Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για το Δώρο Πάσχα

Οδηγό για το γενικό πλαίσιο που ισχύει σχετικά με την καταβολή του Δώρου Πάσχα στους εργαζόμενους, καθώς και για τις ειδικότερες διατάξεις που τέθηκαν σε εφαρμογή, λόγω της πανδημίας του κοροναϊού, εξέδωσε το Ινστιτούτο Εργασίας της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας (ΙΝΕ/ΓΣΕΕ).

Ακολουθούν οι διευκρινίσεις του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ:

1) Εισαγωγή

Το Δώρο Πάσχα, όπως και το Δώρο Χριστουγέννων, είναι κατοχυρωμένα για όλους τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα στην ελληνική επικράτεια από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΣΣΕ).

Οι διατάξεις του θεσμικού πλαισίου για τα δώρα εορτών είναι δημοσίας τάξεως, με συνέπεια να μην επιτρέπεται και να είναι άκυρη κάθε αντίθετη ρητή ή σιωπηρή συμφωνία, καθώς και η παραίτηση του εργαζομένου από την αξίωση καταβολής τους.

2) Ποιοι εργαζόμενοι δικαιούνται Δώρο Πάσχα;

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, όλοι οι μισθωτοί που απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου, πλήρους ή μερικής απασχόλησης, σε οποιονδήποτε εργοδότη, δικαιούνται Δώρο Πάσχα.

3) Πότε καταβάλλεται το Δώρο Πάσχα;

Το Δώρο Πάσχα καταβάλλεται τη Μεγάλη Τετάρτη, εννοείται βέβαια ότι ο εργοδότης μπορεί να καταβάλει το Δώρο και νωρίτερα από την παραπάνω ημερομηνία. Για το Δώρο Πάσχα αποδίδονται εισφορές υπέρ ΕΦΚΑ (ΙΚΑ) και φόρος μισθωτών υπηρεσιών. Το Δώρο Πάσχα σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να καταβληθεί σε είδος, αλλά μόνο σε χρήμα.

Σε περίπτωση που το Δώρο Πάσχα δεν καταβληθεί έγκαιρα, οι εργαζόμενοι ή/και τα σωματεία μπορούν και πρέπει να προσφύγουν στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας, προκειμένου να συνταχθεί μηνυτήρια αναφορά. Η μηνυτήρια αναφορά διαβιβάζεται στον εισαγγελέα για την άσκηση ατομικής δίωξης σε βάρος του εργοδότη, ενώ, παράλληλα, διαβιβάζεται και στο οικείο αστυνομικό τμήμα για την κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας.

Οι εργαζόμενοι ή/και τα σωματεία τους έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν μήνυση απευθείας στο αρμόδιο αστυνομικό τμήμα και να ζητήσουν την εφαρμογή της αυτόφωρης διαδικασίας.

Επισημαίνεται ότι στη μηνυτήρια αναφορά θα πρέπει να αναγράφονται τα στοιχεία της επιχείρησης και τα στοιχεία κατοικίας του εργοδότη, εάν αυτό είναι δυνατόν, δεδομένου ότι η διαδικασία του αυτοφώρου διαρκεί 48 ώρες.

Σε κάθε περίπτωση μη καταβολής του Δώρου Πάσχα μέσα στην τασσόμενη προθεσμία, οι κοινωνικοί επιθεωρητές εργασίας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) έχουν υποχρέωση να επεμβαίνουν άμεσα, διενεργώντας ελέγχους και να βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα για την άσκηση της διαδικασίας του αυτοφώρου και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων.

4) Τι προβλέπεται για την καταβολή Δώρου Πάσχα το 2020;

Λόγω των έκτακτων συνθηκών, που επικρατούν, εξαιτίας της πανδημίας του COVID-19, η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 30ής Μαρτίου 2020 (άρθρο 19) προβλέπει αναφορικά με το Δώρο Πάσχα τα ακόλουθα:

• Οι επιχειρήσεις-εργοδότες, των οποίων η επιχειρηματική δραστηριότητα έχει ανασταλεί, με απόφαση της δημόσιας αρχής, καθώς και οι επιχειρήσεις-εργοδότες οι οποίοι ανήκουν στους κλάδους που πλήττονται σημαντικά, λόγω των αρνητικών συνεπειών της πανδημίας, μπορούν να καταβάλουν το Δώρο Πάσχα, μέχρι την 30ή Ιουνίου 2020.
• Στην περίπτωση κατά την οποία η εργασιακή σχέση των απασχολουμένων στις ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες τίθεται σε αναστολή και η διάρκεια της εργασιακής σχέσης, έως την αναστολή της, δεν καλύπτει ολόκληρη τη χρονική περίοδο από την 1η Ιανουαρίου έως τις 30 Απριλίου του τρέχοντος έτους, το Δώρο Πάσχα καταβάλλεται μειωμένο, λαμβάνοντας υπόψη για τον υπολογισμό του το χρόνο διάρκειας της εργασιακής σχέσης έως την αναστολή αυτής, ενώ το ποσό του Δώρου Πάσχα που αντιστοιχεί στο χρονικό διάστημα αναστολής της εργασιακής σχέσης καταβάλλεται από το κράτος.

Στις παραπάνω περιπτώσεις, το Δώρο Πάσχα υπολογίζεται, βάσει του καταβαλλόμενου μισθού ή ημερομισθίου την προηγούμενη της ημερομηνίας αναστολής της εργασιακής σχέσης.

5) Covid-19: Έκτακτη οικονομική ενίσχυση προσωπικού νοσοκομείων, Κέντρων Υγείας και άλλων δομών του υπουργείου Υγείας, καθώς και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας

Σύμφωνα με την ΠΝΠ 30.3.2020 (άρθρο 4), στο πάσης φύσεως προσωπικό που υπηρετεί στα νοσοκομεία, στην Ανώνυμη Εταιρεία Μονάδων Υγείας (ΑΕΜΥ), στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), στην ανώνυμη εταιρεία, με την επωνυμία «Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας» (ΙΦΕΤ ΑΕ), στο Εθνικό Κέντρο ‘Αμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ), στα Κέντρα Υγείας, στα Κέντρα Ψυχικής Υγείας και στα αγροτικά ιατρεία, στην κεντρική υπηρεσία του υπουργείου Υγείας, στις Υγειονομικές Περιφέρειες (Υπε) και στην κεντρική υπηρεσία των ΥΠε, καθώς, επίσης, στο πάσης φύσεως προσωπικό που υπηρετεί στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, καταβάλλεται για το έτος 2020 έκτακτη οικονομική ενίσχυση ίση προς το ήμισυ του καταβαλλόμενου μηνιαίου βασικού μισθού.

Η παραπάνω οικονομική ενίσχυση χορηγείται στο ακέραιο, εφόσον ο δικαιούχος μισθοδοτήθηκε ολόκληρο το χρονικό διάστημα από 16 Δεκεμβρίου 2019 μέχρι και 15 Απριλίου 2020 και καταβάλλεται με τη μισθοδοσία του μηνός Απριλίου 2020, διαφορετικά καταβάλλεται τμήμα της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης ανάλογο προς αυτό που αντιστοιχεί στο χρονικό διάστημα της μισθοδοσίας του δικαιούχου.

Η οικονομική ενίσχυση δεν καταβάλλεται στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο υπάλληλος ή το προσωπικό που απασχολείται στους ανωτέρω φορείς απουσιάζει με οποιαδήποτε άδεια κατά το χρονικό διάστημα από την ημερομηνία έναρξης ισχύος των έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κινδύνου διασποράς του COVID-19 και μέχρι τις 15 Απριλίου 2020, με εξαίρεση την αναρρωτική άδεια και την άδεια ειδικού σκοπού.

Η παραπάνω παροχή είναι ακατάσχετη.

6) Πώς υπολογίζεται το Δώρο Πάσχα;

Για τον υπολογισμό του ποσού του Δώρου Πάσχα, λαμβάνεται υπόψη ο τρόπος αμοιβής των μισθωτών, δηλαδή αν αμείβονται με ημερομίσθιο ή με μισθό. Η χρονική περίοδος που υπολογίζεται το Δώρο αρχίζει από την 1 Ιανουαρίου μέχρι τις 30 Απριλίου κάθε έτους. Συνεπώς, στην περίπτωση που η σχέση εργασίας διήρκεσε ολόκληρο το χρονικό διάστημα, ο εργαζόμενος δικαιούται να λάβει μισό μηνιαίο μισθό, αν αμείβεται με μισθό και 15 ημερομίσθια, αν αμείβεται με ημερομίσθιο.

Σε περίπτωση, όμως, που η σχέση εργασίας κάποιου μισθωτού με τον εργοδότη του δεν είχε διάρκεια ολόκληρο το προαναφερόμενο χρονικό διάστημα, δικαιούται να λάβει αναλογία Δώρου, η οποία υπολογίζεται, ως εξής: προκειμένου για αμειβόμενο με μισθό, ποσό ίσο με 1/15 του μισού μηνιαίου μισθού ή ένα ημερομίσθιο, ενώ για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο για κάθε οκτώ ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης. Εάν η σχέση εργασίας διαρκέσει λιγότερο από οκτώ ημέρες, δικαιούται ανάλογο κλάσμα για Δώρο Πάσχα.

Εκτός από την περίπτωση που η εργασία παρασχέθηκε χωρίς διακοπή όλο το διάστημα από την 1η Ιανουαρίου έως την 30ή Απριλίου, στο διάστημα αυτό, συνυπολογίζονται και όλες οι ημέρες που οι εργαζόμενοι-ες απουσιάζουν νόμιμα από την εργασία τους (π.χ. με ετήσια άδεια, με άδεια μητρότητας, με σπουδαστική άδεια).

Ειδικά, ως προς την απουσία των εργαζομένων, λόγω ασθένειας, στο διάστημα υπολογισμού του Δώρου Πάσχα συνυπολογίζονται τα «τριήμερα ασθενείας», δηλαδή ο χρόνος απουσίας κατά τον οποίο δεν καταβάλλεται επίδομα ασθενείας, ενώ αφαιρούνται τα διαστήματα που καταβάλλεται από τον ασφαλιστικό φορέα επίδομα ασθενείας.

Παράδειγμα: Αν ένας μισθωτός απουσίασε από την εργασία του, λόγω ασθένειας, 60 ημέρες και πήρε επίδομα ασθενείας από το ασφαλιστικό του ταμείο για 40 ημέρες, θα αφαιρεθούν από το χρονικό διάστημα της εργασιακής σχέσης μόνο οι 40 ημέρες για τις οποίες επιδοτήθηκε και όχι οι 60.

Το Δώρο Πάσχα υπολογίζεται, βάσει των πράγματι καταβαλλόμενων τακτικών αποδοχών την 15η ημέρα, πριν από το Πάσχα, εφόσον αυτές είναι ίσες ή ανώτερες των νομίμων. Σε περίπτωση που η εργασιακή σχέση έχει λυθεί, πριν από την παραπάνω ημερομηνία, το Δώρο Πάσχα υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονταν την ημέρα που λύθηκε η εργασιακή σχέση.

Τακτικές αποδοχές θεωρούνται ο μισθός ή το ημερομίσθιο, καθώς και κάθε άλλη παροχή (είτε σε χρήμα είτε σε είδος) που καταβάλλεται από τον εργοδότη ως συμβατικό ή νόμιμο αντάλλαγμα της παρεχόμενης εργασίας τακτικά κάθε μήνα ή επαναλαμβάνεται περιοδικά κατά ορισμένα διαστήματα του χρόνου.

Τακτικές αποδοχές αποτελούν, μεταξύ άλλων, η αμοιβή για τακτική νόμιμη υπερωριακή εργασία, υπερεργασία, εργασία την Κυριακή, σε αργίες, σε νυχτερινές ώρες, τα πριμ παραγωγικότητας, το επίδομα κατοικίας, κ.λπ., όταν χορηγούνται κατ’ επανάληψη σε τακτά χρονικά διαστήματα, κ.λπ. Στις τακτικές αποδοχές συνυπολογίζεται και το επίδομα αδείας. Συνεπώς, ο μισθωτός θα λάβει το Δώρο Πάσχα προσαυξημένο με το συντελεστή αδείας, ο οποίος ανέρχεται σε 0,04166.

Παράδειγμα: εργαζόμενος με Δώρο Πάσχα 900 ευρώ, με την προσαύξηση του συντελεστή αδείας, θα πρέπει να πάρει 938 ευρώ.

Υπάρχει η δυνατότητα υπολογισμού του Δώρου Πάσχα με online εφαρμογή του ΚΕΠΕΑ/ΓΣΕΕ: https://www.kepea.gr/calc-doro-pasxa.php.

Για εκ περιτροπής εργασία: https://www.kepea.gr/calc-ek-peritropis-doro-pasxa.php.