ΑΟΖ: Κρίσιμη επίσκεψη Δένδια στην Αίγυπτο – Λογική της μερικής οριοθέτησης

Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, μεταβαίνει σήμερα Πέμπτη 18 Ιουνίου, στην Αίγυπτο, όπου θα γίνει δεκτός από τον Πρόεδρο της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι (Abdel Fattah el-Sisi). 

Αμέσως μετά, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών, ο κ. Δένδιας θα συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου, Σάμεχ Σούκρι (Sameh Shoukri), με τον οποίον θα συνομιλήσουν για ζητήματα διμερούς και περιφερειακού ενδιαφέροντος, με έμφαση στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, τις εξελίξεις στη Λιβύη και την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Όπως ανέφερε πρόσφατα σε συνέντευξη του ο Ν. Δένδιας, θα μεταβεί μαζί του στο Κάιρο όλη η ελληνική τεχνική ομάδα προκειμένου να ξαναπιάσει το νήμα της διαπραγμάτευσης οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με την Αίγυπτο.

Οι προσδοκίες της Αθήνας

Ενδεικτικό των ελληνικών προσδοκιών είναι και το γεγονός ότι τον υπουργό Εξωτερικών θα συνοδεύσει και η τεχνική ομάδα του ΥΠΕΞ για τις τεχνικές συνομιλίες της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών με την Αίγυπτο.

Πάντως, το θέμα της ΑΟΖ ενέχει σαφώς μεγαλύτερες δυσκολίες παρά τις προθέσεις της ελληνικής πλευράς για εντατικοποίηση των συνομιλιών αλλά και τις εξαιρετικές διπλωματικές σχέσεις Ελλάδας – Αιγύπτου.

Η τουρκική κυβέρνηση δεν αφήνει αναπάντητες τις διπλωματικές κινήσεις της Ελλάδας και την ώρα που ο Νίκος Δένδιας θα βρίσκεται στο Κάιρο για τις κρίσιμες συνομιλίες με την διπλωματική ηγεσία της Αιγύπτου, η Άγκυρα έχει δεσμεύσει παράνομα περιοχή ανατολικά της Ρόδου για αύριο Τετάρτη.

Μάλιστα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου θα δεχθεί τον Ιταλό ομόλογό του για συνομιλίες την Παρασκευή. Πρόκειται για μια συνάντηση στον απόηχο της συμφωνίας που υπέγραψε η Ιταλία με την Ελλάδα για την ΑΟΖ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η συνάντηση ήταν προγραμματισμένη για σήμερα ωστόσο αναβλήθηκε και όπως φάνηκε αργά το απόγευμα αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου μαζί με τον υπουργό Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ και τον αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας (ΜΙΤ) έκαναν αιφνίδια «απόβαση» στη Λιβύη για συνομιλίες με την κυβέρνηση Σάρατζ.

Στην ατζέντα, σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν τα οικονομικά θέματα, ενώ στο τραπέζι ήταν και οι περιοχές που ανήκουν στη Λιβύη σύμφωνα με το τουρκολιβυκό σύμφωνο και οι άδειες που θα δώσουν για έρευνες στην περιοχή.

Για την Ελλάδα αναδεικνύεται σε ζωτικής σημασίας ζήτημα η οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αίγυπτο καθώς σε μεγάλο βαθμό από αυτό εξαρτάται η ακύρωση στην πράξη του τουρκολιβυκού συμφώνου για την ΑΟΖ Λιβύης και Τουρκίας.

Το στοίχημα είναι περίπλοκο, ωστόσο οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η αιγυπτιακή πλευρά συζητά ως πρώτο βήμα την πιθανότητα μερικής οριοθέτησης της ΑΟΖ καθώς υπάρχουν διαφωνίες με την ελληνική πλευρά στο θέμα του συμπλέγματος του Καστελόριζου.

Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι το θέμα της ΑΟΖ με την Αίγυπτο ενέχει μεγαλύτερες δυσκολίες από το αντίστοιχο με την Ιταλία.

Οι συνθήκες για τη χώρα μας είναι αρκετά ευνοϊκές καθώς η Αίγυπτος του στρατηγού Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι -σε αντίθεση με την προηγούμενη βραχύβια κυβέρνηση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας του Μόρσι- δεν έχει καθόλου καλές σχέσεις με την Τουρκία του Ερντογάν.

Παρόλα αυτά το Κάιρο δεν φαίνεται και διατεθειμένο σ’ αυτή τη φάση για μια πλήρη ρήξη και σύγκρουση με την Τουρκία.

Σύμφωνα με το ιδανικό σενάριο, αν επιτυγχάναμε μια οριοθέτηση που δίνει πλήρη επήρεια στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου, αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα η Τουρκία να μη διαθέτει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο.

Το πρόβλημα σε αυτό το σενάριο είναι ότι παρά τις κακές σχέσεις του με τον Ερντογάν ο Σίσι έχει καταστήσει σαφές ότι δεν επιθυμεί να εμπλακεί στις ελληνοτουρκικές διαφορές.

Κι αυτό γιατί η Αίγυπτος δεν έχει κανένα συμφέρον να προκαλέσει κάτι τέτοιο αφού η δική της θαλάσσια περιοχή δεν αμφισβητείται.

Ωστόσο, η Αθήνα μπορεί να ποντάρει στο «κρυφό χαρτί» που λέγεται τουρκική επεκτατικότητα. Δηλαδή, θα μπορούσε ενδεχομένως να επηρεάσει τη στάση του Καϊρου επισείοντας την αδιάλλακτη, προκλητική, νεοοθωμανική πολιτική του Ερντογάν.

Οι διακηρύξεις της Άγκυρας να προχωρήσει σε γεωτρήσεις ακόμα και στα ανοιχτά της Λιβύης, η ενίσχυση του Σάρατζ με οπλισμό, 9.000 τζιχαντιστές και Τούρκους μισθοφόρους -παρά το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ-, η παρουσία σχεδόν του μισού τουρκικού στόλου στην περιοχή αλλά και η πρόθεση των Τούρκων να εγκαταστήσουν στρατιωτικές βάσεις δίπλα στην Αίγυπτο είναι πιθανό να μεταπείσουν τον Σίσι ο οποίος προς το παρόν δείχνει να μην επιθυμεί να εμπλακεί στην ελληνοτουρκική διένεξη.

Ο Νίκος Δένδιας μεταβαίνει στην Αίγυπτο έχοντας στις αποσκευές του και τα αποτελέσματα του ταξιδιού του πρωθυπουργού στο Ισραήλ, τα οποία έχουν χαροποιήσει την ελληνική κυβέρνηση με τα μηνύματα που έστειλαν στην Άγκυρα.

Σε κάθε περίπτωση η Αθήνα έχει επί της ουσίας ήδη μπει στη λογική της μερικής οριοθέτησης κάτω από την πίεση του τουρκολιβυκού συμφώνου.

Ο ίδιος ο κ. Δένδιας το έχει προαναγγείλει, ενώ και ο Θάνος Ντόκος αναπληρωτής σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του πρωθυπουργού έχει δηλώσει από το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ότι η συζήτηση γίνεται για τη μερική οριοθέτηση.

Προς σ’ αυτή την κατεύθυνση κινήθηκε και η τοποθέτηση του υπουργού Επικρατείας Γιώργου Γεραπετρίτη, ο οποίος τόνισε ωστόσο πως πρέπει κανείς να ξεκινά από τη βασική διπλωματική θέση, την ολική διευθέτηση.

«Όσο αφήνεις κενά, διαρρηγνύεται η βασική ακεραιότητα της σύμβασης αυτής», ήταν η γενική τοποθέτησή του, αλλά από εκεί και πέρα αν υπάρξει η παραχώρηση «ώστε να αφεθούν κάποια ζητήματα για το μέλλον, θα είναι απολύτως κρίσιμο να έχει ήδη προδιαγραφεί το πλαίσιο της διευθέτησης και για τα λοιπά εκκρεμή ζητήματα», επισήμανε.

«Δεν ανησυχούμε, δεν φοβόμαστε αλλά δεν θα κάνουμε και εκπτώσεις στα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Η δική μας λογική είναι ότι πρώτα χτίζεις στέρεες δομημένες διπλωματικές συμμαχίες και στη συνέχεια προβαίνεις σε κινήσεις που προφανώς θα δημιουργήσουν πολύ μεγάλη ένταση. Είναι προτιμότερο να πηγαίνεις γνωρίζοντας ότι έχεις όλη τη διεθνή κοινότητα δίπλα σου παρά να πηγαίνεις μόνος», κατέληξε ο υπουργός Επικρατείας.

Μήνυμα Μητσοτάκη

Πάντως για το θέμα της τουρκικής προκλητικότητας στη Μεσόγειο ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέβασε τους τόνους με αιχμή τη στάση της ΕΕ και ιδίως το φιάσκο με την επιχείρηση «Ειρήνη» στη Λιβύη.

Μάλιστα το μήνυμά του ήταν πως δεν μπορεί η ΕΕ να μένει στα λόγια αλλά να προβαίνει σε πράξεις για την αντιμετώπιση της τουρκικής προκλητικότητας.

Κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης των ηγετών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να δεχθεί παραβίαση της κυριαρχίας της.

Στο πλαίσιο αυτό υπογράμμισε την ανάγκη να σταλεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση κοινό αυστηρό μήνυμα προς την Τουρκία, ότι δεν μπορεί να επιτραπεί μια υποψήφια προς ένταξη χώρα, να απειλεί χώρες, μέλη της Ε.Ε.

Για αυτό πρόσθεσε, η αντίδραση της Ε.Ε. δεν πρέπει να μείνει μόνο σε επίπεδο δηλώσεων.

Ο κ. Μητσοτάκης ενημέρωσε τους Ευρωπαίους ηγέτες και για το περιστατικό με το ύποπτο πλοίο στο Λιβυκό πέλαγος και την επιχείρηση «Ειρήνη».

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Πρωθυπουργός, «δεν μπορούμε να λαμβάνουμε αποφάσεις και μετά να φαινόμαστε αδύναμοι στην εφαρμογή τους».