Προβληματισμός στην Αθήνα για την κλιμάκωση από την Άγκυρα – Αναζητούνται διπλωματικές συμμαχίες

Σχέδιο διπλωματικής δράσης επιχειρεί να ξεδιπλώσει η Αθήνα ώστε να αποκρούσει την εντεινόμενη τουρκική προκλητικότητα, προς το παρόν σε λεκτικό επίπεδο, με την ελπίδα να συγκεντρώσει συμμάχους που θα συμβάλουν αποτρεπτικά στις τουρκικές προθέσεις για γεωτρήσεις εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Όπως εξηγούσαν οι διπλωματικές πηγές, έχει ήδη ξεκινήσει νέος κύκλος επαφών της Ελληνικής Διπλωματίας με τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, καθώς και με τους ευρωπαίους εταίρους, σχετικά με την πιο πρόσφατη παράνομη και προκλητική ενέργεια της Τουρκίας, να δημοσιεύσει στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως σειρά αιτήσεων για χορήγηση άδειας έρευνας και εκμετάλλευσης στην κρατική εταιρεία πετρελαίων της Τουρκίας σε περιοχές ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Παράλληλα, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, έχουν γίνει και ενέργειες στο πλαίσιο του ΟΗΕ, με επιστολές προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, τον οποίον ενημερώνει για την πιο πρόσφατη παράνομη ενέργεια της Άγκυρας (σε συνέχεια και πρόσφατων συναφών επιστολών προς τον ΓΓΗΕ από Φεβρουάριο, Μάρτιο και Απρίλιο 2020), όσο και τον νυν Πρόεδρο της Γενικής Συνέλευσης, αναφορικά με την επικείμενη εκλογή του Τούρκου υποψηφίου κ. Μποζκίρ στη θέση του Προέδρου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ζητώντας να διακοπεί η σιωπηρά διαδικασία. Στις εν λόγω επιστολές, τονίζονται επίσης, μεταξύ άλλων, οι επιπτώσεις των παράνομων τουρκικών ενεργειών στην περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα. Θα ακολουθήσει επίσης ενημέρωση του ΓΓ ΝΑΤΟ. Στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, το ζήτημα αναμένεται να απασχολήσει το προσεχές Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών, στις 15/6.

Παρεμβάσεις από ΕΕ και ΗΠΑ

Ελπίδες γεννά η τοποθέτηση του υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ αρμόδιου για θέματα ενέργειας Φράνσις Φάνον, ο οποίος, στο πλαίσιο ημερίδας, απαντώντας σε ερωτήσεις τόνισε: «Δεν σχολιάζουμε τα θαλάσσια σύνορα των χωρών αλλά ένα μνημόνιο δεν μπορεί να επηρεάσει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τρίτων χωρών όπως η Ελλάδα. Το διεθνές δίκαιο της θάλασσας αναγνωρίζει ότι τα νησιά έχουν ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα όπως κάθε άλλη περιοχή. Δεν σχολιάζουμε μελλοντικές ενέργειες που μπορεί να συμβούν ή όχι, ενθαρρύνουμε τα κράτη να σταματήσουν προκλητικές ενέργειες, συμπεριφορές και δηλώσεις».

Προς αυτή την κατεύθυνση ήταν και δήλωση του Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος είχε καλέσει την Τουρκία να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου.

Συγκεκριμένα, απαντώντας σε ερώτημα, ο Ύπατος Εκπρόσωπος τόνισε ότι είμαστε σε στενή επαφή με τους συναδέλφους μας, τους υπουργούς Εξωτερικών της Ελλάδας και επίσης της Κύπρου, προκειμένου να παρακολουθήσουμε την κατάσταση των γεωτρήσεων και καλούμε την Τουρκία να σταματήσει τη γεώτρηση στις περιοχές όπου υπάρχει ΑΟΖ ή χωρικά ύδατα της Κύπρου και της Ελλάδας.

Όπως τόνισε «και σχετικά με αυτό το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων έχει ήδη στείλει ένα ισχυρό μήνυμα που απευθύνεται στην Τουρκία». «Στις διαπραγματεύσεις μας με την Τουρκία, προς το παρόν υπάρχουν μόνο συνομιλίες, αυτό είναι ένα ζήτημα ύψιστης σημασίας. Ορισμένα κράτη μέλη θεωρούν ότι όσο οι γεωτρήσεις συνεχίζονται, οι συνομιλίες πρέπει να διακοπούν. Αλλά νομίζω ότι ο μόνος τρόπος επίλυσης αυτού του είδους των ζητημάτων είναι να προσεγγίσουμε, να έρθουμε πιο κοντά για να δούμε πώς μπορούμε να κάνουμε την Τουρκία να καταλάβει ότι οι καλές μας σχέσεις θα εξαρτηθούν αποφασιστικά από το σεβασμό της κυριαρχίας της Κύπρου και της Ελλάδας στα ύδατα που αμφισβητούνται», καταλήγει ο Ζοζέπ Μπορέλ.

Απτόητη η Άγκυρα

Ωστόσο η Άγκυρα συνεχίζει απτόητη την την κλιμάκωση της έντασης, καθώς μετά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, η Άγκυρα διαμηνύει ότι θα συνεχίσει τα σχέδιά της. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Συμβουλίου, η συνεδρίαση του οποίου κράτησε 3,5 ώρες, «έγινε αξιολόγηση της στάσης κάποιων παικτών που συνασπίζονται έχοντας κοινό παρονομαστή την αντιπαλότητά απέναντι στις δίκαιες και νόμιμες ενέργειες της χώρας μας στην ανατολική Μεσόγειο και αναφέρθηκε ότι θα συνεχιστεί η προάσπιση, χωρίς καμιά υποχώρηση, των δικαιωμάτων και συμφερόντων της χώρας μας στην ξηρά, τη θάλασσα και στον αέρα».

Προστίθεται ότι «τονίστηκε πως η χώρα μας θα συνεχίσει να παρέχει στρατιωτικές συμβουλές στηρίζοντας τις προσπάθειες που καταβάλλονται από την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης για ειρήνη και ευημερία, διατηρώντας την εδαφική ακεραιότητά της». Σύμφωνα με την ανακοίνωση, »η διεθνής κοινότητα καλείται να επιδείξει μια ηθική στάση απέναντι στις σκοτεινές δυνάμεις που στοχεύουν τη νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης και τη βούληση του λιβυικού λαού». Με άλλα λόγια οι Τούρκοι διαμηνύουν ότι θα συνεχίσουν να στηρίζουν στρατιωτικά την κυβέρνηση του Σάρατζ. Την ίδια στιγμή, όπως έγινε γνωστό την προσεχή Πέμπτη, ο πρωθυπουργός της Λιβύης Φαγιεζ Αλ Σάρατζ θα μεταβεί την Πέμπτη στην Τουρκία.

Σηκώνει τους τόνους και η Αθήνα

Εντύπωση πάντως προκαλεί από ελληνικής πλευράς η τοποθέτηση του εθνικού συμβούλου ασφαλείας του Κυριάκου Μητσοτάκη Αλέξανδρου Διακόπουλου ο οποίος μίλησε στο δελτίο ειδήσεων του OPEN λέγοντας αρχικά για τις κινήσεις της Τουρκίας: «Αυτή τη στιγμή υλοποιείται ένας σχεδιασμός, ο οποίος αποτελεί και λειτουργεί ως μοχλός πίεσης για τη χώρα μας. Βέβαια, η Τουρκία γνωρίζει πως δεν έχει το διεθνές δίκαιο με το μέρος της και για αυτό προσπαθεί να φέρει τη χώρα μας σε μια καθαρά πολιτική συζήτηση».

Για το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου, ο κ. Διακόπουλος σημείωσε πως «τέτοιες συζητήσεις που ήδη γίνονται δεν έχουν δυσάρεστες καταλήξεις».

Σημασία έχει και η απάντηση που έδωσε ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας σε ερώτηση για το αν η Τουρκία παραβιάσει τα σύνορα της θάλασσας: «Δεν νομίζω ότι θα το κάνει, αλλά αν το κάνει θα αντιδράσουμε όπως ήδη έχουμε διαμηνύσει σε όλους τους τόνους, ακόμα και στρατιωτικά, αν και θεωρούμε πως κάτι τέτοιο δεν θα χρειαστεί».