Κάμερες στις τάξεις παρά τη θύελλα – Υπουργική απόφαση χωρίς εκτίμηση αντικτύπου

Παρά την εκφρασμένη αντίθεση του συνόλου του εκπαιδευτικού κόσμου, η υπουργός Παιδείας εξέδωσε την περασμένη Παρασκευή τη σχετική Υπουργική Απόφαση, χωρίς να έχει προηγηθεί η δημοσιοποίηση της εκτίμησης αντικτύπου που αποτελεί προαπαιτούμενο για την έκδοση της ΥΑ, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά που έχει φουντώσει εδώ και μέρες, με τις εκπαιδευτικές ομοσπονδίες (ΟΛΜΕ, ΔΟΕ, ΟΙΕΛΕ) να καλούν σε νέο κύκλο διαδηλώσεων, αύριο στις 13.00 στα Προπύλαια.

Έτσι η επιστροφή για τα παιδιά της Α’ και Β’ Λυκείου όπως και των μικρότερων μαθητών των Γυμνασίων της χώρας θα δουν να γίνεται καταγραφή και μετάδοση του μαθήματος με ηλεκτρονικά μέσα.

Επί πλέον, η Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης ζητά νέα συνάντηση με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) και δηλώνει ότι θα εξετάσει την προσφυγή στους αρμόδιους μηχανισμούς και αρχές της Ε.Ε. σε διοικητικό και δικαστικό επίπεδο. Θυμίζουμε ότι είχε προηγηθεί αναφορά-καταγγελία της ΟΙΕΛΕ («Αρνητικός αντίκτυπος από τη… φαεινή ρύθμιση Κεραμέως», «Εφ.Συν.» 15.5.2020).

Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση, η ζωντανή μετάδοση των μαθημάτων στα δημόσια σχολεία θα γίνεται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας Webex Meetings της εταιρείας Cisco Hellas Α.Ε., που είχε δωρίσει και την πλατφόρμα για την εξ αποστάσεως σύγχρονη και ασύγχρονη εκπαίδευση των προηγούμενων δύο μηνών, και για την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ έχει εκφράσει έντονους προβληματισμούς, ενώ στα ιδιωτικά σχολεία δίνεται η δυνατότητα να επιλέξουν άλλη αντίστοιχη ψηφιακή πλατφόρμα ανάλογα με τις ανάγκες τους και την υλικοτεχνική υποδομή τους.

Η καταγραφή της εικόνας και του ήχου μέσα από τη σχολική αίθουσα θα γίνεται με εξοπλισμό (ηλεκτρονικό υπολογιστή, ταμπλέτα, κινητό) που ανήκει στη σχολική μονάδα, ενώ ο εκπαιδευτικός αναλαμβάνει πλέον και ρόλο σκηνοθέτη-ηχολήπτη, αφού είναι αυτός που οφείλει να τοποθετήσει τη συσκευή καταγραφής σε σημείο που να μη φαίνονται τα πρόσωπα των παιδιών παρά μόνο ο ίδιος και ο πίνακας, ενώ αφήνεται στη διακριτική ευχέρειά του να σιγάσει τη φωνή μαθητή/τριας ή ακόμη και να διακόψει τη μετάδοση αν το κρίνει απαραίτητο!

Στην Υ.Α. τονίζεται ότι έχει απενεργοποιηθεί η δυνατότητα καταγραφής/αποθήκευσης και ότι έχουν δημιουργηθεί «κλειδωμένες» ψηφιακές αίθουσες – αστεία διαβεβαίωση, αφού υπάρχουν δεκάδες προγράμματα καταγραφής και αποθήκευσης και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να διασφαλιστεί κάτι τέτοιο.

Αναφορικά με τα προσωπικά δεδομένα, προβλέπεται η κοινοποίηση του ονοματεπώνυμου και της ηλεκτρονικής διεύθυνσης των εκπαιδευτικών στον συνεργαζόμενο με το υπουργείο Παιδείας πάροχο υπηρεσιών πληροφορικής και διαδικτυακού χώρου για όσο διάστημα ισχύουν τα έκτακτα μέτρα και στη συνέχεια διαγράφονται, ενώ η ηλεκτρονική διεύθυνση των μαθητών και των γονέων/κηδεμόνων αποτελούν αντικείμενο επεξεργασίας από τη σχολική μονάδα.

Επισημαίνεται παράλληλα ότι «τα μεταδεδομένα που τυχόν παράγονται (χρόνος και διάρκεια μαθήματος, αριθμός συμμετεχόντων) από την ανωτέρω επεξεργασία χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για σκοπούς ερευνητικούς ή στατιστικούς».

Τα κενά και τις παραλείψεις της ρύθμισης επισημαίνει ο δικηγόρος Βασίλης Σωτηρόπουλος:

Η υπουργική απόφαση έλαβε υπόψη μια εκτίμηση αντικτύπου σύμφωνα με το άρθρο 35 του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ) που δεν έχει δημοσιευτεί, ούτε τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση προκειμένου να κριθεί η επάρκειά της. Κατά τον ΓΚΠΔ, εάν τα αποτελέσματα της εκτίμησης αντικτύπου εξακολουθούν να εγείρουν ερωτηματικά, θα πρέπει να ακολουθήσει το στάδιο της διαβούλευσης με την ΑΠΔΠΧ.

Κενό εντοπίζει και στη γνωμοδότηση του Υπεύθυνου Προστασίας Δεδομένων (ΥΠΔ) του υπουργείου, ο οποίος μπορεί να αξιολογήσει σε ένα πρώτο επίπεδο αν η εκτίμηση αντικτύπου είναι επαρκής ή όχι. Αν δεν το έχει κάνει, η απόφαση του ΥΠΔ είναι αντίθετη στο άρθρο 39 παρ. 1γ του ΓΚΠΔ.

H Υπουργική Απόφαση επαναλαμβάνει το λάθος της εξουσιοδοτικής διάταξης να αναφέρεται γενικά και αόριστα σε «μεταδεδομένα που τυχόν παράγονται». Δεν υπάρχει «τυχόν» που να επιτρέπεται στη νομοθεσία για την προστασία δεδομένων: όπως έχει καταγραφεί στις κατευθυντήριες γραμμές της αρμόδιας επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, διατυπώσεις όπως «τυχόν», «ενδεχομένως» κτλ είναι αντίθετες στην υποχρέωση σαφήνειας που υπέχει ο υπεύθυνος επεξεργασίας.

Η Υπουργική Απόφαση αναφέρει ότι θα χορηγηθεί ενημερωτικό έγγραφο από το υπουργείο προς εκπαιδευτικούς, γονείς/κηδεμόνες και μαθητές/τριες. Αλλη μια αοριστία. Αυτά έπρεπε να τα αναφέρει λεπτομερώς η Υπουργική Απόφαση, διότι έτσι βρίσκεται σε ένταση με τα άρθρα 12-14 του ΓΚΠΔ.

Υπάρχει επίσης κενό ενημέρωσης για την εφαρμογή της συμφωνίας του υπουργείου με τον πάροχο με τον οποίο συνεργάζεται το κράτος για την επεξεργασία των δεδομένων. Στην παράγραφο 5 αναγράφεται ότι τα δεδομένα των εκπαιδευτικών και των μαθητών «δύνανται» να κοινοποιούνται στον πάροχο. Τα άρθρα 26 και 28 ΓΚΠΔ ορίζουν απολύτως συγκεκριμένη διαδικασία για τη συνεργασία και η συμφωνία αυτή πρέπει υποχρεωτικά να τίθεται στη διάθεση των υποκειμένων των δεδομένων.

«Αυτές είναι θεμελιώδεις παραλείψεις της Υπουργικής Απόφασης. Ενώ ο σκοπός της παροχής εξ αποστάσεως εκπαίδευσης έχει σαφή έδραση σε σειρά συνταγματικών άρθρων, ανάμεσα σε αυτά τα άρθρα βρίσκεται και το 9Α το οποίο επιβάλλει την τήρηση όλων των ανωτέρω», σχολιάζει ο νομικός Β. Σωτηρόπουλος, καλώντας τους θιγόμενους να προσβάλουν άμεσα και δικαστικά στο ΣτΕ την Υπουργική Απόφαση για όλες τις παραβάσεις του ΓΚΠΔ που παρουσιάζει.

«Μνημείο αυταρχισμού, γραφειοκρατικού φετιχισμού και αντιγραφή εγχειριδίου λειτουργίας τηλεοπτικού στούντιο» χαρακτηρίζει την επίμαχη απόφαση η ΕΠΕΚΕ Παιδείας ΣΥΡΙΖΑ, που κατηγορεί τη Νίκη Κεραμέως ότι «τορπιλίζει την εκπαιδευτική διαδικασία και θέτει σε κίνδυνο ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα εκατοντάδων χιλιάδων μαθητών και εκπαιδευτικών».

Ο ΣΥΡΙΖΑ τονίζει ότι το μέτρο καταπατά συνταγματικές επιταγές και τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων και καλεί σε μέτωπο απέναντι στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς στην εκπαίδευση εν συνόλω.

Πηγή: efsyn.gr