Τι κάνει η Πορτογαλία και δεν κάνουμε εμείς: Μέτρα για την οικονομία του κοροναϊού

Σειρά μέτρων για τον κορωνοϊό ανακοίνωσε η κυβέρνηση την Τετάρτη 18/3, μεταξύ αυτών και επίδομα ύψους 800 ευρώ για 1,5 μήνα στους εργαζομένους, (αντί για το σύνολο του μισθού τους). Οι εργαζόμενοι πλήρους ή μερικής απασχόλησης που θα λάβουν τη μικρή αυτή αποζημίωση υπολογίζονται σε 500.000 (διαβάστε αναλυτικά).

Ωστόσο, παντελώς ακάλυπτοι μένουν οι εργαζόμενοι στον τουρισμό:

• για τους οποίους έληξε η χορήγηση των επιδομάτων ανεργίας που δικαιούνταν
• που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα επαναπροσλαμβάνονταν στις εποχικές τουριστικές επιχειρήσεις, οι οποίες θα ξεκινούσαν τη λειτουργία τους από τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους κι έπειτα, αλλά ανέστειλαν την επανέναρξή τους λόγω της πανδημίας
• που απολύονται λόγω δραματικής μείωσης του τζίρου των τουριστικών επιχειρήσεων

Την ίδια στιγμή, η κατάσταση στην αγορά εργασίας είναι εκρηκτική, καθώς βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο κύμα έκρηξης της ανεργίας. Ήδη τον μήνα Μάρτιο υπήρξε απώλεια 40.000 θέσεων εργασίας.

«Χρειάζεται γενικευμένη απαγόρευση απολύσεων καθώς και απαγόρευση μετατροπής συμβάσεων σε μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης, πλήρης καταβολή μισθών και κάλυψη του μισθολογικού κόστους των επιχειρήσεων από το κράτος. Τα δημοσιονομικά περιθώρια για τέτοιες οριζόντιες παρεμβάσεις υπάρχουν», σχολιάζει η τομεάρχης Εργασίας του ΣΥΡΙΖΑ, Έφη Αχτσιόγλου.

Το μοντέλο της Πορτογαλίας

Θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς πως η Πορτογαλία έχει μια οικονομία αντίστοιχη με την Ελληνική. Λίγο μικρότερος πληθυσμός, υψηλό χρέος, πολυετή παραμονή σε καθεστώς μνημονίων, αλλά μια αρκετά δυναμική και εξαγωγικού χαρακτήρα οικονομία, η οποία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό, όπως και η δική μας.

Τα μέτρα ύψους 9,2 δισ που ανακοίνωσε χθες η κυβέρνηση στην Λισαβόνα είχαν, ωστόσο, έναν εμπροσθοβαρή προσανατολισμό, σε αντίθεση με τα μέτρα της κυβέρνησης που είχαν περισσότερο “κατασταλτικό” χαρακτήρα και εστιάσθηκαν στις επιχειρήσεις που έκλεισαν με κρατική εντολή λόγω του κοροναϊού.

Καμία μέριμνα για τον δεύτερο ομόκεντρο κύκλο της οικονομίας που πλήττεται και άμεσα αλλά και έμμεσα. Καμία μέριμνα για τα στεγαστικά δάνεια και τις ρυθμίσεις προς την εφορία, ή την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, από φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις που επηρρεάζονται από την βαθιά ύφεση.

Όταν, για παράδειγμα, κλείνουν ή ζητούν κρατικές επιδοτήσεις αυτοκινητοβιομηχανίες-κολοσσοί στην Ευρώπη, τι θα συμβεί με τον κλάδο του αυτοκινήτου στη χώρα μας;

Το μείζον, ωστόσο, θέμα αφορά τον κλάδο του τουρισμού, όπου, όπως ήδη καταγράφεται, υπάρχουν μαζικές ακυρώσεις ενόψει πασχαλινών αλλά και καλοκαιρινών διακοπών.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η naftemboriki.gr :

Πακέτο ύψους 9,2 δισ. ευρώ για τη στήριξη των εργαζομένων και την παροχή ρευστότητας για τις εταιρείες που επηρεάζονται από το ξέσπασμα της πανδημίας κορωνοϊού ανακοίνωσε η πορτογαλική κυβέρνηση.

Το πακέτο, που παρουσίασε ο υπουργός Οικονομικών Μάριο Σεντένο και ο υπουργός Οικονομίας Πέδρο Σίζα Βιέιρα, προβλέπει 5,2 δισ. ευρώ δημοσιονομικής τόνωσης, 3 δισ. κρατικές εγγυήσεις για πιστώσεις και 1 δισ. που σχετίζεται με τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης.

«Τώρα είναι η ώρα να παλέψουμε απέναντι στην πανδημία, αλλά και να κρατήσουμε την οικονομία μας σε λειτουργία», δήλωσε ο Σεντένο.

Η οικονομία της Πορτογαλίας, που έχει εξαγωγικό προσανατολισμό και εξαρτάται από τον τουρισμό, νιώθει τον αντίκτυπο από τον κορωνοϊό, καθώς οι παραθεριστές ακυρώνουν τις κρατήσεις τους και οι κυβερνήσεις επιβάλλουν αυστηρούς περιορισμούς στα ταξίδια.

Λίγο πάνω από το μισό των 3 δισ. ευρώ πιστωτικών γραμμών θα διατεθεί για εταιρείες στους κλάδους του τουρισμού, των ξενοδοχείων και των εστιατορίων. Το υπόλοιπο ποσο θα δοθεί σε επιχειρήσεις όπως κλωστοϋφαντουργίες, βιοτεχνίες ενδυμάτων και κατεργασίας ξύλου.

Επιπλέον ποσό 5,2 δισ. ευρώ είναι δημοσιονομικού χαρακτήρα μέτρα, όπως ευέλικτα χρονοδιαγράμματα πληρωμών φόρων και εισφορών ασφάλισης το δεύτερο τρίμηνο, και μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου.

Αναντιστοιχία

Τα κυβερνητικά μέτρα στην Ελλάδα, αντιθέτως, εστιάζονται στις συνέπειες του πρώτου μεγάλου κύματος οικονομικών επιπτώσεων του κοροναϊού. Για τον τουρισμό δεν υπάρχει, προς το παρόν, καμία μέριμνα και εκεί είναι πιθανό να εκδηλωθεί το μεγάλο κύμα απολύσεων ή μη εποχικών προσλήψεων, με αποτέλεσμα να εκτιναχθεί η ανεργία, ιδιαίτερα μετά την ανακοίνωση πως ήδη τις πρώτες δύο εβδομάδες του Μαρτίου (ΕΡΓΑΝΗ) καταγράφτηκαν 30.000 απολύσεις.

Μικρά και μεγάλα ξενοδοχεία δεν θα ανοίξουν για τις πασχαλινές διακοπές και αντιμετωπίζουν μπαράζ ακυρώσεων για τους μήνες Μάϊο και Ιούνιο, ενώ “βυθίζεται” και ολόκληρος ο κλάδος της κρουαζιέρας.

Ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης ανακοίνωσε προ ημερών την πρόθεσή του να λάβει μέτρα. Ελάχιστα, όμως, εξ αυτών είναι οικονομικής φύσεως.

Τόνισε πως επεξεργάζεται δέσμη μέτρων για την τόνωση της αγοράς σε βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο πλαίσιο (λαμβάνοντας υπόψη και προτάσεις φορέων όπως για παράδειγμα του ΣΕΤΕ), σχεδιάζει πρόγραμμα προβολής και ανάδειξης της χώρας ως ασφαλούς προορισμού όταν οι συνθήκες κριθούν κατάλληλες, εργάζεται για την ανάκτηση του χαμένου εδάφους στις διεθνείς αγορές και υλοποιεί πρωτοβουλίες για την συντονισμένη αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορονοϊού σε ευρωπαϊκό και σε διεθνές επίπεδο.

Όλα τα παραπάνω, ωστόσο, συνιστούν περισσότερο μέτρα επικοινωνιακής διαχείρισης και προβολής που σε περιβάλλον παγκόσμιου πανικού κρίνεται εξαιρετικά αμφίβολο πως μπορούν να λειτουργήσουν.

Καταρρέει ο τουρισμός

Οι απώλειες είναι μεγάλες για τον ελληνικό τουρισμό, πριν καν ακόμα ξεκινήσει η λεγόμενη τουριστική σεζόν.

Ηδη, με κυβερνητική απόφαση, θα παραμείνουν κλειστά τα εποχικά καταλύματα, ξενοδοχεία και resorts, με αβέβαιη συνέχεια.

Η εξάπλωση του κορονοϊού COVID-19, ήδη έχει επιφέρει απώλειες που αγγίζουν τα 522 εκατ. ευρώ, όσον αφορά στα ελληνικά ξενοδοχεία, από τις ακυρώσεις δωματίων και συνεδρίων. Τα στοιχεία παρουσίασε η έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), που διενεργήθηκε για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου της Ελλάδος, η οποία διεξήχθη μέχρι και τις 14.3.2020.

Επιπλέον, η έρευνα αποτυπώνει την πτώση στον ρυθμό μελλοντικών κρατήσεων, κατά 72% στο 92% των ξενοδοχείων δωδεκάμηνης λειτουργίας και κατά 58% στο 83% των ξενοδοχείων εποχικής λειτουργίας, σε σχέση με το 2019. Ωστόσο, πρέπει να συνυπολογιστεί πως κατά τη διάρκεια διεξαγωγής της έρευνας, μόνο το ένα τέταρτο (1/4) των ξενοδοχείων εποχικής λειτουργίας, είχε δεχτεί πίεση για μείωση τιμών από Τour Οperators και μόνο το 12% εξ αυτών για μείωση αριθμού δωματίων, γεγονός που προεξοφλεί την περαιτέρω επιδείνωση των ρυθμών πτώσης των κρατήσεων και άρα του τζίρου των επιχειρήσεων.

Υπό το πρίσμα αυτό και με βάσει τα σημερινά δεδομένα, το 91% των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας, εκτιμά πως θα έχει ποσοστιαία απώλεια τζίρου το 2020 κατά 51%, ενώ το 83% των ξενοδοχείων εποχικής λειτουργίας υπολογίζει ποσοστιαία απώλεια τζίρου κατά 36% για το σύνολο του έτους.

Από την έρευνα, προκύπτει επίσης η εκτίμηση, πως λόγω του COVID-19 κινδυνεύουν άμεσα 38.234 θέσεις εργασίας που αντιστοιχούν στο 20,5% της συνολικής απασχόλησης στα ξενοδοχεία, εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα που να απαντάνε στην καθολική μείωση της ζήτησης.

Οφειλές και ρυθμίσεις

Φυσικά πρόσωπα και ελεύθεροι επαγγελματίες θα δυσκολευτούν ιδιαίτερα να καταβάλλουν τις υποχρεώσεις τους τον μήνα Μάρτιο και ακόμα περισσότερο τον Απρίλιο και τον Μάϊο. Η κυβέρνηση δεν ακουμπάει το θέμα των ρυθμίσεων 120 δόσεων, των εισφορών στονα ΕΦΚΑ και τα στεγαστικά δάνεια. Ιδιαίτερα για τα τελευταία είναι προφανές πως φοβάται μια έκρηξη στην αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, την ώρα που οι τράπεζες προσπαθούν να τακτοποιήσουν τα ήδη υπάρχοντα μέσω των εκχωρήσεων σε funds.

Σε μεγάλη κρίση εισέρχονται άλλωστε και τα μέσα ενημέρωσης, καθώς όλες οι διαφημιστικές εταιρείες, με εντολή των πελατών τους, αναστέλλουν όλα τα διαφημιστικά προγράμματα. Ήδη έχουν κατατεθεί προτάσεις για ενίσχυση του κλάδου των ΜΜΕ, ακόμα και της πώλησης των εφημερίδων στα σουπερ μάρκετ, είναι, ωστόσο, μάλλον βέβαιο πως θα υπάρξουν “κανόνια” στην αγορά των media, όπως συνέβη και στην αρχή της οικονομικής κρίσης.