Γερμανικό “φρένο” στο QE – Σκληρή απάντηση της Κομισιόν

Στις ενστάσεις της γερμανικής δικαιοσύνης «σκοντάφτουν» οι προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να σώσει την οικονομία της Ευρωζώνης από τη βαθιά ύφεση που προκαλεί η πανδημία του κοροναϊού. Παρά τη δέσμευση της ΕΚΤ να κάνει ό,τι χρειαστεί, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας απεφάνθη ότι το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων παραβαίνει εν μέρει τους κανόνες του Συντάγματος.

‘Αλμα στις αποδόσεις των γερμανικών ομολόγων μετά την απόφαση του γερμανικού δικαστηρίου, πιέσεις στο ευρώ και στις ευρωπαϊκές μετοχές, που περιορίζουν τα κέρδη τους.

Πάρα τις ενστάσεις, το Συνταγματικό Δικαστήριο κρίνει ότι το Πρόγραμμα Αγοράς χρέους Δημοσίου Τομέα (PSPP) της ΕΚΤ δεν φαίνεται να παραβαίνει τις διατάξεις περί νομισματικής χρηματοδότησης των χωρών-μελών, ενώ υπογραμμίζει ότι η σημερινή απόφαση περί συνταγματικότητας του QE δεν λαμβάνει υπόψη τα μέτρα οικονομικής στήριξης που έχουν λάβει οι αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή η ΕΚΤ στο πλαίσιο της κρίσης που έχει προκαλέσει η πανδημία του κοροναϊού.

Σύμφωνα με την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της Γερμανίας, η γερμανική κεντρική τράπεζα (Bundesbank) θα πρέπει να σταματήσει να αγοράζει κρατικά ομόλογα στο πλαίσιο του QE της ΕΚΤ μέσα στους επόμενους τρεις μήνες, εκτός κι αν η ΕΚΤ μπορέσει να αποδείξει ότι είναι αναγκαίες οι αγορές κρατικού χρέους.

Η απόφαση δεν αφορά το συμπληρωματικό πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης των 750 δισ. ευρώ, το οποίο εγκρίθηκε τον προηγούμενο μήνα για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων από την πανδημία του Covid-19.

H ΕΚΤ είχε ενεργοποιήσει το 2015 πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού -κυρίως κρατικά ομόλογα- και το Συνταγματικό Δικαστήριο είχε εγείρει ενστάσεις για τη συμμετοχή της Bundesbank στο πρόγραμμα PSPP. «Γι’ αυτό το λόγο, η Bundesbank ενδεχομένως να μην συμμετάσχει πλέον στην εφαρμογή και εκτέλεση του QE, εκτός κι αν το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ υιοθετήσει νέα απόφαση που θα δείχνει ότι το πρόγραμμα δεν έχει δυσανάλογες οικονομικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις», αναφέρουν οι δικαστές στην απόφασή τους, προσθέτοντας ότι η Bundesbank θα πρέπει να πωλήσει τα ομόλογα που έχει αγοράσει στο πλαίσιο του προγράμματος, αλλά βασιζόμενη σε μακροπρόθεσμη στρατηγική και σε συντονισμό με την υπόλοιπη Ευρωζώνη.

Απάντηση της Κομισιόν

Σκληρή ήταν η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας. Τονίζει ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία υπερισχύει του γερμανικού συντάγματος διαμηνύοντας ότι οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είναι δεσμευτικές για το γερμανικό δικαστήριο.

Η Κομισιόν απαντά στην απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, που εξέφρασε ενστάσεις στη νομιμότητα του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θέτοντας διορία τριών μηνών στην ΕΚΤ να αποδείξει την αναγκαιότητα του QE, αλλιώς θα πρέπει η Bundesbank να σταματήσει τις αγορές κρατικού χρέους.

Η απόφαση της γερμανικής Δικαιοσύνης έρχεται σε αντίθεση με την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της Ε.Ε. το 2018, σύμφωνα με την οποία το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ εναρμονίζεται με την ευρωπαϊκή
νομοθεσία.

Οι ενστάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας προκάλεσαν έντονες αναταράξεις στις αγορές, με πιέσεις στο ευρώ και τα κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης.