Για τον καθηγητή και διανοούμενο κ. Αντώνη Λιάκο…

Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ –ως κόμμα που ορθώς (και ευτυχώς) ιεραρχεί ψηλά τα θέματα ισονομίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων- εκτιμά ότι οι υπουργοί κ. Χρυσοχοϊδης και Μηταράκης έσπευσαν να προεξοφλήσουν την ενοχή των νεαρών Αφγανών μεταναστών για να αποτινάξουν τις ευθύνες τους για την καταστροφή της Μόριας και τις ζοφερές πλευρές της μεταναστευτικής πολιτικής της κυβέρνησης, έχει την υποχρέωση να παρακολουθήσει πολιτικά και νομικά την υπόθεση και εφόσον οι φόβοι του τεκμηριώνονται να παρέμβει.

του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ

Υπάρχει, όμως, μας αρέσει ή όχι, απαγγελία κατηγοριών από τον εισαγγελέα βάσει στοιχείων που έχει συλλέξει η αστυνομία. Ουδείς, βεβαίως, μπορεί να αποκλείσει ακόμα και μια “σκηνοθεσία” αδικημάτων. Το έχουμε ξαναδεί και, αναμφίβολα, πολλά ερωτηματικά έχουν προκύψει από όσα συνέβησαν στην ταράτσα του Δημήτρη Ινδαρέ στο Κουκάκι, ή σχετικά με τον θάνατο του Βασίλη Μάγγου. Δικαίως ο ΣΥΡΙΖΑ και άλλα κόμματα παρενέβησαν στα θέματα αυτά.

Ο δημόσιος λόγος, όμως, είναι αμφίστομος. Κόβει αυτόν στον οποίο απευθύνεται, μπορεί, όμως, να κόψει κι εκείνον που τον εκφέρει. Στην περίπτωση του καθηγητή, αγωνιστή και διανοούμενου Αντώνη Λιάκου, η δημόσια παρέμβαση για τους νεαρούς Αφγανούς που κατηγορούνται για εμπρησμό “έκοψε” και τον ίδιο.

“Αν ήμουν 16-17 χρονώ, είχα περάσει από χίλια μύρια κύματα για να φτάσω σε ευρωπαϊκή γη της επαγγελίας και βρισκόμουν στην κόλαση της Μόριας, κι εγώ φωτιά θα έβαζα. Να μην αφήσουμε ανυπεράσπιστους τους Αφγανούς νεαρούς πρόσφυγες. Να οργανώσουμε τη νομική τους υπεράσπιση. Να μην τους εγαταλείψουμε στα χέρια του Χρυσοχοϊδη. Είναι και δημοκρατικό και ανθρωπιστικό καθήκον.”, έγραψε στο Facebook ο κ. Αντώνης Λιάκος*.

Είναι, ωστόσο, άλλο πράγμα να δικαιολογήσεις την οργή του απελπισμένου που πέρασε “χίλια μύρια κύματα” για να φτάσει σε “ευρωπαϊκή γη επαγγελίας” και βρίσκεται εγκλωβισμένος στο κολαστήριο της Μόριας (για το οποίο ευθύνες πρέπει να αποδίδονται σε όλες τις κυβέρνήσεις από την ίδρυσή του, το 2013, και φυσικά στην υποκριτική Ευρώπη) , κι άλλο να δημιουργούνται εντυπώσεις ότι δικαιώνεται ένα ποινικό αδίκημα, όπως ο εμπρησμός, που θέτει σε κίνδυνο τις ζωές πολλών άλλων μεταναστών και προσφύγων.

Ο κ. Λιάκος είναι αναμφίβολα δεινός χειριστής των λέξεων. Και δεν του αποδίδει κανείς προθέσεις να δικαιολογήσει ποινικό αδίκημα. Εάν η παρέμβασή του ξεκινούσε από το…”Να μην αφήσουμε ανυπεράσπιστους τους Αφγανούς νεαρούς πρόσφυγες” και απάλειφε την πρώτη πρόταση ουδείς θα μπορούσε να τον ψέξει. Αυτή είναι, άλλωστε, και η ουσία μιας παρέμβασης κάθε πολιτικά δρώντος που σέβεται και υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ο καθηγητής εξήγησε εκ των υστέρων τι εννοούσε: “Αναφορικά με την ανακοίνωση της ΝΔ, για την ανάρτησή μου στο facebook: Να καταλαβαίνουμε το νόημα όσων διαβάζουμε. Η τραγική κατάληξη του στρατοπέδου στη Μόρια δεν μπορεί να συρρικνωθεί αποκλειστικά σε ζήτημα ασφάλειας. Δεν έγραψα «κάψτε την Μόρια», ή «κάνατε καλά που την κάψατε», ούτε την επικροτούσα”, δηλώνει ο Α. Λιάκος, εξηγώντας ότι “θέλει να δείξει την απελπισία των ανθρώπων, και κυρίως των νέων που βρέθηκαν παγιδευμένοι σε αυτή την κόλαση”. “Το έγκλημα στη Μόρια είχε συντελεστεί πριν την καταστροφή της. Στην υποκρισία και στην ένοχη σιωπή σας αναζητείστε τις πολιτικές σας ευθύνες”.

‘Οταν, όμως, αναγκάζεται κανείς να εξηγήσει και να ερμηνεύσει με μια δεύτερη δήλωση όσα είπε στην πρώτη, χάνει και την ουσία και το μομέντουμ της παρέμβασής του. Αφέλεια σχετικά με την τοξικότητα του πολιτικού κλίματος δεν δικαιολογείται. “Βούτυρο στο ψωμί” εκείνων που αναζητούσαν ευκαιρία για αποπροσανατολισμό προσέφερε ο κ. Λιάκος. Οι δε ορθές παρατηρήσεις του χάθηκαν στην πρώτη φράση της πρώτης του δήλωσης. Και, συνάμα, έδωσαν χώρο για την μεταμόρφωση των λύκων σε πρόβατα.

Δεν είναι υποχρεωμένος, ίσως, να γνωρίζει τους όρους της πολιτικής επικοινωνίας και το αδυσώπητο πρόσωπο της κομματικής αντιπαράθεσης οιοσδήποτε που επιλέγει να παρεμβαίνει εκ του μακρόθεν. Όταν, όμως, εγκαταλλείπεις το περιβάλλον του πανεπιστημίου και της διανόησης και αναμιγνύεσαι στην μάχιμη πολιτική καθημερινότητα, τότε είσαι υποχρεωμένος να μάθεις γρήγορα τους κανόνες. Για να προστατεύεσαι και να προστατεύεις αυτούς που υποδέχθηκαν την ένταξή σου. Και, εν τέλει, για να προστατεύεις κάθε λέξη των δημοσίων παρεμβάσεών τους και να μην την παραδίδεις ως επικοινωνιακό θήραμα στους καραδοκούντες.

Εν κατακλείδι, δεν προτρέπει κανείς τον κ. Λιάκο –και οιονδήποτε άλλον- σε σιωπή και αναχωρητισμό. Χρήσιμος και αναγκαίος ο λόγος του. Ο λόγος, όμως, όχι οι μικροί λεκτικοί παρα-λογισμοί που διαστρέφουν και αποστρέφουν. “Ο λόγος έχει λόγο να λέγεται” αλλά –κυνικό ίσως– έχει και τρόπο να λέγεται.

Αποστάσεις από Κούλογλου για τη δήλωση Λιάκου- Υπέρ του καθηγητή Φίλης και Μπίστης μετά την επίθεση Χρυσοχοϊδη- Ν.Δ

* Ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, πρώην πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής για την Ιστορία και τη Θεωρία της Ιστοριογραφίας αλλά και του Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία μεταξύ 2015-16, υπεύθυνος έκδοσης του αγγλόφωνου επιστημονικού περιοδικού Historein.

Ο εθνικισμός και η μονόπλευρη θεώρηση των πραγμάτων ποτέ δεν έπαψε να έχει επιρροή. Ίσως γι’ αυτό θεωρούμε ότι όλες οι άλλες χώρες επιβουλεύονται την Ελλάδα. Αν η ιστορία εγείρει ένα αίτημα γνώσης και αναγνώρισης των πραγμάτων, αυτό δεν θεραπεύεται με αποσιωπήσεις. Ούτε το έθνος κινδυνεύει. Δεν έχουν μειωμένο πατριωτικό αίσθημα οι ιστορικοί που γράφουν για εγκλήματα και των ελληνικών στρατευμάτων στην Μικρασία. Ο ίδιος ο Βενιζέλος και πολλοί στρατιωτικοί στα απομνημονεύματά τους μιλούν γι’ αυτά. Δεν στήνουμε φυσικά δικαστήριο, ούτε καταλογίζουμε ευθύνες. Προσπαθούμε να καταλάβουμε την πολιτική οικονομία και τη λογική της βίας, εκείνη τη στιγμή της βίαιης αναδιοργάνωσης της ευρύτερης περιοχής που περιλαμβάνει τις δυο χερσονήσους, την βαλκανική και την μικρασιατική. 15.12.2019 Τι βιβλίο να πάρετε φέτος τα Χριστούγεννα ― ανάλογα με τη θεματική του Καταλαβαίνω βέβαια ότι οι ιστορίες που πάνω τους βασίζονται οι σύγχρονες ταυτότητες είναι ασύμβατες με παρόμοιες προσεγγίσεις. Να θυμίσω όμως ότι οι διηγήσεις των προσφύγων της πρώτης γενιάς, έπαιρναν πολύ περισσότερο υπόψη τους αυτό το πλαίσιο της γενικευμένης βίας από ό,τι οι σύγχρονες αναφορές της τρίτης ή της τέταρτης γενιάς που κρατούν επιλεκτικά μόνο την εθνική καταδίωξη. Σε κάθε περίπτωση, η ιστορία που αναφέρεται στο ατομικό βίωμα, δηλαδή στην καταδίωξη και την καταστροφή της ζωής, δεν ανατρέπεται αν αναφερθούμε επίσης στις ζωές και τα πάθη των άλλων.

Πηγή αποσπάσματος: Από συνέντευξη του Αντώνη Λιάκου στην www.lifo.gr– Φωτό: Γιώργος Αδάμος / LIFO