Πώς η πολιτική Ερντογάν έχει επηρεάσει τις σχέσεις με Ιταλία και αραβικό κόσμο

Η Ιταλία αν και στο παρελθόν χρησιμοποίησε την Τουρκία ως αντίβαρο στη γαλλική πρωτοβουλία πλέον φαίνεται να εγκαταλείπει την Άγκυρα και να τάσσεται υπέρ των Γάλλων. O Michaël Tanchum, ανώτερος συνεργάτης του Αυστριακού Ινστιτούτου Ευρωπαϊκών Μελετών και Ασφάλειας, εκτιμά ότι η προσπάθεια της Τουρκίας να στρατιωτικοποιήσει την αν. Μεσόγειο φέρνει τη Γαλλία και την Ιταλία πιο κοντά και αυξάνει την πιθανότητα κυρώσεων της ΕΕ.

Το παιχνίδι κρίνεται στα ενεργειακά. Η Τουρκία είναι βασικός υποστηρικτής της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (GNA) στην Τρίπολη, η οποία ελέγχει τα περιουσιακά στοιχεία πετρελαίου και φυσικού αερίου που κατέχει η ιταλική εταιρεία ενέργειας Eni. Ενώ η Γαλλία υποστηρίζει την αντίπαλη διοίκηση με επικεφαλής τον Στρατηγό Χάφταρ του αυτοαποκαλούμενου Εθνικού Στρατού της Λιβύης.

Όμως «η Ρώμη δεν μπορεί να ανεχθεί την εξάρτηση του GNA από την Τουρκία ως πάροχο ασφαλείας στο βαθμό που θα εξαρτά τα ενεργειακά συμφέροντα της Eni από τις εντολές της Άγκυρας», ισχυρίζεται ο Tanchum. Οι απρόβλεπτες κινήσεις του Ερντογάν, καθώς και η παραίτηση του Σάρατζ, αφήνουν τους Ιταλούς εκτεθειμένους. Οι Γάλλοι, αν και βάζουν την Ιταλία σε δεύτερη μοίρα, παρέχουν σταθερότητα.

Με τις γαλλοτουρκικές σχέσεις στα άκρα, όταν το τουρκικό πλωτό γεωτρύπανο «Γιαβούζ» επιχειρήσει ξανά στο οικόπεδο 8 της Κυπριακής ΑΟΖ, που έχει αδειοδοτηθεί στην Γαλλοϊταλική κοινοπραξία TOTAL/ΕΝΙ, η Ρώμη θα πρέπει να πάρει ξεκάθαρη θέση. Και κάτι μας λέει πως δεν θα στηρίξει τον Ερντογάν.

Η γαλλική στήριξη στη Λευκωσία αποτελεί μια ισχυρή ένδειξη για τα παραπάνω.

Έχουν διαρραγεί οι σχέσεις με τον αραβικό κόσμο

Επιπλέον δέκα επτά χρόνια μετά την εκλογή Ερντογάν το κλίμα έχει αλλάξει άρδην καθώς πλέον έχει καταστρέψει πλήρως τους δεσμούς με τον αραβικό κόσμο, με μοναδική εξαίρεση το εμιράτο του Κατάρ που διατηρεί άριστες σχέσεις μαζί του.

Μάλιστα ο νυν εμίρης Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι ήταν αυτός που… δώρισε το 2018 στον κ. Ερντογάν το πολυτελές προεδρικό αεροσκάφος με το οποίο μετακινείται – όπου παρεμπιπτόντως για να γεμίσει τις δεξαμενές του απαιτούνται κάθε φορά καύσιμα αξίας 250.000 ευρώ.

Μουσουλμανική Αδελφότητα

Όλοι οι άλλοι Άραβες ηγέτες όμως έχουν διαταράξει τις επαφές με την Άγκυρα από τότε που ο Τούρκος πρόεδρος άρχισε να δείχνει με έντονο τρόπο την υποστήριξή του στη «Μουσουλμανική Αδελφότητα», μια διακρατική οργάνωση ισλαμιστών που έχει ιδρυθεί το μακρινό 1928 αλλά από το 2012 θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από τις κυβερνήσεις του Μπαχρέιν, της Αιγύπτου, της Συρίας, της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων αλλά και της Ρωσίας του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Το χάσμα που χωρίζει τον κ. Ερντογάν με τον αραβικό κόσμο βάθυνε ακόμη περισσότερο μετά την νέα αραβοϊσραηλινή συμφωνία που επιτεύχθηκε προ ημερών στην έκρυθμη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Αρχικά τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ακολούθως το Μπαχρέιν κατέληξαν σε συμφωνία με το Ισραήλ για την εξομάλυνση των σχέσεών τους, την οποία γνωστοποίησε μέσω Twitter ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Η δημοσιοποίηση έγινε αφού προηγουμένως ο Αμερικανός πρόεδρος συνομίλησε τηλεφωνικά με τον βασιλιά του Μπαχρέιν Χαμάντ μπιλ Ίσα Αλ Χαλίφα και τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Ιστορική πρόοδος

Στην κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν οι τρεις ηγέτες αναφέρουν ότι συμφώνησαν «να εγκαθιδρυθούν πλήρεις διπλωματικές σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και του Βασιλείου του Μπαχρέιν. Πρόκειται για μια ιστορική πρόοδο για την περαιτέρω ειρήνευση στη Μέση Ανατολή. Το άνοιγμα του απευθείας διαλόγου και των δεσμών μεταξύ αυτών των δύο δυναμικών κοινωνιών και προηγμένων οικονομιών θα συνεχίσει τη θετική μεταμόρφωση της Μέσης Ανατολής και θα αυξήσει τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ευημερία της περιοχής».

Πληροφορίες αναφέρουν ότι και άλλες αραβικές χώρες τώρα σκέφτονται να ακολουθήσουν το παράδειγμα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Μπαχρέιν συνάπτοντας διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ, κάτι που σίγουρα δεν αρέσει καθόλου στην Άγκυρα.

Όπως αναφέρει η μεγάλη ειδησεογραφική ιστοσελίδα Al Monitor που εδρεύει στην Ουάσιγκτον και καλύπτει το χώρο της Μέσης Ανατολής, το γεγονός ότι η Τουρκία μπερδεύεται στις αραβικές υποθέσεις και υποστηρίζει διακαώς τη Μουσουλμανική Αδελφότητα συνέβαλαν επίσης στο να οδηγηθούν κάποιες κυβερνήσεις της περιοχής πιο κοντά στο Ισραήλ.

Η Άγκυρα μπορεί να καλεί της άλλες χώρες να μην έχουν λόγο στα εσωτερικά της ζητήματα, αλλά η ίδια τα τελευταία χρόνια έχει εμπλακεί στα εσωτερικά της Αιγύπτου, της Συρίας και της Λιβύης, επιχειρώντας να φέρει στην εξουσία των χωρών αυτών κυβερνήσεις που διάκεινται θετικά απέναντί της.

Με πληροφορίες από: Foreign Policy