Οι εργασιακές αλλαγές λόγω κοροναϊού, υπονομεύουν το κλίμα συναίνεσης

Όσο ο Σωτήρης Τσιόδρας εμφανίζεται «συγκρατημένα αισιόδοξος» και οι αριθμοί τον επιβεβαιώνουν -και πράγματι τον επιβεβαιώνουν- τόσο θα δημιουργείται …χώρος για το άλλο μεγάλο θέμα, αυτό της οικονομίας και της εργασίας. Θέμα -εν αντιθέσει με εκείνο του κοροναϊού- στο οποίο δεν υπάρχει διακομματική συναίνεση. Το αντίθετο. Υψηλοί τόνοι από την αξιωματική αντιπολίτευση και καθημερινές δηλώσεις από την επιθετική πεντάδα του ΣΥΡΙΖΑ (Τσίπρας, Χαρίτσης, Αχτσιόγλου, Παππάς, Τσακαλώτος). Την ώρα που η κυβέρνηση ασχολείται με τη χάραξη πολιτικής και την ανακοίνωση μέτρων, χωρίς να σηκώνει, μέχρι στιγμής, το γάντι της πολιτικής αντιπαράθεσης.

Οι αρμόδιοι υπουργοί δεν μάσησαν τα λόγια τους για τη διαφαινόμενη κατάσταση. Ο Χρήστος Σταϊκούρας μίλησε για ραγδαία επιδείνωση της οικονομίας, για βαθιά κρίση που θα γίνει βαθύτερη, επίσης για σημαντική ζημιά που θα διευρυνθεί. Ενώ, ευκαιρίας δοθείσης, …αποτελείωσε το μύθο της ανάπτυξης: το 4% είχε πάψει να υπάρχει προ πολλού, ένεκα κοροναϊού όμως, ούτε καν γλίσχρα ανάπτυξη, αντιθέτως ύφεση. Εκτιμήσεις που διατυπώνονται σημειωτέον με βάση τη σημερινή εικόνα της πανδημίας…

«Αν σας έλεγα ότι δεν ανησυχώ, θα ήμουν ψεύτης» δήλωνε ευθαρσώς ο Άδωνις Γεωργιάδης χθες βράδυ στην εκπομπή «10» της ΕΡΤ1. «Τη διάρκεια δεν ξέρουμε», πρόσθετε παρουσιάζοντας και τα δύο σενάρια, καλό και κακό, εξάπλωσης του κοροναϊού, από τα οποία εξαρτάται προφανώς και η «μόλυνση» στην οικονομία. Σύμφωνα με το καλό σενάριο, ο ιός αρχίζει να φθίνει το 3^ο δεκαήμερο του Απριλίου και με το κακό, κάνει τον κύκλο του ως το τέλος Μαΐου. Το τέλος του ιού θα σηματοδοτήσει ασφαλώς και την έναρξη της τιτάνιας προσπάθειας της οικονομικής ανασυγκρότησης, στο εμπόριο, τις υπηρεσίες, τον τουρισμό κ.ο.κ.

Αντιστοίχως και στην οικονομία, το ταμπελάκι «κλειστόν» παραμένει μόνο για ένα μήνα σύμφωνα με το καλό, και αρκετά αισιόδοξο…, σενάριο, ενώ το χειρότερο βλέπει την κρίση να πατά και τις αρχές του καλοκαιριού πλήττοντας έτσι και τον πυρήνα του τουρισμού.

Πόση, λοιπόν, θα είναι η διάρκεια της οικονομικής κρίσης; Ουδείς προφήτης, πόσο μάλλον που η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις καμπύλες εξάπλωσης του κοροναϊού. Κι όμως, το περίφημο πια, άρθρο 9 της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (για εργασία τις μισές μέρες του μήνα και με αντίστοιχη αμοιβή) …προδίδει τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς για το μέχρι πού μπορεί να φτάσει η οικονομική ακινησία.

«Στο πλαίσιο των έκτακτων και προσωρινών μέτρων στην αγορά εργασίας για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας, o εργοδότης δύναται, με απόφασή του, να ορίζει προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας της επιχείρησης ως εξής…» κλπ κλπ, αναφέρει το άρθρο 9. Με άλλα λόγια, στην κυβέρνηση υπολογίζουν ότι το αργότερο σε έξι μήνες από τώρα όλα θα είναι όπως πριν… Σε πιο απλά ελληνικά προετοιμαζόμαστε για ένα δύσκολο καλοκαίρι, κι ας έλθουν τα πράγματα καλύτερα.

Βεβαίως το άρθρο 9 της ΠΝΠ έγινε γνωστό στο πανελλήνιο για άλλους λόγους. Υπό τον τίτλο, «Λειτουργία επιχειρήσεων με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας» (…), το εν λόγω άρθρο έρχεται να δώσει τη δυνατότητα στους εργοδότες να επιβάλουν το μοντέλο, μισή δουλειά – μισά λεφτά, αλλάζοντας εκ βάθρων εργασιακές σχέσεις, αμοιβές, τα πάντα.

Η αγωνία του Μεγάρου Μαξίμου και του Υπουργείου Εργασίας είναι προφανής: Θέλουν, πάση θυσία, να αποφύγουν το τσουνάμι απολύσεων, το οποίο με τη σειρά του θα προκαλούσε τεράστιο κύμα κοινωνικής αναταραχής. Γι’ αυτό και στο ίδιο άρθρο προβλέπεται ότι «ο εργοδότης που θα εφαρμόσει αυτόν τον τρόπο οργάνωσης της εργασίας υποχρεούται να διατηρήσει τον ίδιο αριθμό εργαζομένων που απασχολούνταν κατά την έναρξη εφαρμογής του». Την ώρα που η Volkswagen βάζει 80.000 εργαζόμενους σε αναγκαστική άδεια στη Γερμανία, η Ελλάδα δεν μπορεί να πορεύεται στους δικούς της ρυθμούς, άλλωστε από τις απολύσεις, είναι προτιμότερη επιλογή της μισής εργασίας –μισού μισθού, σκέπτονται στην κυβέρνηση.

Ενώ, όπως υπογραμμίζει στο μήνυμά του για τη σημερινή ημέρα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, «…και η οικονομία μας θα υποφέρει. Αλλά χρέος μας είναι να περιορίσουμε τον πόνο στο ελάχιστο. Και να επιμερίσουμε το κόστος της προσαρμογής στη νέα οικονομική πραγματικότητα με τρόπο δίκαιο…». Επιμερισμός των βαρών λοιπόν.

Διαφορετικά τα βλέπουν τα πράγματα στην Κουμουνδούρου: Η ΝΔ φέρνει ένα νέο μνημόνιο και ο κοροναϊός είναι το πρόσχημα, είναι η πεποίθηση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Και, με τα λόγια της Έφης Αχτσιόγλου, «η κυβέρνηση αντιμετωπίζει αυτή την κρίση ως ευκαιρία για γενικευμένη επίθεση στην εργασία», που επισημαίνει και κάτι ακόμη: «Το μέτρο αυτό θα επιβάλλεται μονομερώς από την επιχείρηση ανεξαρτήτως εάν έχει περιορισμό δραστηριοτήτων ή είναι κερδοφόρα».

Διευκρινίζεται ότι στην αξιωματική αντιπολίτευση δεν ζητούν από τους επιχειρηματίες – εργοδότες να πληρώσουν το μάρμαρο, αλλά να αναλάβει το κράτος το κόστος. Και τα δημοσιονομικά περιθώρια υπάρχουν (και με τη «βούλα» των Βρυξελλών πια) και αυτή είναι η αντίδραση των περισσότερων κυβερνήσεων στην Ευρώπη και όχι μόνον, σημειώνουν.

Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ με καλή γνώση των οικονομικών, εκφράζουν εξάλλου την αγωνία τους ότι το μέτρο για μείωση, στο μισό, των απολαβών των εργαζομένων θα επιφέρει περαιτέρω καθίζηση στην αγορά. Και, άρα, βαθύτερη ύφεση, σε μια στιγμή που η οικονομία καλείται να βγει γρήγορα προς τα πάνω.

Νίκος Παπαδημητρίου