Υποχρεωτικότητα για τους πολλούς, προαιρετική “φιλανθρωπία” για τους λίγους…

“Θα μάθουμε να ζούμε με λιγότερα”, είπε προ ημερών ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, προετοιμάζοντάς μας για την δύσκολη “επόμενη μέρα” μετά την πανδημία. “Η κυβέρνηση άνοιξε το πουγκί, με όσα μαζέψαμε στα 10 χρόνια της κρίσης, και δίνει όσα μπορεί”, είπε -ενισχυτικά- ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης*.

του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ

Οι περιγραφές συμπληρώθηκαν από την προτροπή/έκκληση/παραίνεση του πρωθυπουργού προς τους υπουργούς και τους βουλευτές του κόμματός του να συνεισφέρουν για δύο μήνες το ήμισυ της βουλευτικής αποζημίωσης τους.

Για να σπεύσουν, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο κεντρικός τραπεζίτης (ΤτΕ), ο δήμαρχος Αθηναίων και άλλοι. Να γίνει υποχρεωτική η συνεισφορά υπέρ του Ταμείου του Covid 19, αντιπρότειναν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΙΝ.ΑΛ, το ΚΚΕ και τα υπόλοιπα κόμματα.

Υποχρεωτική ή προαιρετική η συνδρομή όλων μας, τούτες τις ώρες της ασύμμετρης κρίσης;

Υποχρεωτικά –και ορθώς– έκλεισαν καταστήματα και επιχειρήσεις. Υποχρεωτικά μπήκαν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι σε καθεστώς αναστολής συμβάσεων. Υποχρεωτικά θα ζήσουν για άγνωστο διάστημα με επιδόματα.

Υποχρεωτικά θα λάβουν πολλοί από αυτούς το δώρο του Πάσχα τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο. Υποχρεωτικά θα συμβεί ότι συμβεί το επόμενο διάστημα –ακόμα και η πιθανή περικοπή των μισθών στο Δημόσιο. Υποχρεωτικά θα βρεθούν προ πιθανής οικονομικής ασφυξίας ελεύθεροι επαγγελματίες, μικρομεσαίοι επιχειρηματίες και φυσικά πρόσωπα, καθώς δεν θα μπορέσουν να καταβάλλουν δόσεις ρυθμίσεων, επιχειρηματικών και στεγαστικών δανείων, οφειλές προς τις ΔΟΥ κ.ά. Υποχρεωτικά απολύθηκαν και θα απολυθούν χιλιάδες.

Υποχρεωτικά θα συμβούν όλα αυτά. Διότι, η έκτακτη αυτή περίοδος “επιβάλλει” την υποχρεωτικότητα.

Όπως υποχρεωτικά καταστράφηκαν άνθρωποι και επιχειρήσεις όταν έπεσε πάνω μας το πρώτο μνημόνιο (και όσα ακολούθησαν). Υποχρεωτικά μπήκαν “λουκέτα”, υποχρεωτικά χάθηκαν περιουσίες εκείνων που είχαν επενδύσει σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, υποχρεωτικά έμειναν “στον άσσο” νοσοκομεία, πανεπιστήμια, ιδρύματα με το PSI.

Επί δέκα χρόνια, η κοινωνία διαλύθηκε μέσα σε ένα πλαίσιο “υποχρεωτικότητας”. Ενίοτε υπό την μομφή του “όλοι μαζί τα φάγαμε”, ή της διαπόμπευσης από ξένους πολιτικούς και μέσα ενημέρωσης ως “τεμπέληδες της εύφορης μεσογειακής κοιλάδας”.

Και έρχεται, τώρα, ο εφιάλτης του κοροναϊού να βάλει πάλι στο τραπέζι την έννοια μιας νέας “υποχρεωτικότητας”. Κίνδυνος, φόβος, διαχείριση του φόβου, επόμενη μέρα. Αυτή είναι η αλληλουχία πάνω στην οποία στηρίζονται δίκαιες και άδικες αποφάσεις και πολιτικές. Ποιοι ζημιώνονται περισσότερο είναι προφανές.

Η υποχρεωτικότητα, όμως, δεν είναι απαραίτητα και…υποχρεωτική. Όχι για όλους, τουλάχιστον.

Το “θα μάθουμε να ζούμε με λιγότερα” του Χρήστου Σταϊκούρα λέγεται όπως λέγεται κατ’ ευφημισμόν. Δεν είναι επιλογή ή συναίνεση, αποτελεί μια αναγκαστική μετάβαση σε κάτι χειρότερο, έκτακτο και ακραίο.

Από την άλλη, χειροκροτούμε, αυτές τις ημέρες, εκείνους που προστρέχουν να συνδράμουν το κράτος στον αγώνα επιβίωσης του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Εύγε, σε όλους αυτούς, και καλώς εισπράττουν την δημόσια επιβράβευση. Όμως, ας το σκεφτούμε, πόσο αβίαστα και επιπόλαια απέναντι στην υποχρεωτικότητα των πολλών αντιτάσσουμε την προαιρετικότητα των ελαχίστων.

Γιατί πρέπει η Πολιτεία να αρκείται στην επίδειξη φιλανθρωπίας όταν η κοινωνία βυθίζεται στον φόβο και την ανέχεια, και όταν η πραγματική οικονομία έχει αρχίσει να καταστρέφεται; Γιατί απέναντι σε ένα δημόσιο σύστημα υγείας που δοκιμάζει τις αντοχές του, η απάντηση πρέπει να είναι …δέκα βραδιές στο Nammos οιουδήποτε εκ της επιχειρηματικής ελίτ του τόπου;

Γιατί η Πολιτεία υποχρεώνει -κατ’ ανάγκη- τους πολίτες σε μια νέα φάση (μεταμνημονιακής) οικονομικής αδυναμίας και μόνο προτρέπει, ή και εκλιπαρεί, εκείνους που μπορούν να συνεισφέρουν πολλά περισσότερα στην πατρίδα από αυτά που προσφέρουν;

Η επιβολή των συνεπειών αυτής της κρίσης στους πολίτες θα έπρεπε να συμβαδίζει με την επιβολή και της έκτακτης συνδρομής εκείνων που μπορούν να συνδράμουν. Επίταξη των ιδιωτικών κλινικών και όχι μόνο επιβράβευση εκείνων (των λίγων) που σπεύδουν να προπαγανδίσουν την “κοινωνική ευθύνη” τους. Και, δη, με ανταμοιβή. Έκτακτη φορολόγηση των κερδοφόρων επιχειρήσεων (μια μόνο συστημική τράπεζα ανακοίνωσε αυτές τις ημέρες αύξηση κερδών πολλών δεκάδων εκατομμυρίων έναντι της περυσινής χρήσης), των ισχυρών εφοπλιστών κ.ά.

Αλλά, ακόμα κι αν το αφήσουμε στη σφαίρα του προαιρετικού, ας γίνει γενναία και ουσιαστικά.

Να “υιοθετήσουν” οι τράπεζες και οι επιχειρηματίες της χώρας, για ένα ικανό χρονικό διάστημα, τα μεγάλα δημόσια νοσοκομεία της χώρας. Της Καστοριάς που καταρρέει, των Πατρών που υφίσταται μεγάλη πίεση, το Σωτηρία, τον Ευαγγελισμό, την Παμμακάριστο, το Αττικό, το ΝΙΜΙΤΣ…

Αυτή είναι η ευθύνη του πολιτικού μας συστήματος αυτή την ώρα. Μέχρις ότου σταθεί εφικτό να ιεραρχήσει τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και –ας το ελπίσουμε– να εκπονήσει τις νέες προτεραιότητες μακριά από πειράματα και ιδεοληψίες.

Κι αυτό θα μπορούσε να είναι μια ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία για τη νέα Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σε συνεργασία με τον πρωθυπουργό και τους πολιτικούς αρχηγούς.

Να καλέσει, δηλαδή, η κ. Σακελαροπούλου, και να ζητήσει δημόσια την άμεση (και κοστολογημένη) συνδρομή των μεγάλων επιχειρηματικών ονομάτων της χώρας. Με “ανάθεση έργου” και όχι αόριστα: “χρειαζόμαστε εκατό κλίνες ΜΕΘ στον Ευαγγελισμό, κοστίζουν τόσα”...

Αλλιώς θα παραμείνουμε, ξανά, εγκλωβισμένοι σε ένα σχήμα υποχρεωτικότητας για την κοινωνία και προαιρετικής “φιλανθρωπίας” για τους λίγους και ισχυρούς.

*Ο υπουργός Ανάπτυξης δεν θεώρησε σκόπιμο να διευκρινίσει πως το “πουγκί” δεν δημιουργήθηκε στα χρόνια της κρίσης. Άδεια ταμεία παρέδιδαν η μια κυβέρνηση στην άλλη. Η πρώτη φορά που παραδόθηκε αποθεματικό (προς εξυπηρέτηση του χρέους και επιπλέον ποσό για “δύσκολες ώρες”), ήταν από την προηγούμενη στην τωρινή- και επιπλέον ότι δανειστήκαμε από τις αγορές τους τελευταίους μήνες. Για να είμαστε ακριβείς και δίκαιοι.