Καταβαράθρωση του τουρισμού – Τεράστια βουτιά 71% στα έσοδα τον Μάρτιο (επίσημα στοιχεία)

Τις πρώτες «πληγές» στον ελληνικό τουρισμό αποτυπώνουν τα στοιχεία της ΤτΕ για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών του Μαρτίου, με απότομη «βουτιά» των τουριστικών εσόδων στα 92 εκατ. ευρώ, από 318 εκατ. ευρώ  ένα χρόνο πριν. Τα κλειστά σύνορα, τα καθηλωμένα αεροσκάφη και η αναστολή λειτουργίας των ξενοδοχείων είχαν ως αποτέλεσμα την πτώση 46,8% στις αφίξεις ξένων ταξιδιωτών, με μείωση κατά 71% και των σχετικών εισπράξεων. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, το ισοζύγιο τρεχουσών πληρωμών εμφάνισε μικρότερο έλλειμμα 1,106 δισ. ευρώ τον Μάρτιο, από έλλειμμα 1,538 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2019, ως αποτέλεσμα της βελτίωσης των ισοζυγίων αγαθών, πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων. Αντίθετα, περιορίστηκε το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών. Στο πρώτο τρίμηνμο, το έλλειμα βελτιώθηκε στα 3,5 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 201 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το α’ τρίμηνο του 2019.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών μειώθηκε κατά 319 εκατ. ευρώ λόγω της βελτίωσης του ισοζυγίου αγαθών χωρίς καύσιμα και παρά τη μείωση των σχετικών εξαγωγών κατά 5,4%, καθώς οι αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν με πολύ ταχύτερο ρυθμό, κατά 12%. Η εξελίξεις αυτές οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στη διακοπή της οικονομικής δραστηριότητας διεθνώς λόγω των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Το ισοζύγιο καυσίμων δεν μεταβλήθηκε σημαντικά. Η μείωση των εξαγωγών και των εισαγωγών καυσίμων οφείλεται στη μεγάλη πτώση των τιμών του πετρελαίου διεθνώς, ενώ σε σταθερές τιμές οι εξαγωγές και οι εισαγωγές καυσίμων σημείωσαν αύξηση κατά 37%και 82% αντίστοιχα σε σχέση με το Μάρτιο του 2019.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε, λόγω της επιδείνωσης κυρίως του ισοζυγίου μεταφορών (που οφείλεται πρωτίστως στη μείωση κατά 16,7% των καθαρών εισπράξεων από θαλάσσιες μεταφορές) και δευτερευόντως των ισοζυγίων ταξιδιωτικών και λοιπών υπηρεσιών. Το ισοζύγιο ταξιδιωτικών υπηρεσιών σημείωσε μείωση, καθώς οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών μειώθηκαν κατά 46,8% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 71%, λόγω της διακοπής των αεροπορικών μεταφορών και της λειτουργίας των ξενοδοχείων. Οι ταξιδιωτικές δαπάνες των κατοίκων στο εξωτερικό επίσης μειώθηκαν σημαντικά κατά 75,7%, αλλά δεν αντιστάθμισαν πλήρως τη μείωση των εισπράξεων.

Το α΄ τρίμηνο του 2020, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών βελτιώθηκε και διαμορφώθηκε σε 3,5 δισ. ευρώ, κατά 201 εκατ. ευρώ μικρότερο σε σχέση με εκείνο της ίδιας περιόδου του 2019, καθώς η βελτίωση του ισοζυγίου αγαθών και του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων υπεραντιστάθμισε την επιδείνωση των υπόλοιπων ισοζυγίων.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών μειώθηκε λόγω της βελτίωσης του ισοζυγίου αγαθών χωρίς καύσιμα, ενώ το ισοζύγιο καυσίμων επιδεινώθηκε. Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα αυξήθηκαν κατά 4,5% σε τρέχουσες τιμές (5,0% σε σταθερές τιμές), ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν κατά 2,5% σε τρέχουσες τιμές και κατά 2,0% σε σταθερές τιμές. Η μείωση των εξαγωγών και των εισαγωγών καυσίμων οφείλεται στην πτώση των τιμών του πετρελαίου, ενώ σε σταθερές τιμές οι εξαγωγές και οι εισαγωγές καυσίμων σημείωσαν αύξηση, κατά 5,1% και 15,4% αντίστοιχα.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε λόγω της επιδείνωσης κυρίως του ισοζυγίου μεταφορών, καθώς και του ισοζυγίου λοιπών υπηρεσιών. Το ταξιδιωτικό ισοζύγιο παρουσίασε βελτίωση το α΄ τρίμηνο του 2020 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις παρουσίασαν μείωση κατά 5,6% και 17,1% αντίστοιχα, λόγω των εξελίξεων του Μαρτίου.

Τέλος, τα ισοζύγια πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων παρουσίασαν επιδείνωση κατά 38,4 εκατ. ευρώ και βελτίωση κατά 201,4 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.

Ισοζύγιο Κεφαλαίων

Το Μάρτιο του 2020, το ισοζύγιο κεφαλαίων εμφάνισε πλεόνασμα 116,4 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 67 εκατ. ευρώ τον ίδιο μήνα του 2019, λόγω κυρίως της αύξησης των εισπράξεων της γενικής κυβέρνησης. Το α΄ τρίμηνο του 2020, το ισοζύγιο κεφαλαίων παρουσίασε πλεόνασμα 256,5 εκατ. ευρώ, κατά 70 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο της ίδιας περιόδου του προηγούμενου έτους.

Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων

Το Μάρτιο του 2020, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) κατέγραψε έλλειμμα 990 εκατ. ευρώ, κατά 615 εκατ. ευρώ μικρότερο από εκείνο του Μαρτίου του 2019. Το α΄ τρίμηνο του 2020, το έλλειμμα διαμορφώθηκε σε 3,3 δισεκ. ευρώ, μικρότερο κατά 271 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019.

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Το Μάρτιο του 2020, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων δεν σημειώθηκαν αξιόλογες συναλλαγές.

Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου σημειώθηκε αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού, κυρίως λόγω της αύξησης (κατά 3,3 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού, η οποία συνδέεται με τοποθετήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος στο πλαίσιο προγραμμάτων της ΕΚΤ, κατά κύριο λόγο του προγράμματος PEPP (Pandemic Emergency Purchase Programme). Η μείωση των υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 1,3 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια.

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση (κατά 691 εκατ. ευρώ) των τοποθετήσεων των εγχωρίων πιστωτικών ιδρυμάτων, θεσμικών επενδυτών και επιχειρήσεων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό. Η αύξηση των αντίστοιχων υποχρεώσεων κατά 7,4 δισεκ. ευρώ συνδέεται κυρίως με την αύξηση των δανειακών υποχρεώσεων κατοίκων προς μη κατοίκους (κυρίως λόγω αύξησης των δανειακών υποχρεώσεων του μη χρηματοπιστωτικού τομέα στο εξωτερικό που προέρχεται από αναταξινόμηση υποχρεώσεων οι οποίες σχετίζονται με τιτλοποιημένα δάνεια συστημικής τράπεζας, χωρίς να επηρεάζεται η Διεθνής Επενδυτική Θέση της χώρας), όπως και με κινήσεις του λογαριασμού TARGET.

Το α΄ τρίμηνο του 2020, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, η αύξηση των υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού (που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα) διαμορφώθηκε σε 885 εκατ. ευρώ.

Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου σημειώθηκε αύξηση των απαιτήσεων έναντι του εξωτερικού, λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού (3,5 δισεκ. ευρώ), η οποία συνδέεται με τοποθετήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος στο πλαίσιο προγραμμάτων της ΕΚΤ, κατά κύριο λόγο του προγράμματος PEPP (Pandemic Emergency Purchase Programme), όπως προαναφέρθηκε. Η μείωση των υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 1,2 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση (κατά 1,4 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων των κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό και στη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (1,4 δισεκ. ευρώ). Η αύξηση των υποχρεώσεών τους έναντι του εξωτερικού αντανακλά κυρίως την αύξηση του παθητικού του λογαριασμού TARGET.

Στο τέλος Μαρτίου του 2020, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 8,5 δισ. ευρώ, έναντι 6,5 δισ. ευρώ στο τέλος Μαρτίου του 2019.