Η Μέρκελ επισπεύδει το σχέδιο απευθείας διαπραγματεύσεων Ελλάδας-Τουρκίας- “Περίεργη” αναφορά Μπορέλ σε διάλογο για τα “χωρικά ύδατα”

Σε μια συντονισμένη προσπάθεια επιτάχυνσης των διαδικασιών για την έναρξη απευθείας διαπραγματεύσεων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας με την διαμεσολάβηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και υπό την “ομπρέλα” της Γερμανικής προεδρίας και της ίδιας της Άνγκελα Μέρκελ παραπέμπουν όσα δημοσίως ελέχθησαν κατά την επίσκεψη του Ζοζέπ Μπορέλ στην Τουρκία και μετά τις συνομιλίες του με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα η πολιτική επικαιρότητα κυριαρχείται στα μίντια από τις “αποκαλύψεις” των κοριών, στο παρασκήνιο προωθείται από το Βερολίνο η έναρξη απευθείας ελληνοτουρκικού διαλόγου, κάτι το οποίο θα μπορούσε υπό σαφείς προϋποθέσεις να είναι θετικό και επιθυμητό, μπορεί, ωστόσο, να κρύβει “διαβόλους” στις λεπτομέρειες. Η εκφορά του δημόσιου λόγου, άλλωστε, του Ζοζέπ Μπορέλ, κυρίως, όμως, ο τρόπος που περιέγραψε την δική του ατζέντα διαμεσολάβησης, προκαλεί σοβαρά ερωτηματικά.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ερωτηθείς σχετικά με την τελευταία του επικοινωνία -μετά από πολλούς μήνες- με τον Ταγίπ Ερντογάν και την υπό εξέλιξη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία (Σκάϊ) εμφανίστηκε περιέργως αμφίθυμος, αν και είναι γνωστό πως βρίσκεται σε απευθείας επικοινωνία με την Γερμανίδα καγκελάριο επ΄ αυτών.

Είπε χαρακτηριστικά πως “δεν χρειαζόμαστε διαμεσολαβητές και διαιτητές” με την Τουρκία και θα άξιζε να εξηγηθεί τι σημαίνει αυτό. Απορρίπτει η Αθήνα έναν ελληνοτουρκικό διάλογο; Επιθυμεί να διεξαχθεί απευθείας δίχως διαμεσολάβηση ευρωπαϊκή (με δεδομένο ότι οιαδήποτε πρωτοβουλία της Ουάσιγκτον πρέπει να απορρίπτεται λόγω των σχέσεων του Τραμπ με τον Ερντογάν); Προφανώς δεν είναι κατανοητό τι εννοεί ο κ. Μητσοτάκης, όταν είναι γνωστό πως η παρέμβαση Μέρκελ-Μπορέλ ήταν σε πλήρη συνεννόηση μεταξύ Βερολίνου, Βρυξελλών και Αθήνας.

«Είμαστε γείτονες, έχουμε διαφορές, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να μιλάμε. Η επικοινωνία είχε διακοπεί, όχι με δίκη μου υπαιτιότητα.Ο κ. Ερντογάν δεν ήθελε να μιλάει μαζί μου, μετά την επιτυχία στον Έβρο. Είναι σημαντικό να μπορούμε να μιλάμε.», είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.

Στη συνέχεια είπε ότι έχει ορίσει ως προϋπόθεση για διάλογο να μην υπάρχει κλιμάκωση και ένταση από την πλευρά της Τουρκίας. «Έχουν αποκατασταθεί οι θεσμικοί δίαυλοι επικοινωνίας. Και οι σύμβουλοι μας μπορούν να μιλάνε.»

Τόνισε, δε, ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι παράνομο και ότι η Ελλάδα έχει το διεθνές δίκαιο με το μέρος της. «Πρώτη ουσιαστική σύμμαχος της Ελλάδας είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.»

Σχετικά με το τηλεφώνημα με τον Ερντογάν ο κ. Μητσοτάκης εξήγησε πως δεν προέκυψε από την διαμεσολάβηση της Μέρκελ, αλλά υπήρχε πρόθεση από μέρους του για διάλογο και επίλυση. «Είχα ενημερώσει την καγκελάριο. Δεν χρειαζόμαστε διαμεσολαβητές, ούτε διαιτητές.»

Από την πλευρά του ο Ευρωπαίος αξιωματούχος έκανε αναφορά στις σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία, την οποία δεν αναγνωρίζει η Τουρκία, αλλά είναι κράτος της ΕΕ και υπάρχει πλήρης αλληλεγγύη και υποστήριξη από την Ένωση. Όμως ταυτόχρονα, σύμφωνα με τον Borrell, θέλουμε να αναζητήσουμε μια λύση που θα μπορούσε να ικανοποιήσει και τα δυο μέρη.

Για αυτό μιλάμε, συνέχισε ο Borrell. «Έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, στη μία περίπτωση, και αναζήτηση μιας συμφωνίας προκειμένου να μοιραστούν τα έσοδα των εκμεταλλεύσιμων υδρογονανθράκων μεταξύ των δύο κοινοτήτων στο νησί της Κύπρου στην άλλη περίπτωση. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι όσο το δυνατόν πιο χρήσιμη, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ελλάδα και η Κύπρος είναι κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σχετικά με αυτό το ζήτημα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει ήδη λάβει θέση και θα συζητηθεί ξανά στην επόμενη συνεδρίαση» σημείωσε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ.

«Οι σχέσεις μας με την Τουρκία όσον αφορά τις εξωτερικές υποθέσεις έχουν γίνει το πιο σημαντικό ζήτημα της ΕΕ», τόνισε ο Josep Borrell, ο οποίος πρόσθεσε ότι η ΕΕ διεξήγαγε εκτενείς συζητήσεις για την Τουρκία, στις οποίες είναι βασικός εταίρος και υποψήφια για ένταξη στο μπλοκ.

Ο Borrell σημείωσε ότι αν και δεν ήταν η καλύτερη περίοδος στις σχέσεις ΕΕ- Τουρκίας, οι πλευρές έπρεπε να συνεργαστούν για να βελτιώσουν τους δεσμούς

Η “περίεργη” αναφορά του Ζοζέπ Μπορέλ

Ο Ζοζέπ Μπορέλ δεν φημίζεται για την δεινότητά του στα διπλωματικά θέματα και ακόμα περισσότερο για την γνώση του σχετικά με την πολυπλοκότητα των ελληνοτουρκικών ζητημάτων. Ωστόσο, οι αναφορές του στην πρωτοβουλία του για απευθείας διαπραγματεύσεις Ελλάδος-Τουρκίας κατά την συνέντευξη Τύπου στην Άγκυρα προκαλούν προβληματισμό, αν και αγνοήθηκαν από τα εγχώρια μέσα ενημέρωσης.

Ο Ζοζέπ Μπορέλ αποσαφήνισε πως επισκέφθηκε την Τουρκία με “αποστολή” την μείωση της έντασης μεταξύ των δύο χωρών και την σταδιακή έναρξη απευθείας ελληνοτουρκικών διαπραγματεύσεων. Εκείνο που προβληματίζει, ωστόσο, είναι ότι ο Μπορέλ δεν στάθηκε σε αυτό που επισήμως αναγνωρίζει η Ελλάδα ως μοναδική ελληνοτουρκική διαφορά, ήτοι την υφαλοκρηπίδα (και την οριοθέτηση ΑΟΖ), αλλά έκανε λόγο και για τα “χωρικά ύδατα”. Κάτι διαφορετικό και μη επισήμως συζητήσιμο από την Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι το θέμα υπήρχε στην ανεπίσημη ατζέντα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής πριν από αρκετά χρόνια.

Είπε χαρακτηριστικά ο Μπορέλ:

«Ήρθα εδώ με την επιθυμία να μειώσω την ένταση για την οποία μίλησε ο Υπουργός. Υπάρχουν κάποιες διαφορές μεταξύ γειτονικών χωρών, ιδίως σε σχέση με την υφαλοκρηπίδα και τα χωρικά ύδατα, και υπάρχει μεγάλη διαφωνία μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, καθώς και μεταξύ Τουρκίας και Κυπριακής Δημοκρατίας αυτή τη στιγμή. Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος της ΕΕ, επομένως είμαστε απόλυτα αλληλέγγυοι. Αλλά ταυτόχρονα, πρέπει να υπάρξει μια λύση που να ικανοποιεί και τις δύο πλευρές. Περί αυτού μιλήσαμε. Με άλλα λόγια, έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Πρώτα απ’ όλα, η ΕΕ θα εργαστεί όσο το δυνατόν πιο υποβοηθητικά στο ζήτημα του διαμοιρασμού των εσόδων των υδρογονανθράκων μεταξύ των δύο κοινοτήτων της νήσου της Κύπρου. Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι μέλη της ΕΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει ήδη λάβει μια ξεκάθαρη θέση επί του θέματος. Θα το συζητήσουμε στην επόμενη συνάντηση”.

Η αναφορά Μπορέλ προκαλεί απορίες και ανησυχία. Αποτελεί μία “γκάφα” ενός πολιτικού που δεν γνωρίζει καλά τα ελληνοτουρκικά ζητήματα, ή έχει μπει στην ατζέντα μιας μελλοντικής απευθείας ελληνοτουρκικής διαπραγμάτευσης και το θέμα των χωρικών υδάτων; Υπάρχει σχετική εξουσιοδότηση του Μεγάρου Μαξίμου και του υπουργείου Εξωτερικών προς τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο ότι μπορούμε να συζητήσουμε απευθείας με την Τουρκία και αυτό το θέμα; Έχει αλλάξει η πάγια ελληνική θέση;

Εάν πρόκειται για ολίσθημα Μπορέλ είναι προφανές πως πρέπει να υπάρξει παρέμβαση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια προς τις Βρυξέλλες. Κι αυτό διότι; επειδή scripta manent, στην επίσημη απομαγννητοφώνηση της συνέντευξης Τύπου (όπως προκύπτει από το τηλεγράφημα της πρεσβείας μας στην Άγκυρα προς το ΥΠΕΞ) έχει αποτυπωθεί πως η ΕΕ προωθεί ατζέντα διαπραγματεύσεων που περιλαμβάνει και τα χωρικά ύδατα.

Προκύπτει, επίσης, πως ο Μπορέλ δεν κράτησε ούτε τους τύπους σχετικά με το πλαίσιο κυρώσεων που έχει αποφασίσει η ΕΕ κατά της Τουρκίας. Την ώρα που ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου επαναλαμβάνει μπροστά του (στη συνέντευξη Τύπου) την πρόθεση της Τουρκίας να ξεκινήσει τις γεωτρήσεις σε θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης που η ίδια θεωρεί δική της υφαλοκρηπίδα βάσει του παράνομου τουρκολιβυκού συμφώνουν, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν αποφεύγει να παραπέμψει στις αποφάσεις της ΕΕ για κυρώσεις. Αυτό πιθανότατα συνιστά μια αλλαγή στάσης της ΕΕ, η οποία αποκτά σοβαρή διάσταση εφόσον εκφράζει και την γερμανική προεδρία και αποτελέσει την προσέγγιση της Άνγκελα Μέρκελ στο θέμα κατά τους επόμενους μήνες.

Όπως αναφέρουν διπλωματικες πηγές, η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να επιθυμεί και να επιδιώκει μια συγκροτημένη και μεθοδική ευρωπαϊκή διαμεσολάβηση στα ελληνοτουρκικά ζητήματα και στο θέμα των θαλασσίων ζωνών στην ανατολική Μεσόγειο, επισημαίνουν, όμως, πως κάτι τέτοιο πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη του συγκεκριμένες παραμέτρους.

Βασική παραμετρος πρέπει να είναι, όπως λένε, ένα πλαίσιο κινήτρων και αντι-κινήτρων προς την Τουρκία. Να παραμείνουν ενεργές, δηλαδή, οι κυρώσεις για την τουρκική παραβατικότητα στο Αιγαίο, στην κυπριακή ΑΟΖ και νοτίως της Κρήτης και ταυτοχρόνως να προτείνεται θετικά ατζέντα στα ευρωτουρκικά και το μεταναστευτικό. Αναφέρουν, ακόμα, πως εάν η προωθούμενη ευρωπαϊκή διαμεσολάβηση Μέρκελ-Μπορέλ δεν λάβει υπόψη της όλα τα παραπάνω μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους και να δημιουργήσει νέα διπλωματικά τετελεσμένα που δεν συμφέρουν την Ελλάδα. Και παρατηρούν πως, δυστυχώς, η αναφορά Μπορέλ σε απευθείας διάλογο και για τα “χωρικά ύδατα” παραπέμπει είτε σε επιπολαιότητα, είτε σε νέο σχεδιασμό που δεν συνάδει με τις πάγιες ελληνικές θέσεις.

Οι απευθείας διαπραγματεύσεις- Βενιζέλος: Το επόμενο διάστημα θα πιεστούμε για διάλογο

H δεξαμενή σκέψης e-kyklos διοργάνωσε απόψε διαδικτυακή συζήτηση για τις «Προκλήσεις Ασφάλειας: Ο ρόλος του ΝΑΤΟ στη νότια πτέρυγα», με τη συμμετοχή των πρέσβεων επί τιμή, Ιωάννη Ζέππου, Θάνου Σταματόπουλου, της Ινούς Αφεντούλη, στελέχους της Διεύθυνσης Δημόσιας Διπλωματίας του ΝΑΤΟ , στις Βρυξέλλες, του πανεπιστημιακού, Γ. Τζογόπουλου και της δημοσιογραφου, Κατερίνας Σώκου.
Το γενικό συντονισμό είχε ο επικεφαλής του e-kyklos, Ευάγγελος Βενιζέλος , ό οποίος επεσήμανε την ρευστότητα και την αβεβαιότητα στη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου και την αναμενόμενη διαμεσολαβητική προσπάθεια της Γερμανίας, που ασκεί την προεδρία στην ΕΕ, το τρέχον εξάμηνο για να πέσουν οι τόνοι της έντασης που επικρατεί σε όλη την περιοχή.
Ο κ. Βενιζέλος σημείωσε ότι τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία θα πιεστούν το επόμενο διάστημα για να προχωρήσουν σε διάλογο. Γι’ αυτόν τον λόγο, υπογράμμισε, η Ελλάδα θα πρέπει να καταστήσει σαφές ότι συζητάει μόνο την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο με άξονα το Διεθνές Δίκαιο. «Δεν θα μιλήσουμε ούτε για αποστρατικοποίηση των νησιών ούτε για γκρίζες ζώνες. Δεν έχουμε την πλήρη κυριαρχία αλλά κυριαρχικά δικαιώματα, στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ και πρέπει να οριοθετηθούν για να τα ασκήσουμε», ανέφερε ο κ. Βενιζέλος. «Ο χρόνος περνάει. Πρέπει να κινηθούμε γρήγορα καθώς σε λίγα χρόνια μπορεί να χάσουν την αξία τους τα ενεργειακά κοιτάσματα στη περιοχή», υποστήριξε και τόνισε ότι ο ρόλος του ΝΑΤΟ για την ασφάλεια στη περιοχή είναι καθοριστικός καθώς έχει αναμειχθεί στη Συρία, μέσω της Τουρκίας και στη Λιβύη μέσω Γαλλίας κι Ιταλίας όπου όμως τα προβλήματα είναι πολύ πιο σύνθετα. Επιπλέον ο Ευάγγελος Βενιζέλος υποστήριξε ότι είναι προτεραιότητα να βρεθεί τρόπος για να κατοχυρωθούν τα οικονομικά δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων μέχρι να βρεθεί λύση στο Κυπριακό.
Ο πρέσβης επί τιμή, Ιωάννης Ζέππος, παρατήρησε ότι απαιτούνται από το ΝΑΤΟ λεπτοί χειρισμοί καθώς βρισκόμαστε σε δύσκολη εποχή και οι ισορροπίες ανάμεσα στα κράτη της περιοχής είναι ευαίσθητες με τις Αραβικές χώρες να κρατούν διπλή στάση. Και με το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη αναζητούν επαφές αλλά και να μην χαλάσουν οι σχέσεις μεταξύ τους. Τόνισε ότι είναι ευκαιρία για νέα προσπάθεια διαμεσολάβησης ότι η Γερμανία έχει την προεδρία της ΕΕ.
Ο επίσης πρέσβης επί τιμή , Θάνος Σταματόπουλος, που διετέλεσε και αναπληρωτής γ.γ. του ΝΑΤΟ για τις πολιτικές υποθέσεις, επεσήμανε ότι το ΝΑΤΟ για τη στρατηγική του στη Ν. Μεσόγειο είναι δυστυχώς διασπασμένο, καθώς οι βόρειες χώρες δεν καταλαβαίνουν τα σύνθετα προβλήματα ανάμεσα στα κράτη της περιοχής ενώ οι νότιες δεν προβάλλουν μια συνεκτική πρόταση. Πρόσθεσε ότι η συνεργασία ΝΑΤΟ-ΕΕ στη Μεσόγειο είναι καθοριστική.

Τι είπαν Τσαβούσογλου και Μπορέλ στην συνέντευξη Τύπου

Δημοσιογράφος: Η πρώτη μου ερώτηση είναι για τον κ. Çavuşoğlu. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλές διαφορές απόψεων μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ. Ειδικά σε σχέση με την Ανατολική Μεσόγειο, την Κύπρο και τις γεωτρήσεις εκεί. Αναρωτιέμαι αν σημειώθηκε πρόοδος σε αυτά τα θέματα σήμερα. Διαμαρτυρόμαστε ότι η ΕΕ δεν έχει εκπληρώσει τη συμφωνία για τους μετανάστες και θα λάβει η ΕΕ μέτρα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, όπως να δώσει χρηματοδότηση για 3,6 εκατομμύρια μεταναστών ή για την απελευθέρωσης των θεωρήσεων σε τούρκους πολίτες;

Çavuşoğlu: «Ναι, συζητήσαμε αυτά τα θέματα σήμερα. Υπενθυμίσαμε στον κ. Borrell και στην αντιπροσωπεία του πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο. Η βασική πηγή αυτού του προβλήματος είναι οι σεισμικές έρευνες και οι γεωτρήσεις που έχουν ξεκινήσει οι ‘Ε/Κ’ παρά τις προειδοποιήσεις της ‘ΤΔΒΚ’ και των ‘Τ/Κ’, που δεν συμμορφώνονται με τις προειδοποιήσεις της Τουρκίας και αγνοούν τα δικαιώματα του ‘τ/κ’ λαού. Έχουμε προειδοποιήσει πολλές φορές κατά το παρελθόν την ΕΕ σχετικά με αυτό. Δεδομένου ότι αυτές οι προειδοποιήσεις δεν ελήφθησαν υπόψη, πήραμε τα πλωτά γεωτρύπανά μας πλέον των σκαφών μας για σεισμικές έρευνες και τα στείλαμε στην περιοχή. Τώρα υπάρχουν δύο διαστάσεις αυτού του ζητήματος: Πρώτον, υπάρχουν περιοχές για τις οποίες η ‘ΤΔΒΚ’ χορήγησε άδεια  στην TPAO. Και αυτή τη στιγμή η TPAO πραγματοποιεί δραστηριότητες γεώτρησης σε αυτούς τις περιοχές. Έχουμε αναλάβει τις δραστηριότητες εδώ, κατόπιν αιτήματος της ‘ΤΔΒΚ’. Προκειμένου να επιδείξουμε ευελιξία εδώ, πρέπει να διασφαλιστούν τα έσοδα της ‘ΤΔΒΚ’ και του ‘τ/κ’ λαού σε σχέση με τους πόρους υδρογονανθράκων πέριξ της Κύπρου. Ποια είναι η μέθοδος για αυτό; Το πώς θα καθορισθεί με δίκαιο τρόπο η κατανομή εσόδων. Υπάρχουν επίσης προτάσεις της ‘ΤΔΒΚ’ για αυτό το θέμα. Δεν χρειάζεται να υπάρχει άμεση συμφωνία μεταξύ των δύο μερών σχετικά με αυτό το ζήτημα, μπορεί να συσταθεί επιτροπή.

Επικοινωνήσαμε τις ιδέες μας για μια επιπλέον εναλλακτική λύση στον κ. Borrell σήμερα, μπορεί να είναι μέσω ενός μηχανισμού της ΕΕ, μπορεί να είναι μέσω ιδιωτικών εταιρειών. Είναι άδικο αίτημα; Όχι δεν είναι. Οπότε, γιατί συμβαίνει αυτό; Η ‘ε/κ Διοίκηση’, όπως και με άλλα θέματα, αγνοεί τους ‘Τουρκοκύπριους’ στη νήσο και βλέπουν τον εαυτό τους ως τον μοναδικό ιδιοκτήτη της νήσου. Λαμβάνουν επίσης άνευ όρων υποστήριξη από την ΕΕ, η οποία τους κακομαθαίνει ακόμη περισσότερο. Μέχρι στιγμής, το πρόβλημα δεν έχει λυθεί. Γι ‘αυτό λέω ότι η ΕΕ πρέπει γίνεται μέρος της λύσης και όχι μέρος του προβλήματος. Και έχουμε δουλειά στη δική μας υφαλοκρηπίδα, το οποίο είναι το φυσικό μας δικαίωμα. Παρόλα αυτά, είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με όλες τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, ιδίως με την Ελλάδα, εκτός από την ‘ε/κ πλευρά’.

Στο παρελθόν, όπως γνωρίζετε, η Ελλάδα έλαβε αποφάσεις για αυτές τις δραστηριότητες γεώτρησης, χρησιμοποιώντας το πρόσχημα των διαπραγματεύσεων στο Αιγαίο. Μιλώ για το 1976. Εάν η Ανατολική Μεσόγειος είναι η κοινή θάλασσά μας, πρέπει όλοι μαζί να μοιραστούμε τα αγαθά της. Πώς φτάσαμε λοιπόν σε αυτό το σημείο; Δυστυχώς, η Ελλάδα και άλλες χώρες συνεργάστηκαν μεταξύ τους, αποκλείοντας την Τουρκία. Έχουν υπογράψει συμφωνίες. Με τους χάρτες που έχουν δημοσιεύσει, ήθελαν να περιορίσουν την Τουρκία σε μια περιοχή στενότερη από τα χωρικά ύδατα. Πρέπει να προστατεύσουμε τα δικά μας συμφέροντα. Δεδομένου ότι οι προειδοποιήσεις μας δεν ελήφθησαν υπόψη, κάναμε τα δικά μας βήματα, αλλά είπαμε ότι θα μπορούσαμε να δείξουμε ευελιξία σε κάποια θέματα για να αποτρέψουμε κλιμάκωση της έντασης εφεξής. Είπαμε ότι ήμασταν έτοιμοι για διάλογο με την Ελλάδα. Ο Πρόεδρός μας το είπε στον Μητσοτάκη προσωπικά. Και με αυτό το τελευταίο τηλεφώνημα, είμαστε υπέρ της συνέχισης αυτού του διαλόγου. Αλλά κανείς δεν μπορεί να υπαγορεύσει τίποτα στην Τουρκία στο πλαίσιο των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Τουρκίας. Άλλες χώρες δεν λαμβάνουν οδηγίες από κανέναν για θέματα που εμπίπτουν στις περιοχές κυριαρχίας τους. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Όλοι πρέπει να το σέβονται.

Cavusoglou:…Ή θα μιλήσουμε ανεξάρτητα για την Ανατολική Μεσόγειο και θα αποφασίσουμε τι μπορούμε να κάνουμε. Αυτή είναι η γνώμη μας. Έχουμε μια πολύ δίκαιη προσέγγιση. Αλλά αν τους αφήσετε να σας θέτουν σε ομηρία σε κάθε ζήτημα, τότε δεν θα είμαστε εμείς οι υπαίτιοι. Τότε μην μας κατηγορήσετε. Μην πείτε ότι η Τουρκία απειλεί. Ή λάβετε πρόσθετες κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Στη συνέχεια, θα υπάρξουν βήματα στο πεδίο, στη Μεσόγειο. Παντού. Και θα τα πραγματοποιήσουμε. Το προτιμάτε αυτό; Προτιμούμε να αναπτύξουμε τη συνεργασία μας ανοιχτά».

Borell: …Η επίσκεψή μου εδώ είναι για να διασφαλίσω την έναρξη διαπραγματεύσεων. Δηλαδή της Τουρκίας με την ΕΕ ή τις χώρες μέλη, την Κυπριακή Δημοκρατία και τους ‘Τ/Κ’, η Ελλάδα, η Τουρκία, η ΕΕ, τα ΗΕ μπορούν όλοι να ‘βρεθούν μαζί’. Διάφορες συναντήσεις πραγματοποιούνται σε συνέδρια. Κάποιοι, φυσικά, πρέπει να περιμένουν τις εκλογές στην Κύπρο τον Οκτώβριο. Αλλά γενικά, η τοποθέτηση των διαφορετικών απόψεων στο τραπέζι και η λήψη μέτρων για την επίλυσή τους συνιστά το πρώτο βήμα στην πρότασή μου για λύση».

Κάνουμε αυτό που πρέπει να κάνει μια ανεξάρτητη κυβέρνηση. Συνεπώς, βρισκόμαστε σε συνεργασία, όλα αυτά οφείλονται στα βήματα που απέκλεισαν την Τουρκία μέχρι στιγμής. Σε αυτά τα θέματα, θα υποστηρίξουμε επίσης τη διαμεσολάβηση της ΕΕ στην Κύπρο και εφόσον η ΕΕ είναι έντιμος διαμεσολαβητής σε αυτά τα θέματα. Ξέρετε  αυτό που λέγεται στα αγγλικά «ειλικρινής διαμεσολαβητής». Υπό την έννοια αυτή, (η ΕΕ) ενεργεί αντικειμενικά αντί της αλληλεγγύης των μελών. Είμαστε αποφασισμένοι να συνεργαστούμε με την ΕΕ».

Borrell: «Ήρθα εδώ με την επιθυμία να μειώσω την ένταση για την οποία μίλησε ο Υπουργός. Υπάρχουν κάποιες διαφορές μεταξύ γειτονικών χωρών, ιδίως σε σχέση με την υφαλοκρηπίδα και τα χωρικά ύδατα, και υπάρχει μεγάλη διαφωνία μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, καθώς και μεταξύ Τουρκίας και Κυπριακής Δημοκρατίας αυτή τη στιγμή. Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος της ΕΕ, επομένως είμαστε απόλυτα αλληλέγγυοι. Αλλά ταυτόχρονα, πρέπει να υπάρξει μια λύση που να ικανοποιεί και τις δύο πλευρές. Περί αυτού μιλήσαμε. Με άλλα λόγια, έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Πρώτα απ’ όλα, η ΕΕ θα εργαστεί όσο το δυνατόν πιο υποβοηθητικά στο ζήτημα του διαμοιρασμού των εσόδων των υδρογονανθράκων μεταξύ των δύο κοινοτήτων της νήσου της Κύπρου. Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι μέλη της ΕΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει ήδη λάβει μια ξεκάθαρη θέση επί του θέματος. Θα το συζητήσουμε στην επόμενη συνάντηση.

 Ήρθα επίσης εδώ για να προετοιμάσω αυτήν τη συνάντηση και να βρω μια λύση. Είμαι πολύ ευχαριστημένος με αυτά που είπε ο Υπουργός. Δεν υπάρχει καμία επιθυμία να αυξηθούν οι εντάσεις ή να δημιουργηθεί μια νέα ένταση στην τουρκική πλευρά. Η ΕΕ είναι στο ίδιο μήκος επίσης. Η συμφωνία του 2016 δεν αφορά τη λήψη χρηματοοικονομικής στήριξης από την Τουρκία για να βοηθήσει τους πρόσφυγες. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά ζητήματα σε αυτήν τη συμφωνία και δεν έχουν εφαρμοστεί μέχρι στιγμής. Διότι αυτά τα τέσσερα χρόνια από το 2016, υπήρξαν κάποιες πολιτικές διαφορές μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας. Έτσι φτάσαμε σε αυτό το σημείο. Πρέπει λοιπόν να καθίσουμε και να μιλήσουμε ξανά για την επικαιροποίηση. Και πρέπει να σκεφτούμε μια νέα συμφωνία. Είναι μια συμφωνία που περιλαμβάνει όλα τα ζητήματα που επηρεάζουν τις σχέσεις μας, ναι, η μετανάστευση είναι ένα από αυτά, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Η υιοθέτηση μιας νέας προσέγγισης που θα ικανοποιήσει και τις δύο πλευρές και μια συμφωνία που θα καλύπτει όλα τα θέματα, δηλαδή τις θεωρήσεις, την επικαιροποίηση της Τελωνειακής Ένωσης, τις γεωπολιτικές συμφωνίες στην Ανατολική Μεσόγειο, τη συνεργασία στη Λιβύη και τη Συρία. Η Τουρκία είναι ένας ισχυρός παράγοντας στην περιοχή και η ΕΕ πρέπει να προβεί σε μια επικαιροποίηση που να αφορά όλα τα ζητήματα που αποτελούν μέρος αυτής της σύνθετης σχέσης. Πάντα λέω ότι η σχέση μας με την Τουρκία είναι το πιο σημαντικό μας ζήτημα όσον αφορά την εξωτερική πολιτική. Εννοώ, κατά κάποιον τρόπο, είναι επίσης προσωπικό θέμα».

Σεραφείμ Κοτρώτσος