακτικά συνιστά ένα βήμα εγκατάλλειψης των προσπαθειών του Βερολίνου.

Δεν είναι, δε, τυχαίο πως την ίδια ημέρα ο Νίκος Δένδιας επικοινωνεί με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου προκειμένου να διερευνηθεί η πιθανότητα συνάντησης των δύο το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Εάν σε όλα τα παραπάνω προσθέσει κανείς την σημαντική αλλαγή που συμβαίνει στην Ουάσιγκτον μπορεί να διακρίνει σημάδια ενός νέου ορίζοντα στα ελληνοτουρκικά με δύο βασικά στοιχεία:

• Η Αθήνα αντιλαμβάνεται πόσο επικίνδυνο είναι το διάστημα μέχρι τις 20 Ιανουαρίου που αναλαμβάνει η διακυβέρνηση Μπάϊντεν, καθώς με την διοίκηση Τραμπ σε αποδρομή και τα κέντρα εξουσίας στην Ουάσιγκτον σε κατάσταση αναμονής ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ίσως επιχειρήσει με σειρά νέων προκλητικών ενεργειών να δημιουργήσει μικρά “τετελεσμένα” ενόψει των όποιων πρωτοβουλιών με τη νέα χρονιά.
• Η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται πως η γερμανική διαμεσολάβηση δεν μπορεί να αποφέρει καρπούς και αλλάζει ρότα επιζητώντας την εμπλοκή των ΗΠΑ στη διαδικασία προσέγγισης με την Τουρκία αξιολογώντας πως μετά την εκλογή του Τζο Μπάϊντεν το κλίμα θα μπορούσε να είναι καλύτερο για τα ελληνικά συμφέροντα.

Βεβαίως, όλα αυτά μένει να επιβεβαιωθούν καθώς, όπως έλεγε χαρακτηριστικά ο διευθυντής του Eurasia Group (γνωστό αμερικανικό think tank), ο Ερντογάν έχει ήδη ξεκινήσει εδώ και καιρό την προετοιμασία δημιουργίας επαφών και διαύλων επικοινωνίας με τη νέα ηγεσία Μπάϊντεν.

Η προσπάθεια, πάντως, για μια συνάντηση Δένδια-Τσαβούσογλου καταβάλλεται, σύμφωνα με πληροφορίες του libre, για να δημιουργηθούν συνθήκες σχετικής αποκλιμάκωσης για το επόμενο εξαιρετικά επικίνδυνο χρονικό διάστημα και μέχρις ότου εγκατασταθεί η διοίκηση Μπάϊντεν ώστε να υπάρχουν οι κατάλληλοι συνομιλητές στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Βεβαίως κάτι τέτοιο είναι αμφίβολης αποτελεσματικότητας καθώς ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου δεν ανήκει εδώ και καιρό στον στενό πυρήνα του Ερντογάν και ο λόγος του έχει μάλλον μικρή αξία. Ίσως γι αυτό, όπως πληροφορείται το libre, θα καταβληθεί προσπάθεια και για απευθείας συνεννόηση της διπλωματικής συμβούλου του πρωθυπουργού Ελένης Σουράνη με τον ισχυρό εξ απορρήτων σύμβουλο του Τούρκου προέδρου Ιμπραχίμ Καλίν.

Τηλεφωνική επικοινωνία Τσαβούσογλου – Δένδια για συνάντηση των δύο πλευρών – Τι απάντησε ο Ν. Δένδιας

Η συνέντευξη Δένδια

  «Δυστυχώς, η ήπια προσέγγιση της Γερμανίας έναντι της Τουρκίας απέτυχε», σημειώνει χαρακτηριστικά ο Δένδιας. «Δεν με ευχαριστεί να χρησιμοποιώ αυτή τη λέξη όταν πρόκειται για τη Γερμανία, αλλά δυστυχώς η πολιτική του Βερολίνου έναντι της Άγκυρας μπορεί να περιγραφεί ως "κατευνασμός" (Appeasement). Οι Γερμανοί επεχείρησαν να κατευνάσουν τους Τούρκους και αυτό δεν πέτυχε. Αυτό το δείχνει ξεκάθαρα ο απόπλους του Όρουτς Ρέις».
«Γι' αυτό και προτείναμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να καταστήσει σαφές στην Τουρκία ότι οι παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου θα έχουν συνέπειες. Δηλαδή κυρώσεις σε βάρος της τουρκικής οικονομίας», προσθέτει.
Ο υπουργός Εξωτερικών θέτει ξεκάθαρα το θέμα του εμπάργκο όπλων στην Τουρκία τονίζοντας πως «η Ελλάδα απειλείται από τα γερμανικά όπλα στα χέρια της Τουρκίας».
Αναφέρει πως τα υποβρύχια τύπου 214 συγκαταλέγονται στα καλύτερα επιθετικά υποβρύχια στον κόσμο. «Το γνωρίζουμε πολύ καλά, καθώς και εμείς διαθέτουμε τέσσερα τέτοια υποβρύχια. Αυτά τα υποβρύχια μας δίνουν στρατηγικό πλεονέκτημα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο. Αλλά η Άγκυρα έχει παραγγείλει επίσης έξι από αυτά τα υποβρύχια. Εάν η Γερμανία τα παραδώσει, η Τουρκία θα έχει και πάλι προβάδισμα έναντι ημών».
«Η Γερμανία θα πρέπει να σταματήσει την παράδοση αυτών των υποβρυχίων στην Τουρκία» τονίζει χαρακτηριστικά, ενώ προσθέτει πως η Ελλάδα αξίζει αυτό το πλεονέκτημα διότι δεν είναι η επιτιθέμενη.
«Δεν θέλουμε τίποτα από την Τουρκία. Και είμαστε κράτος-μέλος της ΕΕ. Γι' αυτό και λέμε στους Γερμανούς φίλους μας: Μην δώσετε στην Τουρκία κάτι, με το οποίο θα είναι σε θέση να αποσταθεροποιήσει ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο. Κάτι με το οποίο θα μπορεί να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην ΕΕ και τη Γερμανία».
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών εξηγεί ακόμη πως η Τουρκία παραβιάζει και πάλι το Διεθνές Δίκαιο, καθώς το Όρουτς Ρέις προετοιμάζει την πραγματοποίηση γεωτρήσεων σε μια περιοχή, η οποία δε της έχει επιδικασθεί στην Τουρκία. Όπως επισημαίνει το ακριβές πεδίο εφαρμογής των δικαιωμάτων θα πρέπει να καθοριστεί βάσει του Διεθνούς Δικαίου.
«Εάν κατόπιν η Τουρκία θελήσει να εκμεταλλευτεί τους φυσικούς πόρους στις επιδικασθείσες θαλάσσιες ζώνες, θα είναι ελεύθερη να το κάνει», σημειώνει. «Αντ' αυτού, η Άγκυρα επιχειρεί να λύσει το πρόβλημα με τη βία».
Ο κ. Δένδιας ξεκαθαρίζει πως η Ελλάδα δεν έχει τίποτα εναντίον της Τουρκίας, ενώ αντιθέτως Έλληνες και Τούρκοι μοιάζουν σε πολλά. «Θα μας άρεσε πολύ να ζούμε ως γείτονες μιας σύγχρονης, οικονομικά επιτυχημένης, κοσμοπολίτικης Τουρκίας. Αλλά όχι στο πλευρό ενός ριζοσπαστικού-ισλαμικού κράτους, που θέλει να ανατρέψει όλη την περιοχή».
Ο υπουργός Εξωτερικών εξηγεί πως η κυβέρνηση Ερντογάν προωθεί την υπερσυντηρητική Μουσουλμανική Αδελφότητα στη Μέση Ανατολή, ενώ στην Ευρώπη προσπαθεί να εισαγάγει μια ισλαμική παιδεία, η οποία είναι σαφώς πιο κοντά στο φονταμενταλιστικό Ισλάμ.
«Ίσως ένα μέρος των Γερμανών πολιτικών ασυνείδητα φοβάται ότι η κυβέρνηση Ερντογάν μπορεί να χρησιμοποιήσει ως όπλο τη μετανάστευση», αναφέρει. Ο Ερντογάν το επιχείρησε αυτό τον Μάρτιο του 2020, «αλλά αυτή η προσπάθεια απέτυχε, γιατί όχι μόνον η Ελλάδα προστάτεψε καλά τα σύνορα, αλλά και πολλά άλλα κράτη της ΕΕ απέστειλαν δυνάμεις».
Τονίζει ακόμη πως η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερους ανθρώπους από την ΕΕ, για την προστασία των συνόρων της. «Είναι και θέμα ψυχολογίας. Ακόμα και μια μικρή ομάδα μόνο από κάθε ευρωπαϊκή χώρα να βρίσκεται στα σύνορά μας, αυτό θα δείχνει στον καθένα με σαφήνεια ότι δεν πρόκειται μόνο για τα σύνορα της Ελλάδας, αλλά για τα σύνορα της ΕΕ. Κι αυτό θα είναι κι ένα φόβητρο για εκείνους που θέλουν να μας εκβιάσουν».
Όσον αφορά την παρουσία τρίτων δυνάμεων στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ο κ. Δένδιας αναφέρει πως η Ελλάδα πρέπει να συνεργαστεί με τη Ρωσία, ωστόσο παραμένει δυτικό κράτος κι αυτό το κατέστησε σαφές στους Ρώσους.
Ο κ. Δένδιας τονίζει ακόμη πως οι ΗΠΑ είναι σημαντικός εταίρος και σημαντικός παράγοντας σταθερότητας στην περιοχή και πως ανησυχεί για την απόσυρσή τους.
«Στην πραγματικότητα, θα χρειαζόμασταν περισσότερη αμερικανική παρουσία. Και περισσότερη ευρωπαϊκή παρουσία», αναφέρει. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιερ ανέλαβε καθήκοντα λέγοντας ότι η Επιτροπή της θα είναι μια γεωπολιτική Επιτροπή.
«Αν όμως η Ευρώπη θέλει να είναι γεωπολιτικός παίκτης, θα πρέπει να είναι και δραστήρια», σημειώνει και προσθέτει πως στην πραγματικότητα όμως η Τουρκία παραβιάζει τα χωρικά ύδατα της Κύπρου και η ΕΕ δεν κάνει τίποτα. «Η παρουσία και μόνο ευρωπαϊκών πολεμικών πλοίων θα έδειχνε ξεκάθαρα ότι: Είμαστε εδώ».
«Η ΕΕ αποτελεί ένα εξαιρετικό εγχείρημα της ανθρωπότητας, το οποίο ίσως χρειάζεται ακόμα αιώνες να εξελιχθεί. Πρέπει να το προστατέψουμε. Και μάλιστα όχι μόνο με κανόνες από τις Βρυξέλλες».
Τέλος, αναφερόμενος στον εκλεγμένο Αμερικανό Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, ο κ. Δένδιας τον χαρακτηρίζει έναν «έξυπνο και πολύ αποτελεσματικός άνθρωπο».
«Τον γνώρισα το 2009», λέει ο κ. Δένδιας, που τότε ήταν υπουργός Δικαιοσύνης και είχε ζητήσει ραντεβού, καθώς οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για απελευθέρωση της βίζας βρίσκονταν σε αδιέξοδο.
«Ήμουν βέβαια απλά ο υπουργός Δικαιοσύνης μιας μάλλον μικρής χώρας και αυτός ήταν ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ. Αλλά με δέχτηκε σχεδόν αμέσως. Συζητήσαμε για δέκα λεπτά, κατάλαβε το αίτημά μας και σε ένα μήνα είχαμε αποτελέσματα. Η συμφωνία υπεγράφη».