Eurogroup: Συμβιβασμός με χαμηλότοκο δανεισμό – Οι θέσεις της Αθήνας και ο αμφίσημος ρόλος Μακρόν

Την αναζήτηση ενός συμβιβασμού σχετικά με το ευρωπαϊκό πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση του μεγάλου οικονομικού αντίκτυπου του κορονοϊού θα επιδιώξει το Eurogroup που θα συνεδριάσει μέσω τηλεδιάσκεψης σήμερα. Μετά την απόρριψη από τη Γερμανία και την Ολλανδία της πρότασης εννιά χωρών της Ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων και της Ελλάδας, για την έκδοση κορονο-ομολόγων, ο συμβιβασμός αναζητείται στην αύξηση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης από υφιστάμενους θεσμούς – τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).

Η χρηματοδότηση από τους θεσμούς αυτούς στις χώρες – μέλη θα γίνει με πολύ χαμηλό κόστος, καθώς μπορούν να αντλούν φθηνά κεφάλαια από τις αγορές λόγω του υψηλού αξιόχρεου που έχουν (ΑΑΑ).

Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτό που θα προταθεί θα είναι ένα μικτό σχήμα, στη λογική του συμβιβασμού μεταξύ Γαλλίας και μεσογειακού Νότου από τη μία πλευρά και της Γερμανίας από την άλλη, το οποίο θα προβλέπει την αμοιβαιοποίηση χρέους των κρατών-μελών της ΕΕ, αυξημένους πόρους από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, πόρους από την Κομισιόν για την ενίσχυση της απασχόλησης και κεφάλαια από τον ESM με τη μέθοδο της πιστωτικής γραμμής στήριξης – δίχως, ωστόσο, όρους που παραπέμπουν σε μνημόνιο – κυρίως σε βάθος χρόνου, προκειμένου ν’ αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της ύφεσης.

Την εικόνα αυτή επιβεβαίωσε σε δηλώσεις του ο πρόεδρος του Eurogroup, Μάριο Σεντένο: Έκανε λόγο για πιστωτική γραμμή από τον ESM ύψους 240 δις ευρώ, το πρόγραμμα της Κομισιόν ύψους 100 δισ. ευρώ για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας και την πρόταση της ΕΤΕπ για πανευρωπαϊκό ταμείο εγγυήσεων για το δανεισμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων με ποσό έως 200 δις ευρώ. Συνολικά, δηλαδή, οι παρεμβάσεις που αναμένεται να εγκρίνει το Eurogroup για όλες τις χώρες-μέλη της ΕΕ ξεπερνούν το μισό τρις ευρώ, δίχως να υπολογίζονται και οι αντίστοιχες και σχεδόν ισόποσες παρεμβάσεις της ΕΚΤ.

Εφόσον το μπρα ντε φερ Γαλλίας, Ισπανίας και Ιταλίας με τη Γερμανία έχει… ισόπαλο αποτέλεσμα και το Eurogroup θα οδηγηθεί σε συμβιβασμό και όχι σε ναυάγιο.

Σε τηλεδιάσκεψη που είχαν χθες, ενόψει του σημερινού Eurogroup οι πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ και της ευρωομάδας Μάριο Σεντένο εξέτασαν την πρόοδο που σημειώθηκε στην οικονομική απάντηση της ΕΕ στην κρίση του κορονοϊού και διαβεβαίωσαν ότι η ΕΕ θα προστατεύσει τους Ευρωπαίους πολίτες και τις επιχειρήσεις από τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας του κορονοϊού.

«Υπάρχει μεγάλο περιθώριο αλληλεγγύης εντός των υφιστάμενων μέσων και των θεσμικών οργάνων, πρέπει να αξιοποιήσουμε πλήρως αυτά τα εργαλεία και να παραμείνουμε ανοιχτοί για να κάνουμε περισσότερα. Ένα ισχυρό πακέτο είναι σε εξέλιξη. Ο στόχος μας είναι σαφής: θα προστατεύσουμε τους Ευρωπαίους πολίτες και τις επιχειρήσεις από τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας» τονίζεται σε ανακοίνωση που εξεδόθη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Επισημαίνεται ακόμα πως ο προϋπολογισμός της ΕΕ, η Ενιαία Αγορά και τα άνευ προηγουμένου επίπεδα επενδύσεων, ιδίως των πράσινων και των ψηφιακών, αποτελούν μέρος της απάντησης και σημειώνεται: «Την επομένη ημέρα της κρίσης του κορονοϊού, η οικονομική ανάκαμψη σε όλα τα κράτη-μέλη πρέπει να είναι όσο το δυνατόν ταχύτερη και ισχυρότερη. Η απάντηση της ΕΕ θα βοηθήσει να προετοιμαστεί το έδαφος προς αυτή την κατεύθυνση».

Σε αυτό το πλαίσιο, οι Σαρλ Μισέλ, Σαρλ Μισέλ, Κριστίν Λαγκάρντ και Μάριο Σεντένο καλούν όλα τα μέλη του Eurogroup «να εξετάσουν όλα τα δυνατά μέσα με επινοητικό και εποικοδομητικό τρόπο».

Η θέση της Αθήνας

Από την κυβέρνηση λένε ότι οι θέσεις της Ελλάδας είναι γνωστές και παραπέμπουν στην κοινή επιστολή με άλλους οκτώ ηγέτες προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το ευρωομόλογο. Κοινώς, η Αθήνα θέλει μια χαμηλότοκη χρηματοδότηση χωρίς σκληρούς δεσμευτικούς όρους, η οποία θα ισχύσει για όλες τις χώρες της ΕΕ – ακόμη κι αν εν τέλει δεν πρόκειται για το ευρωομόλογο, με την ακριβή έννοια του όρου.

Επισημαίνεται, εξάλλου, πως η Ελλάδα όχι μόνο αντιμετωπίζεται αυτή τη στιγμή ως ισότιμο μέλος, αλλ’ επιπλέον έχουν γίνει δεκτές δύο προτάσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη για την ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και για την αναδιάρθρωση των πόρων του ΕΣΠΑ.

Θετική είναι για την Ελλάδα και η απόφαση να μην ισχύσει η δέσμευση για το πρωτογενές πλεόνασμα και το στόχο του 3,5%, αλλά και η «ρήτρα διαφυγής» από το Σύμφωνο Σταθερότητας που δίνουν τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να δαπανήσει πόρους για τη στήριξη του συστήματος υγείας και των επιχειρήσεων και εργαζομένων που πλήττονται.

Οι χώρες του Νότου

Οι χώρες του Νότου με επικεφαλής την Ιταλία και την Ισπανία επιθυμούν σφόδρα την έκδοση corona bond, ενός ευρωομολόγου το οποίο θα λειτουργήσει ως «φάρμακο» απέναντι στις συνέπειες από τον κορονοϊό στις ευρωπαϊκές οικονομίες. Ωστόσο ο Νότος δεν έχει όπως φαίνεται αρραγές μέτωπο, αφού το Παρίσι φέρεται να μην είναι στον σκληρό πυρήνα του Νότου και φλερτάρει με τις θέσεις του Βερολίνου.

Οι ισχυροί του Βορρά και κυρίως Γερμανία και Ολλανδία δεν θέλουν να ακούσουν ούτε κουβέντα, για έκδοση ευρωομολόγου. Ωστόσο αυτή την φορά είναι μόνοι τους και πολύ δύσκολα θα επιβάλλουν την άποψή τους, στο σύνολό της.

Μέχρι το απόγευμα οι συζητήσεις και οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις θα είναι έντονες προκειμένου να βρεθεί συμβιβαστική λύση. 

Μετά την άρνηση της Γερμανίας και της Ολλανδίας για το κορωνο-ομόλογο οι ευρωπαίοι έχουν χωριστεί σε δυο στρατόπεδα. Στο ένα βρίσκονται οι πρωτεύουσες του Βορρά που στηρίζουν τις γερμανικές θέσεις ακυρώνοντας την πρόταση για το ευρωομόλογο και στο άλλο οι πρωτεύουσες του Νότου που ζουν μία ασύλληπτη τραγωδία με την πανδημία ζητώντας μία λύση που δεν θα είναι βαρίδι για τις οικονομίες τους. Το σχέδιο πάντως στο οποίο φαίνεται να συμφωνεί και η Γερμανία είναι η πιστοληπτική γραμμή στήριξης χωρίς μνημόνια.

Η κουβέντα πάντως για το κορωνο-ομόλογο δεν φαίνεται να έχει κλείσει οριστικά καθώς ο Μάριο Σεντένο ανέφερε ότι «η συζήτηση είναι ανοιχτή» και ότι θέλει αυτή «να είναι ανάλογη των δυσκολιών που αντιμετωπίζουμε», αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα συνδεθεί με την επόμενη φάση που θα αφορά στην ανάκαμψη της οικονομίας μετά την κρίση.

Η Αθήνα συντάσσεται με την Ρώμη, το Παρίσι και την Μαδρίτη και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα εκτιμά ότι οι αποφάσεις που θα ληφθούν στην σημερινή υπουργική σύνοδο θα αποτελούν ένα συνδυασμό προτάσεων. Το παρασκήνιο και οι ζυμώσεις είναι έντονες τις τελευταίες ημέρες και μάλιστα συνεχίζονταν μέχρι αργά χθες το βράδυ στο πλαίσιο της συνεδρίασης του EuroWorkingGroup.