Αλ. Τσίπρας: Δεν είναι μονόδρομος η Ελλάδα της ύφεσης και της λιτότητας – Πίνακες με το Μένουμε Όρθιοι ΙΙ (vid)

«Μπορούμε να αλλάξουμε τη μέχρι σήμερα  προδιαγεγραμμένη πορεία της κοινωνίας και της οικονομίας. Να αποτρέψουμε τη βαθιά ύφεση και την ανεργία. Και να διεκδικήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για όλους»: με τα λόγια αυτά έκλεισε την ομιλία του ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας από το Ζάππειο Μέγαρο, κατά την παρουσίαση του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, «Μένουμε Όρθιοι ΙΙ», για τα κυριότερα σημεία του οποίου σας είχε κρατήσει ενήμερους το libre.gr. από χθες το πρωί. Ένα πρόγραμμα ρεαλιστικό και κοστολογημένο, που εκτείνεται στους επόμενους τέσσερις κρίσιμους μήνες.

Σύμφωνα με τον Αλ. Τσίπρα, «στην Ευρώπη η συζήτηση που διεξάγεται, αφορά τρόπους στήριξης της ζήτησης, με άλλοτε δειλά, άλλοτε γενναία σχέδια τόνωσης της ρευστότητας και της κατανάλωσης. Στην Ελλάδα, όμως η κυβέρνηση της ΝΔ αρνείται να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες που δημιουργούνται σε αυτό το πλαίσιο. Όχι από αφέλεια, ή από άγνοια. Αλλά για να μη διαταραχθεί το σχέδιο των συντηρητικών αλλαγών που είχε σχεδιάσει στις εργασιακές σχέσεις, το περιβάλλον, το κοινωνικό κράτος, την παιδεία και την οικονομία. Οι συνέπειες αυτής της εμμονής είναι πολλαπλά καταστροφικές. Ένας λαός που ανέκτησε τη συλλογική του αυτοπεποίθηση με την έξοδο από τα μνημόνια το 2018, και με τη σθεναρή του στάση στη διάρκεια της παγκόσμιας πανδημίας, δεν γίνεται να οδηγείται, και μάλιστα με ταχύτητα, σε ένα νέο κύκλο απόγνωσης».

Και, διατηρώντας ανοιχτούς τους διαύλους με τους νέους ανθρώπους, τόνισε:

«Τόσο συμβολικά, όσο και ουσιαστικά, είναι πολύ θλιβερό για μια χώρα, το μόνο που μπορεί να παρέχει στους νέους ανθρώπους της, στους  20αρηδες, να είναι η καταστολή και ο αυταρχισμός. Οι 20ρηδες του 2012 έτρωγαν ξύλο στην πλατεία Συντάγματος, επειδή διαδήλωναν. Οι σημερινοί 20ρηδες τρώνε ξύλο στην πλατεία της γειτονιάς τους, επειδή απλά βρέθηκαν εκεί. Να μην γίνει ξανά συνήθεια η απόγνωση και η αδικία στη χώρα μας. Δεν μπορούμε να δεχτούμε να γίνουν οι Έλληνες οι αιώνιοι Σίσσυφοι. Που θα βλέπουν τα χρόνια να περνούν, ζαλισμένοι ανάμεσα σε τόνους προπαγάνδας, ψεμάτων και παραδοξολογίας. Και που θα γυρίζουν συνέχεια στο ίδιο σημείο για να κουβαλήσουν τον ίδιο βράχο. Δε μπορούμε να δεχτούμε η χώρα μας, να μετατρέπεται σε χώρα virtual reality. Στις οθόνες να παίζουν οι εικόνες μιας ιδανικής και ευημερούσας κοινωνίας, αλλά όταν το βλέμμα φύγει από την οθόνη, να ξεκινά το άγχος και η απόγνωση, γιατί η πραγματικότητα είναι άλλη και είναι πολύ σκληρή».

Λίγο πριν την αναλυτική παρουσίαση του προγράμματος, ο Αλ. Τσίπρας ξεκαθάρισε ότι «δε θέλουμε να χαϊδέψουμε τα αυτιά κανενός. Οι συνέπειες της πανδημίας στην οικονομία θα είναι δύσκολες παντού. Και δεν υπάρχει κανείς στον κόσμο που να πιστεύει ότι η ανάκαμψη είναι εύκολη ή απλή υπόθεση».

Λεφτά από το ελικόπτερο

Η πραγματικότητα, όμως, «σήμερα παγκοσμίως ορίζει ότι ο μόνος που μπορεί να ρίξει χρήμα στην αγορά είναι το κράτος. Πριν 50 χρόνια, ένας νομπελίστας οικονομολόγος, πρότεινε μια αντίστοιχη λύση για μια τέτοια έκτακτη περίσταση. Πήρε το παράδειγμα μιας κοινότητας στην οποία η κατανάλωση είχε συρρικνωθεί και πρότεινε ως λύση για μία και μοναδική φορά, ένα ελικόπτερο να πετάξει στους κατοίκους χρήματα από την κυβέρνηση, ως τρόπο για να ενισχυθεί άμεσα η ζήτηση. Αυτή η πρόταση ονομάστηκε συμβολικά «λεφτά από το ελικόπτερο». Και χώρες όπως η Ιαπωνία και άλλες την εφάρμοσαν αρκετές δεκαετίες μετά», είπε αφήνοντας για το τέλος της αφήγησης το ποιος είχε καταθέσει τη σχετική πρόταση.

«Ίσως σας σοκάρει, να σας αποκαλύψω το όνομα του εμπνευστή αυτής της πρότασης: Λεγόταν Μίλτον Φρίντμαν. Δηλαδή ακόμα και ο πατέρας της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας, θεωρούσε ότι όταν βρίσκεσαι αντιμέτωπος με το φάσμα μιας τέτοιας καθίζησης, πρέπει να δράσεις άμεσα ακόμα και ανορθόδοξα. Μη ταράζεστε, δεν θα εισηγηθώ σήμερα μια τέτοια λύση».

Παραλλήλως κατηγόρησε τον κ. Μητσοτάκης ότι «αντί να πρωταγωνιστεί σε αυτή τη πανευρωπαϊκή συζήτηση, αντί να κάνει το παν για να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν περισσότερους πόρους που θα πέσουν άμεσα στην αγορά, έχει επιλέξει έναν άλλο δρόμο. Να εμφανίζεται τακτικά και να παριστάνει το μάντη κακών. Να λέει στις Ελληνίδες και στους Έλληνες: ‘Χάρη σε μένα σωθήκατε από τη πανδημία, αλλά τώρα προετοιμαστείτε για τα χειρότερα’».

Κατά τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, «η εικόνα σήμερα στη πραγματική οικονομία, είναι με τρείς προτάσεις, η εξής:

• Οι επιχειρήσεις δε μπορούν.
• Η κυβέρνηση δεν θέλει.
• Οι εργαζόμενοι δεν αντέχουν».

Στη συνέχεια της ομιλίας του έκανε ειδική μνεία στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που «είναι το δυναμικό κομμάτι της ελληνικής οικονομίας. Και δε μπορούμε να αφήσουμε στον αέρα χιλιάδες εργαζόμενους και επιχειρηματίες, λέγοντας τους απλά ότι έχουμε καπιταλισμό, και κόψτε το λαιμό σας. Ούτε μπορούμε τους ίδιους ανθρώπους που μέχρι χθες τους κολακεύαμε, σήμερα να τους αποκαλούμε μπαταχτσήδες, και τις επιχειρήσεις τους ζόμπι».

Όμως έκανε άνοιγμα και σε έναν άλλο χώρο: «Νεοφυείς επιχειρήσεις, start ups, εταιρείες που ειδικεύονται στο software, εταιρείες από νέους ανθρώπους που μετά από χρόνια είδαν προοπτική σε μια Ελλάδα χωρίς μνημόνια και διαρκή ύφεση. Ένα νέο κύμα νέων Ελλήνων επιστημόνων και επιχειρηματιών, πάνω που άρχισε να ονειρεύεται και να δημιουργεί τώρα, ετοιμάζεται να κλείσει οριστικά πίσω του την πόρτα. Αυτούς τους ανθρώπους έχουμε στο μυαλό μας, σχεδιάζοντας το πρόγραμμα Μένουμε όρθιοι. Ένα πρόγραμμα συγκεκριμένο – κοστολογημένο – με εξασφαλισμένες πηγές χρηματοδότησης».

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ διαβεβαίωσε εξάλλου ότι «το πρόγραμμα αυτό (σ.σ. το πρώτο μέρος) δεν παρουσιάστηκε με μια στείρα αντιπολιτευτική λογική. Αντίθετα ήταν, ίσως η πρώτη φορά, που αξιωματική αντιπολίτευση στον τόπο μας, κατέθεσε στην κυβέρνηση μια συνολική, πλήρη, κοστολογημένη και αξιοποιήσιμη πρόταση. Αξιοποιήσιμη και πραγματοποιήσιμη, χάρη κυρίως στην σημαντική παρακαταθήκη  που η άφησε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με το περίφημο πια ‘μαξιλάρι’ των 37 δις διαθεσίμων στα ταμεία του κράτους».

Και για την ύφεση, αυτή «θα καταγραφεί το 2020, θα είναι τελικά πολύ μεγάλη. Και με ευθύνη της κυβέρνησης, ακριβώς επειδή δε θέλησε να υιοθετήσει τις προτάσεις μας, θα είναι μεγαλύτερη, πιθανώς η μεγαλύτερη σε όλη την ευρωζώνη. Ωστόσο ακόμη και σήμερα, υπάρχει ένα παράθυρο ευκαιρίας. Το τελευταίο».

Τα χαρακτηριστικά του προγράμματος

Το «Μένουμε όρθιοι 2» είναι «προσαρμοσμένο στις νέες συνθήκες που έχει διαμορφώσει τόσο η κρίση όσο και η άρνηση της κυβέρνησης το προηγούμενο διάστημα να ενισχύσει την εργασία και τις επιχειρήσεις. Η διάρκειά του είναι οι τέσσερις επόμενοι μήνες, οι μήνες της επαναφοράς στη λειτουργία της οικονομίας, που συμπίπτουν όμως και με τη τουριστική περίοδο, μια ιδιαίτερη περίοδο για την ελληνική οικονομία. Και περιλαμβάνει ένα πακέτο δημοσιονομικής επέκτασης 13,4 δις ευρώ, στοχευμένο όμως σε δράσεις που θα δώσουν πολλαπλασιαστική επίδραση στη πραγματική οικονομία αλλά και στήριγμα σε κάθε νοικοκυριό, σε κάθε εργαζόμενο, άνεργο, αυτοαπασχολούμενο, επιχειρηματία.

Διακρίνουμε λοιπόν τρείς κατηγορίες επιχειρήσεων:

• Αυτές τις λίγες που αναγκαστικά παραμένουν σε αναστολή λειτουργίας, και προτείνουμε τη πλήρη κάλυψη του ασφαλιστικού και μισθολογικού τους κόστους από το κράτος.
• Αυτές που επανεκκινούν αλλά με βαρύτατα πλήγματα στο τζίρο τους, όπως οι επιχειρήσεις στην εστίαση, στον τουρισμό και στις μεταφορές, όπου προτείνουμε τη πλήρη κάλυψη του ασφαλιστικού κόστους και του 40% του μισθολογικού κόστους από το κράτος.
• Και όλες τις υπόλοιπες που επανεκκινούν μετά την αναστολή, για τις οποίες προτείνουμε τη κάλυψη για τους επόμενους 4 μήνες του 40% του ασφαλιστικού και μισθολογικού τους κόστους από το κράτος.

Προϋπόθεση για τη παραπάνω στήριξη, η διατήρηση των θέσεων και των σχέσεων εργασίας», τόνισε.

Εισόδημα Έκτακτης Ανάγκης

Άλλο καινοτόμο μέτρο είναι το «Εισόδημα Έκτακτης Ανάγκης» που προτείνουμε να θεσπιστεί και στη χώρα μας, όπως θα θεσπιστεί και σε άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου. Όπως πχ στην Ιταλία, την Ισπανία και αλλού. Το Εισόδημα Έκτακτης Ανάγκης θα καλύπτει με 400 ευρώ μηνιαίως κάθε πρώτο ενήλικο μέλος νοικοκυριού, 200 ευρώ κάθε πρόσθετο ενήλικο μέλος και με 100 ευρώ το κάθε παιδί», πρότεινε.

Για τις επιχειρήσεις

Δεύτερος άξονας της πρότασης μας είναι η στήριξη των επιχειρήσεων.

Καθώς, δε, «η πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα είναι δύσκολη έως αδύνατη για ένα μεγάλο μέρος των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, προτείνουμε ένα πακέτο μέτρων που προκρίνει για αυτές, την απευθείας ενίσχυση από το κράτος. Με ένα πρόγραμμα  μη επιστρεπτέας ενίσχυσης για κεφάλαιο κίνησης που θα ενισχύει άμεσα με 2000 ευρώ κάθε επιχειρηματία ή αυτοαπασχολούμενο και επιπλέον 2.000 για κάθε εργαζόμενο που απασχολεί. Επιπλέον αυτών, προτείνουμε ειδικά εγγυοδοτικά εργαλεία μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας. ¨Ένα ισχυρό πακέτο εγγυήσεων από το κράτος, ώστε να  διασφαλίζονται ευνοϊκοί όροι δανεισμού για τις επιχειρήσεις, που σήμερα δε μπορούν να περάσουν ούτε από τον προθάλαμο των τραπεζών. Με αυτόν το τρόπο διασφαλίζουμε και ρευστότητα για τη μεγάλη πλειονότητα των επιχειρήσεων και απομακρύνουμε τον κίνδυνο για μια νέα γενιά κόκκινων δανείων».

Ενώ ως επιπρόσθετο μέτρο στήριξης «προτείνουμε τη μείωση της προκαταβολής φόρου στο 50%. Πρόταση που είχαμε εξαγγείλει από πέρυσι, πολύ πριν τον κορονοϊό. Και θα είχε ήδη εφαρμοστεί αν είχαμε παραμείνει στη διακυβέρνηση».

Για τον τουρισμό ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει επιπλέον ένα γενναίο πρόγραμμα εσωτερικού τουρισμού. «Με στόχο 3 εκατ. συμπολίτες μας να μετακινηθούν φέτος δωρεάν και να έχουν πενθήμερη διαμονή σε τουριστικά καταλύματα, με το κόστος να καλύπτεται από το κράτος». Επιπλέον «προτείνουμε την κατάργηση εκτάκτως του φόρου διαμονής.  Όπως αντιστοίχως και για την εστίαση, προτείνουμε, τη μείωση στον υπερεκπτωτικό συντελεστή του 6%, τον ΦΠΑ».

Για τους αγρότες, τους κτηνοτρόφους, τους αλιείς, προβλέπουμε τη πλήρη κάλυψη των άμεσων αναγκών τους, από την μη επιστρεπτέα ενίσχυση, την αναπλήρωση του μισθολογικού κόστους και από το Εισόδημα Έκτακτης Ανάγκης. 

Ενίσχυση ΕΣΥ

Τέλος το πρόγραμμα προβλέπει «την ισχυρή ενίσχυση του Δημόσιου συστήματος Υγείας. Όχι με μπαλώματα αλλά με στόχο να ενισχύσουμε αποφασιστικά το ΕΣΥ με μόνιμο προσωπικό, ικανό να στελεχώσει τόσο τα δημόσια νοσοκομεία και επαρκή αριθμό μονάδων εντατικής θεραπείας, όσο και ένα αξιόπιστο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας. Γιατί δε πρέπει να ξεχνάμε ότι όσα κερδίσαμε με τις θυσίες μας, δεν ήταν παρά χρόνος προκειμένου να είμαστε έτοιμοι σε μια πιθανή επανάκαμψη της πανδημίας, να έχουμε ένα πιο ισχυρό και πιο ανθεκτικό σύστημα Δημόσιας υγείας».

Και στο πολιτικό «δια ταύτα», «το πρόγραμμα που σας παρουσιάζουμε δεν αποτελεί μια πρόταση αντιπολιτευτικής κριτικής και κάλεσε την κυβέρνηση να το υιοθετήσει. Ίσως, λοιπόν,  για πρώτη φορά τόσο έντονα, σήμερα ταυτίζεται το ζωτικό συμφέρον των δυνάμεων της εργασίας με τα συμφέροντα της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας». Ενώ όπως παρατήρησε, «ίσως, λοιπόν,  για πρώτη φορά τόσο έντονα, σήμερα ταυτίζεται το ζωτικό συμφέρον των δυνάμεων της εργασίας με τα συμφέροντα της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας».

Ακόμη δήλωσε τη στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ «στη Γαλλογερμανική πρόταση, παρά τις αδυναμίες της, προσδοκώντας τη μεγαλύτερη δυνατή στήριξη της ελληνικής οικονομίας από ευρωπαϊκά κονδύλια».

Εν κατακλείδι, «στηρίζουμε τις επιχειρήσεις με προϋπόθεση όμως τη διατήρηση των θέσεων εργασίας και των σχέσεων εργασίας, στο καθεστώς που ήταν πριν από τη κρίση. Και η ίδια αρχή, στήριξη αλλά με όρους και προϋποθέσεις, ισχύει και σε ότι αφορά την αναγκαία στήριξη του κράτους σε πληττόμενες μεγάλες και ιδιαίτερα στις στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις μεταφορές, στον τουρισμό, τη βιομηχανία, στις υποδομές και στα δίκτυα. Αυτό σημαίνει ενεργοποίηση του κράτους προκειμένου αυτές να διασωθούν, αλλά στο βαθμό που αυτό απαιτεί άμεση ανακεφαλαιοποίηση, να υπάρχει αντίστοιχη κρατική συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο των επιχειρήσεων αυτών».

Και, στο τέλος, «κάθε πολίτης αυτής της χώρας, με τον ιό να υποχωρεί καθημερινά και τα κρούσματα να λιγοστεύουν, παίρνει θάρρος και δύναμη. Δεν μπορούμε να αφήσουμε αυτό το αίσθημα να χαθεί και να συντριβεί ξανά στην απόγνωση της ύφεσης και της ανεργίας. Η κυβέρνηση της ΝΔ, δείχνει να μην έχει κανένα απολύτως ενδοιασμό να φέρει ξανά την κοινωνία εκεί που την άφησε 6 χρόνια πριν.Δεν γίνεται πάντα να υπάρχει μια δικαιολογία για να ζεις χειρότερα. Αλλά ποτέ καμία για να ζήσεις καλύτερα».

Νίκος Παπαδημητρίου