Αποκάλυψη libre για το νέο πτωχευτικό: Η επιτροπή Πισσαρίδη περιγράφει ακριβώς τι θα συμβεί σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά

Η πρόταση μομφής κατά του Χρήστου Σταϊκούρα απορρίφθηκε και ο πτωχευτικός κώδικας είναι, πλέον, νόμος του κράτους, με τις ψήφους της Νέας Δημοκρατίας και μόνον. Και τώρα μετά την ψήφισή του, τι; είναι το ερώτημα που τίθεται. Γρήγορα, εξειδικευμένα στις πτωχεύσεις, «ειδικά δικαστήρια», είναι η απάντηση.

Δεν το λέμε εμείς, το λένε ο νομπελίστας οικονομολόγος Χρ. Πισσαρίδης και η επιτροπή του στο προσχέδιο της έκθεσης που έχουν παραδώσει από τις 27 Ιουλίου στην κυβέρνηση –και ενώ εκκρεμεί η κατάθεση της τελικής έκθεσης, που ούτως ή άλλως έχει καθυστερήσει.

Έχει αναμφίβολα ενδιαφέρον ότι οι «Σοφοί» της Επιτροπής Πισσαρίδη, από τον Ιούλιο επαναλαμβάνουμε, προαναγγέλλουν τρόπον τινα όσα ακολούθησαν με τον πτωχευτικό κώδικα, ίσως όμως να προαναγγέλλουν και το τι θα ακολουθήσει… 

Το πνεύμα που διαπερνά τις 122 σελίδες της έκθεσης είναι σαφές, υπάρχουν επιχειρήσεις – ζόμπι από τις οποίες πρέπει να απαλλαγούμε ως οικονομία και οι ρυθμοί της δικαιοσύνης δεν μας βοηθούν. Τώρα, όμως, με τον πτωχευτικό κώδικα όλα αλλάζουν, θα απαιτηθούν όμως και ειδικά δικαστήρια.

Είναι, εξάλλου, δηλωτικό των προθέσεων ότι μεταξύ των 14 δράσεων αναπτυξιακής πολιτικής που προτείνονται, είναι και η «άμεση λειτουργία , εξειδικευμένων τμημάτων στα δικαστήρια για υποθέσεις σημαντικού οικονομικού ενδιαφέροντος με ανώτατο όριο 12 μηνών έως την απόφαση» (σελίδα 11). Ενώ «η χαμηλή κατάταξη της χώρας ως προς τις πτωχευτικές διαδικασίες οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον σχεδιασμό των πτωχευτικών νόμων -ένα πεδίο όπου προετοιμάζονται σημαντικές βελτιώσεις», σημείωνε η Επιτροπή Πισσαρίδη (σελ. 55 της «ενδιάμεσης έκθεσης»).

Ιδού όμως πώς περιγράφει η Επιτροπή το υφιστάμενο πρόβλημα με τις υπερχρεωμένες επιχειρήσεις, το τραπεζικό σύστημα κ.ο.κ. (σελ. 67):

• «…Ένας τέταρτος και τελευταίος παράγοντας (σ.σ. του υψηλού κόστους δανεισμού) είναι η αναποτελεσματικότητα της πτωχευτικής διαδικασίας, το κόστος της οποίας μεταφέρεται από τις τράπεζες στα επιτόκια και τους υπόλοιπους όρους των δανείων τους. Η ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων μιας επιχείρησης που τίθεται υπό εκκαθάριση είναι διαδικασία ιδιαίτερα χρονοβόρα. Αυτό κάνει τους πιστωτές να προτιμούν συχνά την επίτευξη συμφωνίας με τους μετόχους για την αναδιοργάνωση της επιχείρησης, ακόμα και σε περιπτώσεις όπου η εκκαθάριση θα κατεύθυνε πόρους σε πιο παραγωγικές επιχειρήσεις».

Ταυτοχρόνως:

• «Η αναδιοργάνωση μιας επιχείρησης είναι επίσης χρονοβόρα διαδικασία, η οποία μειώνει συχνά την αξία της επιχείρησης. Είναι ενδεικτικό ότι από τις 3.500 μεγαλύτερες ελληνικές επιχειρήσεις που αντιμετώπισαν προβλήματα από την αρχή της κρίσης, μόνο 100 περίπου επέλεξαν τη διαδικασία της αναδιοργάνωσης (νόμος 106). Η αναποτελεσματικότητα στην πτωχευτική διαδικασία δεν αυξάνει μόνο το κόστος της χρηματοδότησης αλλά διαιωνίζει και το πρόβλημα των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων («ζόμπι»). Η εκκαθάριση καθίσταται μη ελκυστική επιλογή για τους πιστωτές, ενώ επίσης υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις στην αναδιοργάνωση».

Τελικώς:

• «Τα στρεβλά κίνητρα που δημιουργούνται στις τράπεζες από τα προβληματικά δάνεια που κατέχουν, συμβάλλουν στο πρόβλημα. Αυτό γιατί ακόμα και αν η εκκαθάριση αποφέρει σημαντικούς πόρους, οι τράπεζες υποχρεώνονται να εγγράψουν απώλειες στους ισολογισμούς τους, ενώ δεν έχουν τέτοια υποχρέωση αν αφήσουν την επιχείρηση σε λειτουργία. Το ποσοστό των επιχειρήσεων ζόμπι ήταν περίπου 30% το 2016, και οι επιχειρήσεις αυτές αντιπροσώπευαν περίπου το 30% του συνολικού δανεισμού».

Όμως, λίγο πιο κάτω, στην παράγραφο υπό τον τίτλο, «Πτωχευτικό δίκαιο» (σελ. 70) η επιτροπή -και όχι μόνον ενδεχομένως- αποκαλύπτει τη θεώρησή της για το σήμερα, καθώς όμως και το δέον γενέσθαι από εδώ και πέρα. Συγκεκριμένα, «το πτωχευτικό δίκαιο για τις επιχειρήσεις θα πρέπει να αλλάξει ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες που απαιτούνται για να εκκαθαριστεί μια επιχείρηση ή να συμφωνηθεί και να επικυρωθεί ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης μεταξύ των μετόχων και των πιστωτών. Η μεταρρύθμιση του πτωχευτικού δικαίου που προετοιμάζεται κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλαγές απαιτούνται και στο πτωχευτικό δίκαιο για τα νοικοκυριά», σημειώνεται επίσης με νόημα…

Στο ίδιο σημείο γίνεται μάλιστα επίκληση, αξιοποίηση πιο σωστά του covid-19, καθότι «οι πρόσφατες εξελίξεις με την πανδημία είναι πιθανό να απαιτήσουν περαιτέρω παρεμβάσεις στο πτωχευτικό δίκαιο ώστε οι διαδικασίες αναδιάρθρωσης να γίνουν πιο απλές και προσβάσιμες για τις ΜμΕ, για πολλές από τις οποίες τα χρέη θα γίνουν δυσβάστακτα».

Και στο «δια ταύτα»; «Θα ήταν χρήσιμη ή δημιουργία ειδικών δικαστηρίων με εξειδίκευση σε θέματα οικονομικού περιεχομένου, όπως αυτά που αφορούν την πτώχευση, ώστε οι αποφάσεις να λαμβάνονται πιο γρήγορα και αποτελεσματικά».

Οι εξελίξεις, συνεπώς, με τις υπερχρεωμένες επιχειρήσεις (και όχι μόνον) προοιωνίζονται ραγδαίες…

Νίκος Παπαδημητρίου